Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Τους τελευταίους 12 μήνες ξεδιπλώθηκαν τα τραγικά σημάδια αδυναμίας της Deutschebank, της μεγαλύτερης Γερμανικής τράπεζας. Όμως η κρίση της επισκίασε τα πιθανά προβλήματα της δεύτερης μεγαλύτερης Γερμανικής τράπεζας, της Commerzbank, η οποία σήμερα έκανε ανακοίνωση-βόμβα ότι δεν θα δώσει μέρισμα, κίνηση που δεν έχει ξανασυμβεί μεταπολεμικά. Πρόκειται για στρατηγική κίνηση, ή «μυρίζει χρεοκοπία»;
H Commerzbank ιδρύθηκε το 1870, και έχει έδρα την Φρανκφούρτη, ενώ παρέχει τραπεζικές και χρηματιστηριακές υπηρεσίες τόσο σε ιδιώτες πελάτες όσο και σε επιχειρήσεις αλλά και θεσμικούς επενδυτές. Οι δραστηριότητες της λαβαίνουν χώρα μέσα από 4 κυρίως «επιχειρηματικές μονάδες» (SBU, Strategic Business Units) το τμήμα Private Banking το τμήμα Mittelstandsbank, το τμήμα Αγορών και το τμήμα Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ενώ η τράπεζα παρέχει όχι μόνο τα παραδοσιακά προϊόντα τραπεζών, όπως δάνεια και καταθέσεις αλλά επίσης χρηματιστηριακά, συνταξιοδοτικά προϊόντα, τμήμα wealth management αλλά και σε διαχείριση ακίνητης περιουσίας και άλλου. Εμπλέκεται όμως ενεργά και σε υβριδικά προϊόντα αλλά και παράγωγα, ενώ διαθέτει 1,050 καταστήματα σε 50 περίπου χώρες.
Σε αντίθεση με την DeutscheBank, η Commerzbank έχει εστίαση κυρίως στη Γερμανία και άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου βρίσκεται περίπου το 1/3 των περιουσιακών της στοιχείων (54 δις από τα 173 δις περιουσιακών στοιχείων ισολογισμού), όμως το 40% των εσόδων εκτός Γερμανίας είναι από Αγγλία, 36% από Πολωνία και ... 13% από το μικροσκοπικό....Λουξεμβούργο. Η τράπεζα αυτή έχει παρουσιαστεί πρόσφατα ως πιθανός...σωτήρας της Deutschebank, όμως είναι άγνωστο πως με τα λιγοστά κεφάλαια της, 30 δις, που μόλις αρκούν για την κάλυψη των ...δικών της αναγκών, να καλύψει δυνητικούς κεφαλαιακούς κινδύνους της Deutschebank της τάξης των 100-300 δις! Κατ ουσίαν δεν περισσεύουν για να καλύψουν ούτε το συμβολικό πρόστιμο των...12 δις που πρόσφατα έφαγε η Deutschebank. Αυτό λοιπόν είναι το πρώτο μεγάλο μυστήριο!
Ενώ τα κεφάλαια της Commerzbank που ανέρχονται σε 30 δισ, δηλαδή κάτω από κανονικές συνθήκες αρκούν να καλύψουν τα ρίσκα της ίδιας της τράπεζας, η τράπεζα έχει μεγάλη έκθεση, σχεδόν το 50% περίπου των δανείων της (95 δις) σε....εταιρίες κατασκευής πλοίων και κατασκευαστικές εταιρίες, που αποτελούν γενικά κλάδους υψηλού κινδύνου σε περίοδο κρίσης, ενώ, μυστηριωδώς, δεν παρέχει ανάλυση για το άλλο...50%! Η άλλη Αχίλλειος πτέρνα είναι η μεγάλη έκθεση των χρηματιστηριακών τοποθετήσεων της εταιρίας της στην αγορά Ομολόγων, όπου έχουν τοποθετηθεί το σύνολο των τοποθετήσεων(!) της, περίπου 72 δις, ενώ 80% από τις απαιτήσεις της των 70 δις είναι κυρίως από Τράπεζες του εξωτερικού , κάτι που είναι αναντίστοιχο με το ότι τα 2/3 των περιουσιακών της στοιχείων είναι στη Γερμανία. Καθώς η κατάσταση έκθεσης κινδύνων IRBA Ιουνίου 2016 δείχνει 75 δις των δανείων της Commerzbank είναι σε επίπεδο «υψηλού κινδύνου» πολλά από τα όποια σε κατάσταση σχεδόν πτώχευσης, η τράπεζα φαίνεται ότι όντως έχει κάποιο θέμα δυνητικών κινδύνων στα χαρτοφυλάκια της, αν υπάρξει κρίση . Αυτή όμως είναι η δεύτερη, πιο ανησυχητική πλευρά.
Η Commerzbank πριν λίγο ανακοίνωσε ότι...θα απολύσει άμεσα 9.600 από τους 46.000 υπαλλήλους της, και δεν πρόκειται να δώσει μέρισμα, ενώ αντικατέστησε τον υπεύθυνο «επιχειρηματικών δανείων», κινήσεις που όταν μπαίνουν όλες μαζί ίσως φανερώνουν υψηλούς άμεσους κινδύνους να υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, ενώ η ανακοίνωση της συνοδεύτηκε από νέα πτώση τιμών! Να σημειώσουμε εδώ ότι η τιμή της είναι 5,8 ευρώ, από 50 ευρώ που ήταν το 2010 και ...300 ευρώ που είχε το 2008! Δηλαδή έχει πέσει μόλις....98% σε λίγα χρόνια! Με χρηματιστηριακή αξία 7,3 δις, στο 1/5 περίπου των ....λογιστικών της κεφαλαίων (P/BV), είναι δύσκολο κάποιος να πιστέψει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, διότι ο χαμηλός αυτός δείκτης (P/BV) είναι η ασφαλέστερη ένδειξη ότι μια τράπεζα πάει για...φούντο. Το ένα σίγουρο λοιπόν, είναι ότι η τράπεζα έχει πολλούς σκελετούς και είναι αδύνατον να...διασώσει την Deutschebank όπως με περισσό καμάρι ελέχθη από κάποιους στα ΜΜΕ. Το ζήτημα είναι αν δίπλα στο...πτώμα της Deutschebank θα βρούμε και εκείνο της Commerzbank, αν η κατάσταση στην ΕΕ του κυρίου Σόιμπλε χειροτερεύσει. Πολύ φοβόμαστε, ότι είναι πλέον αρκετά πιθανό...
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
