Το παράλληλο τραπεζικό σύστημα ήταν μία καλή ιδέα που είχε την ατυχία να συμπέσει με το σχέδιο Χ και άλλες ιστορίες του βουνού. Στην βάση της, όμως, ήταν και εξακολουθεί να είναι μία σωστή πρόταση! Η ανάπτυξη δεν μπορεί να συμβεί δίχως τράπεζες. Κι από τη στιγμή που οι σημερινές εμπορικές τράπεζες αδυνατούν να ανταποκριθούν, λόγω «κόκκινων» δανείων και καταθέσεων, πρέπει να βρούμε άλλες λύσεις.
Στην πραγματικότητα, χρειαζόμαστε επειγόντως νέες και υγιείς τράπεζες. Για να γίνει μία επένδυση, χρειάζεται να υπάρχει και η αντίστοιχη στήριξη του τραπεζικού συστήματος. Υπό τις παρούσες συνθήκες, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ένα πιθανό κύμα επενδυτών. Ακόμη κι αν υπήρχαν σήμερα επενδυτές διατεθειμένοι να πέσουν στα βαθιά της ελληνικής κρίσης, δεν υπάρχουν τράπεζες να τους εξυπηρετήσουν.
Οι «παλαιές» τράπεζες βρίσκονται εγκλωβισμένες στη δίνη των «κόκκινων» δανείων και είναι πρακτικά αδύναμες να σηκώσουν μεγάλο «βάρος» νέων δανείων. Οι συστημικές τράπεζες χρειάζονται φρέσκα κεφάλαια, επιστροφή των καταθέσεων που έχασαν στην περίοδο που προηγήθηκε των capital controls και εξυγίανση του χαρτοφυλακίου τους. Κι όλα αυτά μαζί, σχεδόν ταυτόχρονα! Είναι μία διαδικασία που δεν είναι εύκολο να πετύχει υπό την πίεση που ασκεί η συνεχιζόμενη ύφεση. Πώς μπορούμε να συζητάμε σε μία σοβαρή βάση, όταν τα «κόκκινα» δάνεια διαρκώς αυξάνονται; Ακόμη και κάτω από ευνοϊκές συνθήκες (όποτε κι αν αυτές προκύψουν), η εξυγίανση του χαρτοφυλακίου θα είναι μία δύσκολη και μακροχρόνια διαδικασία.
Τι κάνουμε; Πρέπει να βρούμε τρόπους αντίδρασης. Να εξετάσουμε το ενδεχόμενο της δημιουργίας αναπτυξιακών τραπεζών, ακόμη κι αν αυτές είναι μικρές και κλαδικές. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να δημιουργηθεί μία τράπεζα για τον τουριστικό τομέα ή για τον αγροτικό τομέα. Λέμε πράγματα που ισχύουν και σε άλλες χώρες, δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό. Το επόμενο πρόβλημα είναι ότι χρειάζεται η «συναίνεση» της Φρανκφούρτης. Αυτό είναι ένα σημείο πάνω στο οποίο θα έπρεπε να επιμείνουν οι ελληνικές κυβερνήσεις και δεν το έκαναν. Να επιμείνουν, δηλαδή, σε ένα σχέδιο που θα έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Ποτέ δεν είναι αργά! Δεν θα είναι ένα εύκολο κεφάλαιο, αλλά δεν υπάρχει κι άλλος γνωστός δρόμος.
Κι επειδή οι τράπεζες γίνονται με λεφτά και όχι με… υποσχετικές, χρειάζεται οι άνθρωποι να επιστρατεύσουν όλη την ευρηματικότητά τους. Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να συζητήσουμε την πιθανότητα της έκδοσης ομολόγων με ρήτρα γης! Μπορεί να υπάρχουν καλύτερες ιδέες. Ας τις ακούσουμε. Διότι μέχρι σήμερα ακούμε μόνο αφορισμούς για το παράλληλο τραπεζικό σύστημα. Κακώς! Αν οι συστημικές τράπεζες δεν μπορούν, τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Τι άλλο μας μένει;
Θανάσης Μαυρίδης
