Η αλήθεια είναι ότι αντιμετωπίζουμε πρωτόγνωρες μέρες. Και πρέπει να απαντήσουμε και πρωτόγνωρα ερωτήματα.
Και το χειρότερο είναι ότι πρέπει να τα απαντήσουμε τώρα.
Και το ακόμα χειρότερο είναι ότι δεν έχουμε αρκετά στοιχεία για να δώσουμε σωστές απαντήσεις.
Πολλά όμως πρέπει να απαντηθούν άμεσα.
Τον τελευταίο καιρό το θέμα που κουβεντιάζεται περισσότερο στα ιατρικά fora είναι αυτό της χρήσης μάσκας από τον γενικό πληθυσμό.
Δεν είναι τυχαίο που ο κος Τσιόδρας πιάνοντας τον παλμό της Ιατρικής κοινότητας απηύθυνε ερώτημα στον Ευρωπαϊκό CDC.
Οι διεθνείς λοιπόν οδηγίες για την χρήση μάσκας είναι σαφείς. Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όσο και το Αμερικανικό αλλά και το Ευρωπαϊκό CDC συνιστούν τη χρήση μάσκας μόνο σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, σε ασθενείς από κορονοϊό και σε όσους τους φροντίζουν.
Ωστόσο το ίδιο σαφείς είναι και οι Πρόεδροι του Κινέζικου αλλά και του Κορεάτικου CDC. Οι ίδιοι λένε ΦΟΡΕΣΤΕ ΟΛΟΙ ΜΆΣΚΑ. Όλοι μάλιστα είμαστε εξοικειωμένοι με την ευρεία χρήση μάσκας από τους λαούς της ανατολικής Ασίας. Και βέβαια τίθεται και ένα ερώτημα εδώ. Μήπως αυτοί οι λαοί έχουν επιτυχία στον περιορισμό της νόσου ακριβώς γι αυτό το λόγο;.
Αν δείτε βίντεο από την καθημερινότητα σε αυτές τις χώρες όλοι μα όλοι φορούν μάσκες. Ακόμα και μικρά παιδιά. Ιδίως τώρα με την πανδημία.
Ταυτόχρονα ο εξαιρετικός κος Τσιόρδας, για να τονίσει το πόσο υπεύθυνη συμπεριφορά πρέπει να επιδεικνύουμε συνεχώς, είπε ότι η καθημερινή μας συμπεριφορά πρέπει να είναι "σαν να έχουμε τον ιό"
Αν είναι έτσι, τότε μήπως πρέπει να φοράμε όλοι μάσκα;.
Ας δούμε λοιπόν καταρχάς μερικά δεδομένα για τον ιό και την μετάδοση του.
Ο ιός αυτός είναι πολύ μικρός. Μπορεί και περνάει από τις τρύπες μιας κοινής μάσκας, είτε χειρουργικής είτε ακόμα περισσότερο αυτοσχέδιας υφασμάτινης.
Γι αυτό το λόγο το νοσηλευτικό προσωπικό, ιδίως όταν ασχολείται με εξειδικευμένες ιατρικές πρακτικές, πρέπει να φορά τις ειδικές μάσκες τις λεγόμενες respirators
Είναι αυτές που συνήθως έχουν βαλβίδα και τις χρησιμοποιούν και οι αγρότες όταν ψεκάζουν
Γιατί αυτές προστατεύουν και από πολύ μικρά σωματίδια που βρίσκονται μέσα σε απειροελάχιστα σταγονίδια τύπου αεροζόλ. Και επιπροσθέτως το νοσηλευτικό προσωπικό εκτίθεται σε αυτό το αεροζόλ ιού λόγω των ειδικών χειρισμών που κάνει στον ασθενή.
Όμως η νόσος, εκτός πιθανότατα σπάνιων και ακραίων συνθηκών, δεν μεταδίδεται έτσι.
Δηλαδή δεν πετάει ο ιός μόνος του στο περιβάλλον βγαίνοντας με μια απλή εκπνοή ψάχνοντας να βρει τρύπες στις μάσκες.
