Με την Τουρκία να συνεχίζει προκλητικά να περιφρονεί την Ε.Ε. και επιδεικτικά να αγνοεί τις συστάσεις και τις εκκλήσεις για αλλαγή στάσης όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά συνολικά έναντι της Ε.Ε., οι ευρωπαίοι ηγέτες στην Σύνοδο Κορυφής την επόμενη Πέμπτη δεν θα έχουν πολλές επιλογές, καθώς το ερώτημα δεν θα είναι το εάν, αλλά το ποια μέτρα θα αποφασισθούν εναντίον της Τουρκίας.
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης προειδοποίησε χθες μιλώντας στο Web Summit της Λισαβώνας ότι «δεν νοείται να μην βρεθεί η Τουρκία αντιμέτωπη με συνέπειες εάν συνεχίσει τις προκλητικές ενέργειες», ενώ από την Λευκωσίας ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας μετά τις συνομιλίες με τον Ν. Αναστασιάδη και τον ομόλογο του Ν. Χριστοδουλίδη τόνισε ότι οι Ευρωπαίοι πλέον πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Στις Βρυξέλλες ευρωπαίος αξιωματούχος που ενημέρωσε ενόψει της Συνόδου Κορυφής παραδέχθηκε ότι «δεν υπάρχει κράτος μέλος που να μην αναγνωρίζει ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί» και πρόσθεσε: «Η αξιολόγηση της κατάστασης είναι ότι η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε θετικά στις ευκαιρίες που της προσφέραμε την 1η Οκτωβρίου. Αυτά είναι γεγονός. Τα κράτη-μέλη θα αποφασίσουν σχετικά με το θέμα των πολιτικών συνεπειών. Η Τουρκία είναι και θα συνεχίσει να είναι ένας πολύ σημαντικός γείτονας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και θα συνεχίσουμε να έχουμε σχέσεις μαζί της, αλλά της ζητούμε να προχωρήσει σε θετικά βήματα σε σειρά θεμάτων όπως Ανατολική Μεσόγειος, Κύπρος, Συρία Λιβύη, Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Έχουμε ζητήσει αλλαγή πολιτικής, αλλά αυτό μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί».
Σε αυτό το κλίμα και ενώ έχει προηγηθεί και μαραθώνιος επαφών τόσο του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη αλλά και του Ν. Δένδια με ευρωπαίους ομολόγους τους, η πρώτη συζήτηση για το θέμα της Τουρκίας την Δευτέρα στο Συμβούλιο Υπουργών αλλά και η τελική αξιολόγηση στην Σύνοδο Κορυφής δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από το πλαίσιο της λήψης απόφασης για επιβολή μέτρων, καθώς η Τουρκία αγνόησε την ευκαιρία που προσέφερε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απλή ή δεδομένη υπόθεση, η απόφαση για λήψη μέτρων, καθώς θα επιχειρηθεί και από τους Γερμανούς να υπάρξει «μαλάκωμα» της ευρωπαϊκής αντίδρασης με το επιχείρημα ότι πρέπει να μείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι, να μην διαταραχθούν ανεπανόρθωτα οι σχέσεις και να μην υπάρξουν ακραίες αντιδράσεις της Τουρκίας τις οποίες όπως υπονοούν θα αντιμετωπίσει πρώτη απ' όλους η Ελλάδα.
Σε αυτό το διπλωματικό παζάρι έχουν διαμορφωθεί οι άξονες στους οποίους θα κινηθούν Αθήνα και Λευκωσία:
-Θα πρέπει η συζήτηση και οι αποφάσεις να γίνουν στην βάση των Συμπερασμάτων της 1ης Οκτωβρίου που έδιναν προθεσμία στην Τουρκία για να διακόψει τις προκλητικές κινήσεις μέχρι τον Δεκέμβριο. Διαφορετικά όπως ανέφεραν τα Συμπεράσματα «ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, μεταξύ άλλων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της» (σ.σ. που προβλέπουν περιοριστικά μέτρα εναντίον φυσικών ή νομικών προσώπων, τρίτων κρατών).
- Η Αθήνα υποστηρίζει ότι τα μέτρα δεν είναι τιμωρητικού χαρακτήρα αλλά κυρίως έχουν χαρακτήρα αποτρεπτικό και θα λειτουργούν ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την Άγκυρα εφόσον επαναλάβει τις προκλήσεις.
