Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης συμβάλλουν καθοριστικά στη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης του νέου κορονοϊού. Καθώς όμως στην Ελλάδα είμαστε ακόμα στην αρχή, σωστά λαμβάνονται και μέτρα ενίσχυσης του συστήματος υγείας, με αύξηση των κλινών ΜΕΘ και διαχωρισμό των νοσοκομείων και μονάδων για κάλυψη των ασθενών που έχουν προσβληθεί από τον ιό.
Ο κίνδυνος όμως δεν έχει ξεπεραστεί και παραμένει ο φόβος για δεύτερο κύμα της επιδημίας, αν δεν υπάρξει ύφεση διεθνώς, επισημαίνει σε συνέντευξή του στον «Φ» ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Υγείας του London School of Economics, δρ Πάνος Καναβός.
Συνέντευξη στην Αννα Παπαδομαρκάκη
- Η λύση του «Μένουμε στο σπίτι» φαίνεται να περιορίζει την έξαρση της επιδημίας. Θα καταφέρουμε να αποφύγουμε την υπερφόρτωση του συστήματος υγείας ή χρειάζονται πρόσθετα μέτρα και προς ποια κατεύθυνση;
Μονολεκτικά, θα μπορούσε να πει κανείς, «ναι». Πάντα βέβαια με την προϋπόθεση ότι τηρούμε το μέτρο, δηλαδή μένουμε σπίτι, αν βγούμε τηρούμε τις αποστάσεις 2 μέτρων από τους γύρω μας. Και βέβαια αν χρειαστούν πρόσθετα μέτρα θα αφορούν την αυστηροποίηση. Για να σπάσει η αλυσίδα της μετάδοσης πρέπει να υπάρχει κατ' οίκον περιορισμός, περιορισμός στην κίνηση των ατόμων. Βέβαια, αν κάποιος μολυνθεί θα πρέπει κατ' αρχήν να παραμείνει στο σπίτι. Εκεί υπάρχει ο κίνδυνος να μολυνθούν οι οικείοι του ασθενή, να εξαπλωθεί η ασθένεια μέσα στο νοικοκυριό. Ομως και πάλι θα υπάρχει περιορισμός της νόσου για τους λοιπούς έξω από αυτό. Υπό την προϋπόθεση πάντα ότι τηρούνται οι αποστάσεις των δύο μέτρων στο σούπερ μάρκετ, στο φαρμακείο και τα άλλα σημεία.
- Ο χρόνος νοσηλείας διαρκεί αρκετά. Πόσο θα επηρεάσει το σύστημα υγείας;
Αυτή η αυστηροποίηση των μέτρων θα αρχίσει να αποδίδει μετά το δεκαπενθήμερο, καθώς ο χρόνος επώασης είναι 10-15 ημέρες μέχρι να δώσει συμπτώματα. Αρα προφανώς όταν έχεις μεγάλο αριθμό κρουσμάτων και μακρά νοσηλεία, τότε θα υπάρχει πρόβλημα να τους εισάγεις σε νοσοκομείο, πόσο μάλλον σε ΜΕΘ. Εδώ στο Λονδίνο έχουμε επιτάξει μεγάλο συνεδριακό κέντρο, με 4.000 κρεβάτια.
Στην Ελλάδα είναι στη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα για δυνατότητα επίταξης κλινών θαλάμων και ΜΕΘ και τη δημιουργία ξεχωριστών νοσοκομείων για τον κορονοϊό. Οι κλίνες ΜΕΘ έχουν αυξηθεί ήδη από τις 600 στις 850. Με την τήρηση των μέτρων και τη σταδιακή παράτασή τους, θα κερδηθεί χρόνος για την κάλυψη των περιστατικών, χωρίς να καταρρεύσει το σύστημα υγείας.
Πρέπει να περιμένει κανείς μεγάλο αριθμό νοσηλευομένων. Το 10%-15% των ασθενών θα χρειαστεί νοσηλεία και το 5%-7% ΜΕΘ.
- Από την κατάσταση που επικρατεί στην Ευρώπη έχουμε νεότερα δεδομένα σχετικά με τη μεταδοτικότητα του ιού; Η ταχύτητα εξάπλωσης είναι δραματική.
Δεν έχει γίνει κάτι εξωπραγματικό, απλά αργήσαμε να το καταλάβουμε και αργήσαμε να βάλουμε και πρόσθετα μέτρα. Και η ζημιά που ήταν να γίνει, έγινε. Τώρα με το πλήρες lockdown θα αρχίσουμε να βλέπουμε την απόδοση των μέτρων.
Η Ευρώπη άργησε σε σχέση με την Κίνα, στην Ελλάδα τα πράγματα είναι καλύτερα από τις περισσότερες άλλες χώρες, αλλά τα κρούσματα είναι δεκαπλάσια αυτών που επιβεβαιώνονται.
