Τις προϋποθέσεις που βάζουν την Ελλάδα σε τροχιά υψηλών ρυθμών ανάπτυξης για αρκετά χρόνια, όπως ο πλήρης έλεγχος της πανδημίας, η αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων και το γεγονός ότι η Ευρώπη θα ρίξει ακόμη περισσότερα κεφάλαια για την ανόρθωση της οικονομίας της σε επίπεδο τόσο δημοσιονομικό, όσο και από πλευράς ποσοτικής χαλάρωσης, περιγράφει στο liberal.gr ο οικονομολόγος Παναγιώτης Πετράκης.
Εκτιμά ότι πρόκειται να δούμε πολύ περισσότερα κεφάλαια στην Ευρώπη, απ' όσα ήδη έχουμε ήδη, για να μην μετατραπεί η κρίση σε χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ μιλά για την μεσοπρόθεσμη θετική προοπτική που έχει μπροστά της η Ελλάδα, από το συνδυασμό αξιοποίησης των 32 δισ. του πακέτου "Next Generation EU" και της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η οποία καλείται σήμερα να αποφασίσει κατά πόσο θα ρίξει άμεσα στην μάχη επιπλέον 500 δισ. ευρώ, αυξάνοντας το οπλοστάσιο της στα 1,2 τρισ. ή θα παραπέμψει την απόφαση για τους επόμενους μήνες.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:
- Διαβάζοντας τις προβλέψεις της τελευταίας έκθεσης της UBS, η Ελλάδα θα έχει τελικά φέτος την μικρότερη ύφεση στην Ευρώπη και του χρόνου την μεγαλύτερη ανάπτυξη. Πριν δύο μήνες λέγαμε ακριβώς το αντίστροφο. Που αποδίδετε αυτή την αλλαγή;
H UBS μαζί με την Oxford Economics, την HSBC αλλά και τις Ελληνικές Τράπεζες (Alpha Bank, NBG) βλέπουν μία ύφεση που κινείται σε μετριοπαθή επίπεδα (γύρω στο -6 με- 7%). Αυτές οι προβλέψεις στηρίζονται σε υποθέσεις που αφορούν τα μοντέλα πρόβλεψης και ποικίλουν. Πάντως υπάρχουν και οίκοι (ING, Fitch κ.λ.π.) που προβλέπουν μεγαλύτερες και άλλοι μικρότερες.
Εάν αναφερόμαστε στο ΑΕΠ θα πρέπει να παρακολουθούμε πολύ στενά τι γίνεται στους κρίσιμους κλάδους που είναι βεβαίως ο τουρισμός αλλά και η διανομή, οι μεταφορές και η διαχείριση ακίνητης περιουσίας (αγοροπωλησία ακινήτων εκμίσθωση ακινήτων κ.τ.λ με 16,1% στο σύνολο της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας). Εάν οι τιμές των ακινήτων επανέλθουν σε χαμηλότερα επίπεδα θα προσελκύσουν πάλι επενδυτές και αυτό θα βοηθήσει το ΑΕΠ.
- Στο μέτωπο της ΕΚΤ θεωρείται προεξοφλημένο ότι θα αυξήσει τελικά κατά τουλάχιστον 500 δισ. ευρώ το QE Πανδημίας. Τι θα σημάνει αυτό για την Ελλάδα;
Η ECB έχει χρόνο να ανακοινώσει μία παρόμοια απόφαση. Όμως πιστεύω ότι αύριο θα καταλάβουμε τι σκέφτονται για το θέμα αυτό. Αναμένουμε να δούμε εμπροσθοβαρείς δηλώσεις έτσι ώστε να κρατούνται τα spreads των ομολόγων χαμηλά.
Εάν δείτε την σχέση ανάμεσα στο βάθος της κρίσης και στην ποσοτική χαλάρωση στις ΗΠΑ και την αντίστοιχη στην Ευρώπη θα αντιληφθείτε ότι τα επίπεδα που κινείται η ποσοτική χαλάρωση στην Ευρώπη είναι σχετικά χαμηλά παρόλο που το βάθος της κρίσης είναι εξίσου μεγάλο και οι επιπτώσεις της κρίσης στις ΗΠΑ, παρά τα μέτρα τους έχουν μία άσχημη μορφή. Συνεπώς μπορούμε να συμπεράνουμε ότι θα δούμε πολύ περισσότερα κεφάλαια στο δρόμο να έρχονται στην Ευρώπη για να μην μετατραπεί η κρίση σε χρηματοπιστωτική κρίση.