Αλλά με μεγάλα σταγονίδια που βγαίνουν από το στόμα μας όχι με την απλή αναπνοή αλλά με βήχα και φτέρνισμα. Δηλαδή θα λέγαμε με βίαιη εξαγωγή μεγάλης ποσότητας και διαμέτρου βιολογικού υλικού από το αναπνευστικό σύστημα .
Για να το κάνω ακόμα πιο κατανοητό, ο ιός ο ίδιος είναι πολύ μικρός, αλλά απαιτεί πολύ μεγαλύτερο όχημα για να μεταφερθεί υπό κανονικές συνθήκες. Το οποίο εναποτιθέται στα χέρια μας ή σε επιφάνειες, τις οποίες ακουμπά κάποιος και μετά, με την ασυναίσθητη επαφή των χεριών του με τη μύτη, τα μάτια ή το στόμα τον βάζει στον οργανισμό του.
Επιπρόσθετα ξέρουμε πολύ καλά ότι πολλοί από εμάς περνούν την ίωση ασυμπτωματικοί. Και αρκετοί ακόμα με πολύ ήπια συμπτώματα. Και με βάση την ευαισθησία των γρήγορων τεστ που ετοιμάζονται να εφαρμοστούν στο δεύτερο μέρος της αντιμετώπισης της νόσου, η ευαισθησία τους θα είναι γύρω στο 80 με 90%. Τι σημαίνει αυτό;
Ότι μόλις τελειώσουν οι μεγάλες καραντίνες περίπου το Μάιο, στην καλύτερη περίπτωση το 20% των ασθενών από κορονοϊό θα κυκλοφορούν μαζί μας. Θα είναι δίπλα μας στην τράπεζα, στο μανάβη ή στο σούπερ μάρκετ. Μάλιστα είναι πολύ πιθανό να είμαστε εμείς αυτοί που θα κουβαλάμε τον ιό χωρίς να καταλάβουμε τίποτα.
Αλλά έχουμε μια υποχρέωση. Να εκθέσουμε όσο μπορούμε λιγότερους συνανθρώπους μας στον κίνδυνο.
Και η μάσκα μπορεί να προστατεύσει τον άλλο από τον βήχα μας, το φτάρνισμα μας και τα μεγάλα σταγονίδια που αυτά περιέχουν και κουβαλάνε τον ιό.
Γιατί κατά ένα σημαντικό ποσοστό οι κοινές μάσκες προστατεύουν κυρίως τους άλλους από τις εκκρίσεις μας.
Καθώς αυτές βρίσκουν εμπόδιο τουλάχιστον κατά ένα σημαντικό ποσοστό από τη μάσκα που θα φοράμε.
Όπως λοιπόν φοράμε ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο ενώ ξέρουμε ότι δεν μας σώζει από τα πάντα, έτσι λοιπόν θα φοράμε μάσκα για να μειώσουμε όσο μπορούμε την έκθεση τη δική μας στις εκκρίσεις των άλλων αλλά κυρίως των άλλων στις εκκρίσεις τις δικές μας.
Καταλαβαίνω όσους λένε πως ενδεχομένως η χρήση μάσκας να οδηγήσει κάποιους λόγω της ψευδούς αίσθησης ασφαλείας σε ανεύθυνες συμπεριφορές. Και επίσης υπάρχουν σοβαρές μελέτες που λένε ότι πολλοί από εμάς όταν φοράμε μάσκα, φέρνουμε συνεχώς τα χέρια στο πρόσωπο για να την εφαρμόσουμε καλύτερα, καθώς αυτή γλιστράει σιγά σιγά με ενδεχόμενα αντίθετο αποτέλεσμα.
Γι αυτό ακριβώς πρέπει ταυτόχρονα να εκπαιδευτούμε.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν κατά τη γνώμη μου.