- Τι σας απασχολεί περισσότερο με την εξάπλωση του ιού;
Με απασχολούν έντονα τρία ζητήματα.
1ον. Στις ΗΠΑ δεν έχουν ληφθεί μέτρα. Στην Ευρώπη πήραμε μέτρα πιο αργά από την Κίνα. Ενδεχομένως και λόγω κουλτούρας. Για τους Κινέζους, το lockdown ήταν απόλυτο. Εμείς βλέπουμε αντιδράσεις, παρότι το lockdown δεν είναι τόσο περιοριστικό. Τα κρούσματα έχουν προσεγγίσει το μισό εκατομμύριο με τουλάχιστον 22.000 θανάτους και ο αριθμός θα αυξάνεται μέχρι να αρχίσουν να αποδίδουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί διεθνώς, από την ερχόμενη εβδομάδα.
2ον. Στη Λατινική Αμερική, την υποσαχάρια Αφρική, την Ινδία, αν εξαπλωθεί εκεί θα έχουμε πάρα πολύ μεγαλύτερες απώλειες, επειδή τα συστήματα υγείας δεν είναι ισχυρά. Ακόμη και στην Ολλανδία και τη Γαλλία, τα συστήματα έχουν φτάσει στα όρια κατάρρευσης. Στη Γαλλία μεταφέρουν ασθενείς από το ένα σημείο στο άλλο, ανάλογα με το πού υπάρχει διαθεσιμότητα κλινών.
3ον. Το σοβαρότερο όμως είναι η πιθανότητα ενός δεύτερου κύματος εκεί που έχουμε ύφεση, π.χ. Κίνα και Ιαπωνία με τη χαλάρωση των περιορισμών και την επανεκκίνηση της οικονομίας τους. Οταν θα αρχίσουν να επιτρέπονται τα ταξίδια. Το ενδεχόμενο υποτροπής και επανεκκίνησης του κύκλου μόλυνσης είναι πιθανό, όμως τότε θα είναι ολέθριο για τους ανθρώπους και για την οικονομία.
- Εχουν αρχίσει να συζητούνται τα ηθικά ζητήματα στην επιλογή περίθαλψης ασθενών στα υπερφορτωμένα συστήματα, αλλά και για τις κλινικές μελέτες με φάρμακα άλλων παθήσεων. Πώς το βλέπετε;
Για την πρώτη παράμετρο της επιλογής ασθενών, το πρόβλημα ήδη έχει φανεί στην Ιταλία, γίνεται τώρα στη Γαλλία και την Ισπανία. Και σύμφωνα με την εικόνα του ιού, πιθανότατα άτομα άνω των 80 ετών έχουν πιο βεβαρημένο ιστορικό έναντι ενός νεότερου. Το κριτήριο είναι ποιος τελικά θα επιβιώσει από μια ΜΕΘ. Πρόκειται για υγειονομική κατάσταση σε συνθήκες πολέμου.
Για τη δεύτερη παράμετρο, δεν νομίζω ότι τίθεται ζήτημα. Οι κλινικές μελέτες αφορούν φάρμακα που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί. Είναι ασφαλή και έχουν αποτελεσματικότητα σε συγκεκριμένη ομάδα παθήσεων. Τώρα επιχειρείται η επανατοποθέτηση σε άλλη πάθηση. Μάλιστα ο ΠΟΥ προχωρεί ο ίδιος σε εκτεταμένες μελέτες για τις 5-6 φαρμακευτικές ουσίες που διερευνώνται. Και μάλιστα σε συνθήκες πολέμου, με τη νόσο να καλπάζει.
- Πού βλέπετε «φως» στην εξέλιξη της πανδημίας;
Για να ξεκινήσει η παγκόσμια οικονομία να επανέρχεται, είναι εξαιρετικά σημαντικό να ξέρουμε ποιος έχει περάσει τη νόσο. Αυτή τη στιγμή είναι ακριβό και δύσκολο να γίνεται τεστ στον ευρύ πληθυσμό, με το τεστ της μοριακής ανάλυσης.
Ομως το γρήγορο τεστ που δείχνει ότι ο οργανισμός έχει αναπτύξει αντισώματα, άρα έχει ήδη εκτεθεί στον ιό, αυτό υπάρχει.
Σε δύο μήνες λοιπόν θα είναι δυνατή η ευρεία εξέταση, οπότε θα θέλουμε να ξέρουμε όταν ανοίξουμε τα σύνορα, αν ο τουρίστας που έρχεται είναι ασθενής ή έχει περάσει την ασθένεια. Εχει σημασία, γιατί θα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος για το δεύτερο κύμα που είναι ανησυχητικό και κρίσιμο για επανάληψη του ίδιου κύκλου. Γιατί ήδη στην Κίνα τα νέα κρούσματα είναι εισαγόμενα...
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο του Σαββάτου, 28 Μαρτίου
