Τα απλά πράγματα είναι πάντοτε, πιο εύληπτα, πιο κατανοητά και πιο αποτελεσματικά. Το πείραμα του λεγόμενου «cashback», που εφάρμοσε η ιταλική κυβέρνηση, τον Δεκέμβριο του 2020, πέτυχε. Οι Ιταλοί, δεν υιοθέτησαν ούτε φορολοτταρίες, ούτε αναγκαστικό κτίσιμο αφορολόγητου μέσω ψηφιακών αγορών. Αποφάσισαν την άμεση επιστροφή στον καταναλωτή του 10% των δαπανών, που γίνονται μέσω καρτών.
Κάτι τόσο απλό και τόσο αποτελεσματικό, σε μια χώρα που θεωρείται η βασίλισσα της μαύρης οικονομίας. Η ιταλική κυβέρνηση, αφού δοκίμασε κάθε τρόπο για τον εντοπισμό και την πάταξη την μαύρης οικονομίας, κατέληξε σε ένα πείραμα το οποίο εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε επιτυχές. Και απ’ ότι φαίνεται, το πείραμα αυτό, από τον τρέχοντα μήνα θα αποτελεί μια πάγια φορολογία πολιτική.
Μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου 2020, πάνω από 7 εκατομμύρια Ιταλοί, είχαν κατεβάσει στα κινητά τους μια εφαρμογή μέσω της οποίας τους επιστρεφόταν το 10% της αξίας των αγορών, που πραγματοποιούσαν μέσω της χρήσης πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας. Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης Κόντε, εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλάνο αντιμετώπισης της ιταλικής μαύρης οικονομίας το ύψος της οποίας υπολογίζεται ότι ανέρχεται ετησίως στα 110 δισ. ευρώ.
Τι πέτυχε η εφαρμογή του πειράματος «cashback», δηλαδή της επιστροφής μετρητών;
Αύξησε τα έσοδα του το ιταλικό δημόσιο, λόγω των αυξημένων πωλήσεων. Και αυτό διότι οι αυξημένες πωλήσεις, οδηγούν στην είσπραξη μεγαλύτερου όγκου ΦΠΑ, ενώ ταυτόχρονα οδηγούν σε μεγαλύτερη κερδοφορία τις εταιρείες και σε αντίστοιχα μεγαλύτερα έσοδα τις φορολογικές αρχές, από την φορολόγηση αυτών των επιπλέον κερδών.
Αύξησε τον κύκλο εργασιών των εταιρειών λιανικού εμπορίου, που έχουν κτυπηθεί υπέρμετρα από την πανδημία και τα lockdown.
Και φυσικά αύξησε την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, που γνώρισαν έναν απλό και χειροπιαστό τρόπο, μέσω του οποίου επιβραβεύτηκαν για τη χρήση πλαστικού χρήματος στις αγορές τους.
H ιταλική κυβέρνηση έχει ήδη δεσμεύσει πόρους ύψους 4,75 δισ. ευρώ από κρατικό προϋπολογισμό του 2021, για να χρηματοδοτήσει αυτό το πρόγραμμα, χωρίς να έχει υπολογίσει τα επιπλέον έσοδα τα οποία αναμένει. Επιπλέον προβλέπεται ότι οι 100.000 Ιταλοί καταναλωτές που θα πραγματοποιήσουν τις περισσότερες αγορές μέσω καρτών θα επιβραβευτούν με την καταβολή ενός εφ’ άπαξ ποσού, ύψους 1.500 ευρώ.
Η φιλοσοφία πίσω από το ιταλικό «cashback» είναι απλή και αποδυναμώνει την αντίστοιχη ελληνική αντίληψη των φορολογικών αρχών. Το ιταλικό δημόσιο, δίνει ένα απλό στη χρήση και απτό στην αποτελεσματικότητα κίνητρο, για τη χρήση πλαστικού χρήματος. Αντίθετα, το ελληνικό δημόσιο σε υποχρεώνει να κάνεις χρήση της κάρτας, για να θεμελιώσεις ένα δικαίωμα, όπως είναι αυτό του αφορολόγητου. Δηλαδή δεν δίνει κίνητρο, αλλά χρησιμοποιεί μαστίγιο.
Θα είχε ενδιαφέρον να δούμε αν η ελληνική κυβέρνηση, θα μπορούσε να σκεφτεί «out of the box» και να προχωρήσει στη ενσωμάτωση παρόμοιου τύπου κινήτρων, που να προσφέρουν άμεσα αποτελέσματα στους φορολογούμενους.
Αξιοπερίεργος είναι ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στη πρωτοβουλία της ιταλικής κυβέρνησης. Και αυτό διότι η κυβέρνηση Κόντε κατηγορήθηκε για το γεγονός ότι δεν κρατάει ουδέτερη στάση στο θέμα της χρήσης φυσικού ή πλαστικού χρήματος, αλλά ότι πριμοδοτεί την δεύτερη. Για το αν ευσταθεί αυτή η κατηγορία ή όχι, ας αναλογιστούμε, τι είδους πιέσεις υπέρ της χρήσης ψηφιακών πληρωμών και κατά της χρήσης μετρητών, δέχονται καθημερινά οι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
* Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