-Πρέπει να ενθαρρυνθεί ο πληθυσμός να φοράει μάσκα. Εφόσον υπάρξει αρκετή ποσότητα, χειρουργικές. Αν όχι να ενθαρρυνθεί να φτιάξει μόνος του. Υπάρχουν έτοιμα βίντεο στο YouTube. Ακόμα και από Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ίσως και ο ΕΟΔΥ θα μπορούσε να διαλέξει ένα από αυτά και να το αναρτήσει στο site του. Μπορούμε να βρούμε τα βίντεο και να τα δείξουμε σε όποιον ξέρει να ράβει.
-Να εξηγηθεί ταυτόχρονα στον πληθυσμό ότι δεν τις φοράει για να προστατευθεί ο ίδιος, αλλά κυρίως για να προστατεύσει τον άλλον, οπότε πρέπει να συνεχίσει να πλένει τα χέρια του, να συνεχίσει να μην φέρνει τα χέρια του στο πρόσωπο του, ιδίως για να φτιάξει τη μάσκα του και να τηρεί πάντα τις αποστάσεις ασφαλείας.
-Αντί να βλέπουμε σαράντα φορές την ημέρα τον συμπαθέστατο Σπύρο Παπαδόπουλο, να λέει "να μείνουμε σπίτι", να γίνει διαφημιστική καμπάνια στο πως να πλένουμε σωστά τα χέρια μας και πως να φοράμε σωστά τη μάσκα και με ποιον τρόπο, χωρίς να διασπείρουμε γύρω μας τον ιό.
-Το ίδιο ακριβώς να γίνει με εκπαιδευτικά βίντεο για τα παιδιά την ώρα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης καθώς και όταν ανοίξουν τα σχολεία.
-Σε όσους εύλογα θα πουν "ποιος είσαι εσύ που θα αμφισβητήσεις τους Διεθνείς Οργανισμούς" θα απαντήσω ότι αυτές οι γενικές οδηγίες ετέθησαν υπό το καθεστώς τεράστιας έλλειψης Ιατρικών μασκών και χωρίς παρόμοια εμπειρία για διεθνείς πανδημίες.
Και εμείς οι γιατροί, ιδίως οι κλινικοί που είμαστε στην πρώτη γραμμή και όχι μόνο πίσω από τα γραφεία, βρισκόμαστε εδώ, όχι σαν αβουλα όντα αλλά για να επισημαίνουμε και να βελτιώνουμε την παροχή υπηρεσιών υγείας με ανοιχτά αυτιά και ανοιχτά μάτια.
Και όταν χρειάζεται, να λέμε ευθαρσώς τη γνώμη μας που αφορούν τις δημόσιες οδηγίες.
Δεν είναι τυχαίο που ο πρόεδρος του Κορεάτικου CDC και καθηγητής λοιμωξιολόγος Kim Woo-Ju, ο οποίος έχει περάσει ως μάχιμος ιατρός τρεις επιδημίες σε 20 χρόνια, του SARS του MERS και τώρα του Covid 19 είναι τελείως σαφής. "ΦΟΡΕΣΤΕ ΌΛΟΙ ΜΑΣΚΑ."
Βρισκόμαστε σε πρωτόγνωρα ιατρικά και κοινωνικά μονοπάτια και η απάντηση πρέπει να είναι ανάλογη. Ο άνθρωπος έχει ξεχωρίσει από το γεγονός ότι προσαρμόζεται επιτυχώς και γρήγορα στις απρόβλεπτες καταστάσεις και αυτό ακριβώς είναι η δύναμη του.
Την ώρα που πέφτει ο αστεροειδής στο κεφάλι μας θεωρώ ότι δεν πρέπει να μασουλάμε ήρεμα το χορτάρι του αγρού ως άλλοι δεινόσαυροι, σίγουροι για την κυριαρχία μας, αλλά να είμαστε συνεπείς και ταυτόχρονα ευέλικτοι και ανοιχτοί μπροστά σε εναλλακτικές λύσεις ιδίως αν αυτές προέρχονται από λαούς που έχουν εξαιρετική και ταυτόχρονα επιτυχή εμπειρία στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.