- Πόσο απαραίτητο είναι κάτι τέτοιο και τι θα σημάνει για την Ελλάδα, ομόλογα της οποίας ήδη έχει συμπεριλάβει η ΕΚΤ στο αρχικό QE πανδημίας;
Θα σας το θέσω πολύ απλά. Χωρίς την ΕΚΤ τα πράγματα θα ήταν πολύ δύσκολα έως αδύνατα για την Ελλάδα. Με δεδομένη όμως την παρουσία της δεν βελτιώνεται απλώς η θέση μας αλλά σταθεροποιούμε μία αισιόδοξη οπτική. Βεβαίως αυτή στηρίζεται στην πολιτική αποφασιστικότητα, στην καλή επιδημιολογική διαχείριση, στην προηγούμενη δημοσιονομική σταθεροποίηση και στην κοινωνική θέληση για ασφάλεια και πρόοδο.
Εάν ελεγχθεί, από εδώ και πέρα, το επιδημιολογικό, με δεδομένο το υψηλό κενό παραγωγής που έχουμε, μπορούμε να προσβλέπουμε σε αρκετά χρόνια σε σχετικά υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης. Η ύπαρξη του Next Generation EU θα εξασφαλίσει μία θετική εξωτερική εισροή κεφαλαίων που μαζί με την ποσοτική χαλάρωση θα εξασφαλίσουν μία μεσοπρόθεσμη θετική προοπτική.
Επαναλαμβάνω την εκτίμησή μου. Στην πορεία θα δούμε την Ευρώπη να ρίχνει περισσότερα κεφάλαια στην μάχη, από τα οποία θα ωφεληθούν τα μέγιστα χώρες όπως η Ελλάδα. Εξάλλου αρχίζει να γίνεται κατανοητό σε ολοένα και περισσότερους ότι η ευρωπαϊκή οικονομία χρειάζεται δύο ειδών ενέσεις. Η μία αφορά την ποσοτική χαλάρωση, για την οποία είπαμε ότι έχει προεξοφληθεί πως τα 750 δισ. του QE πανδημίας θα αυξηθούν κατά 500 δισ. και θα εκτιναχθούν στα 1,2 τρισ. ευρώ. Η δεύτερη ένεση είναι η δημοσιονομική που και αυτή πρέπει να ξεπεράσει το 1 τρισ. ευρώ. Τα λέω αυτά γιατί οι ενδείξεις ανάρρωσης της Ευρώπης είναι ανησυχητικές. Tα προβλήματα που έχουν ανακύψει είναι τεράστια. Η Ευρώπη πρέπει να κάνει κι άλλα βήματα. Τα 750 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν ένα πολύ καλό πακέτο. Αλλά στην πραγματικότητα τα κεφάλαια που χρειάζεται η ΕΕ πρέπει να ανέλθουν σε τρισεκατομμύρια. Σκεφτείτε ότι η δυναμικότητα λειτουργίας των ευρωπαϊκών χωρών δεν φαίνεται να υπερβαίνει το 85%.
- Χθες ο ESM ανακοίνωσε ότι όσες χώρες προσφύγουν σε αυτόν, θα τις δανείσει με αρνητικά επιτόκια. Συμφέρει την Ελλάδα κάτι τέτοιο ή προτιμότερη είναι η έξοδος στις αγορές;
Αντιλαμβανόμαστε το «πολιτικό στίγμα» που φέρνει μαζί της η λήψη δανειακών κεφαλαίων από τον ESM. Αυτό είναι αποτέλεσμα της πρότερης λανθασμένης πολιτικής του ESM περί «ηθικού κινδύνου» και των αυστηρών όρων που κάλυπτε την ρητορική των στελεχών του.
Όμως ως οικονομολόγοι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την «προσφορά» τους με αρνητικά επιτόκια. Σε ετήσια βάση 4 δισ., με δεκαετές και -0,05% δημιουργούν ένα όφελος 2 εκατ. ευρώ ενώ ο δανεισμός από τις αγορές με 1,91% έχει κόστος 80 εκατ. ευρώ. Τα μεγέθη δεν είναι βεβαίως τεράστια. Άρα τα πάντα εξαρτώνται από τους όρους που θα τα χορηγήσουν.
Θα είναι βαρύτεροι από αυτά της Enhance Surveillance που ήδη έχουμε; Νομίζω ότι στον ESM έχουν κάνει ένα θεμελιώδες λάθος να βάλουν συγκεκριμένη κοντινή ημερομηνία λήξης στο πρόγραμμά τους. Με την αβεβαιότητα που υπάρχει δεν γνωρίζουμε τους όρους με τους οποίους θα λειτουργήσει η Enhance Surveillance και το European Semester όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλη την Ευρώπη. Επίσης δεν γνωρίζουμε πώς θα διακινηθούν τα 750 δισ. ευρώ της EE. Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή στρατηγική υποβοήθησης της ανάκαμψης θέλει πολύ μεγαλύτερο συντονισμό.
