Το τελευταίο διάστημα διεξάγεται μία αναμενόμενη και πολύ ζωηρή συζήτηση σχετικά με τον νέο θεσμό της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Διάφορα επιχειρήματα έχουν διατυπωθεί υπέρ και κατά του συγκεκριμένου θεσμού τα οποία φθάνουν έως και την αμφισβήτηση της συνταγματικότητας του σχετικού νόμου.
Η απόδοση όμως συγκεκριμένων αστυνομικών αρμοδιοτήτων σε μη αστυνομική κρατική αρχή σε καμία περίπτωση δεν είναι αντισυνταγματικό μέτρο και αυτό δεν χρήζει επιπλέον ανάλυσης. Εάν με την αντισυνταγματικότητα από την άλλη νοείται ότι παραβιάζεται το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου κατά την γνώμη μου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Η συνταγματική επιταγή της αυτοδιοίκησης των πανεπιστημίων συνέχεται άρρηκτα με την δυνατότητα τους να εγγυώνται την ακαδημαϊκή ελευθερία (στην έρευνα, στην διδασκαλία, στην ελεύθερη έκφραση και στη διακίνηση ιδεών) εντός των χώρων τους από αυτούς που προσπαθούν να την καταλύσουν ή να την περιορίσουν. Ο θεσμός της πανεπιστημιακής αστυνομίας λοιπόν έρχεται προς ενίσχυση του αυτοδιοίκητου του πανεπιστημίου, ειδικά καθώς οι αρμοδιότητες της θα απορρέουν από κανόνες που ορίζουν τα πρυτανικά συμβούλια.
Ας μην (παρ)ερμηνεύουμε το Σύνταγμα κατά το δοκούν. Χαρακτηριστικά θυμάμαι τον πρώην Υπουργό Παιδείας κ. Γαβρόγλου που αναφερόμενος στις προβλέψεις του Συντάγματος για το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων και το ακαδημαϊκό άσυλο ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «το Σύνταγμα ερμηνεύεται προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και αυτού που θέλουμε να επιτύχει…». Ενδιαφέρουσα άποψη, που με βρίσκει όμως κάθετα αντίθετο γιατί εδώ πρέπει να αναρωτηθούμε ποιος και τι θέλει να επιτύχει…
Διαβάζω επίσης ότι είναι ένα μέτρο καταστολής. Η αστυνόμευση και η καταστολή είναι όμως πολύ διαφορετικές έννοιες που θεωρώ ότι σκοπίμως συγχωνεύονται για την δημιουργία εντυπώσεων. Η ήπια αστυνόμευση εντός των πανεπιστημιακών χώρων λειτουργεί προληπτικά ώστε να μην είναι δυνατή η ασυδοσία και άρα να μειώνονται οι πιθανότητες να θεωρηθεί απαραίτητη η επέμβαση της Αστυνομίας. Ουδείς άλλωστε επιθυμεί την αστυνομική επέμβαση που είναι τραυματική εμπειρία για την πανεπιστημιακή κοινότητα αλλά φυσικά και δεν μπορεί να συνεχιστεί το καθεστώς της ασυδοσίας που δυστυχώς η υφιστάμενη ιδιωτική αστυνόμευση δεν μπόρεσε να περιορίσει.
Όσοι από εμάς είχαμε την τύχη να σπουδάσουμε σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, γνωρίζουμε ότι η ήπια και διακριτική αστυνόμευση των πανεπιστημιακών χώρων προάγει την φοιτητική ελευθεριότητα και την νεανική κουλτούρα καθώς διασφαλίζει την απαραίτητη ασφάλεια και ελευθερία έκφρασης. Είναι καιρός να σταματήσουμε να μας απασχολούν ψευτοδιλήμματα και απλώς να πράξουμε το αυτονόητο. Είναι καιρός να σταματήσουμε να μιλάμε για την προσαρμογή της διεθνούς εμπειρίας και πρακτικής στην «ιδιαιτερότητα» των ελληνικών πανεπιστημίων. Αντιλαμβάνονται όσοι προτάσσουν αυτό το επιχείρημα πόσο βαθιά προσβλητική είναι για την ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα αυτή η «ιδιαιτερότητα»;
* Ο Αχιλλέας Ζαπράνης είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής & Νευρωνικών Συστημάτων, Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Διαβάστε ακόμα:
Ψήφισμα πανεπιστημιακών κατά της ίδρυσης πανεπιστημιακής αστυνομίας