-Θα πρέπει οι Εταίροι να αντιληφθούν ότι η Τουρκία δεν είναι απλή απειλή για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά η επεκτατική πολιτική της από τον Καύκασο, μέχρι την Μεσόγειο και την Λιβύη, η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού την καθιστούν συστημικό κίνδυνο και απειλή για ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό Αθήνα και Λευκωσία επιδιώκουν:
-Γεωγραφική επέκταση των κυρώσεων που έχουν ήδη αποφασισθεί για πρόσωπα και εταιρίες που συμμετείχαν στις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, ώστε να μπορούν να προστεθούν στην λίστα αυτή και πρόσωπα η εταιρίες που εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο ή ακόμη και στην Λιβύη (όπως συζητά η Γαλλία).
-Θα επιδιωχθεί απόφαση που θα δίνει εντολή στην Κομισιόν και στον Ύπατο εκπρόσωπο Ζ. Μπορέλ για κατάρτιση εντός ενός μήνα λίστας με συγκεκριμένα μέτρα που θα αφορούν τομείς της τουρκικής οικονομίας και συγκεκριμένες κατηγορίες δραστηριοτήτων . Θα καταβληθεί προσπάθεια και από τον Ν. Δένδια στο Συμβούλιο της Δευτέρας αλλά και στην Σύνοδο Κορυφής από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη να υπάρξει αναφορά ή πάντως να «φωτογραφίζονται» οι συγκεκριμένοι τομείς τους οποίους θα αφορούν τα μέτρα.
Έχει ενδιαφέρον ότι εκτός της Ελλάδας και της Κύπρου ,που θέλουν απόφαση για επιβολή μέτρων λόγω των παράνομων δραστηριοτήτων στην Κυπριακή ΑΟΖ και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, η Γαλλία προβάλει επίσης την αποσταθεροποιητική πολιτική της Τουρκίας στην Λιβύη αλλά και την επικίνδυνη προσπάθεια πυροδότησης του θρησκευτικού φανατισμού μεταξύ των μουσουλμάνων της Ε.Ε., ενώ ακόμη και η Πορτογαλία έχει εκφράσει έντονη ανησυχία για την προσπάθεια της Τουρκίας να προσεταιρισθεί πρώην πορτογαλικές αποικίες στην Αφρική ενισχύοντας τον ισλαμικό ριζοσπαστισμό.
-Επιδιώκεται επίσης από την Λευκωσία και αυτό είναι κάτι που προωθεί και ο Ν. Χριστοδουλίδης στις επαφές με ομολόγους του, η προσθήκη νέων ονομάτων προσώπων και τουρκικών επιχειρήσεων στην λίστα των κυρώσεων που είναι ήδη σε ισχύ.
Ορισμένοι εκ των υποστηρικτών της Τουρκίας, και σε ένα βαθμό η Γερμανία θα προτιμούσαν να υπάρξει μια απλή επανάληψη της απόφασης του Οκτωβρίου ,αλλά αυτό είναι ένα σενάριο που απομακρύνεται καθώς θα αποτελούσε πλήγμα στην αξιοπιστία της Ε.Ε., θα την εμφάνιζε πραγματικά «σαν το ποντίκι ,μπροστά στην γάτα» (αντιστρέφοντας την ατυχή αναφορά του κ. Μισέλ) και τελικά θα αποθράσυνε ακόμη περισσότερο τον κ. Ερντογάν που θα εκλάμβανε μια τέτοια «μη απόφαση» ως πράσινο φως για κλιμάκωση της επιθετικής και επεκτατικής πολιτικής του.
Παράγοντες που θέλουν πιο «ουδέτερη» μεταχείριση της Τουρκίας επικαλούνται ως θετικές κινήσεις την αποχώρηση του Oruc Reis και την προοπτική… ελληνοτουρκικού διαλόγου καθώς και την προσπάθεια επανέναρξης της διαδικασίας για το Κυπριακό, θέματα που και στα δυο είναι προφανείς οι προθέσεις της Τουρκίας και οι ελιγμοί της τελευταίας στιγμής δεν πείθουν κανέναν. Πάντως θετικό είναι το γεγονός ότι επιτέλους στις Βρυξέλλες αντιλήφθηκαν ότι η περίφημη πρόταση Μισέλ (πρόταση της οποίας την πατρότητα έχει ο Τ. Ερντογάν) για περιφερειακή Διάσκεψη στην Ανατολική Μεσόγειο «δεν μπορεί να γίνει στο κενό, αλλά θα πρέπει να προηγηθούν εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο πριν πραγματοποιηθεί…» όπως δήλωσε ο ίδιος ευρωπαίος αξιωματούχος που κράτησε την ανωνυμία του.
