Του Σάκη Μουμτζή
Το καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη την πρώτη στρατηγική ήττα του στην ψηφοφορία για την απλή αναλογική, όχι γιατί δεν συγκέντρωσε τον μαγικό αριθμό 200. Αυτό ήταν το επιφαινόμενο της αδυναμίας του να συνθέσει συμμαχίες πέραν των ΑΝΕΛ. Έγιναν φανερά τα όρια του χώρου στον οποίον μπορούσε να επεκταθεί.
Έκτοτε ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει μόνον πολιτικές ήττες, κάτι που περιορίζει ακόμα πιο πολύ το ήδη μικρό εύρος των συμμαχιών που μπορεί να συνάψει. Η ραγδαία πτώση του καθιστά ιδιαίτερα σκεπτικούς αυτούς που υπό άλλες συνθήκες θα υπήρχε περίπτωση να συμμαχήσουν μαζί του. Ποιος συμμαχεί με κάποιον που βυθίζεται;
Ο ΣΥΡΙΖΑ εναγωνίως προσπαθεί όχι μόνον να απεγκλωβισθεί από τα αδιέξοδα της πολιτικής του, αλλά να αντιστρέψει και το πολιτικό κλίμα, καθώς οι δημοσκοπήσεις αρχίζουν και καταγράφουν διαφορές μη αναστρέψιμες. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει δύο όπλα. Το συνέδριο και τον ανασχηματισμό. Όμως, όλα δείχνουν πως με αυτά τα δύο όπλα οι πιθανότητες να αυτοπυροβοληθεί είναι μεγαλύτερες από τις πιθανότητες να στοχεύσει επιτυχώς τον αντίπαλο.
Άλλωστε, με τις καλύτερες προϋποθέσεις άρχισε τον αγώνα κατά της διαπλοκής για τις τηλεοπτικές άδειες και μέσα σε λίγες μέρες βρέθηκε μπλεγμένος σε πολιτικοοικονομικό σκάνδαλο με αιχμή την Τράπεζα Αττικής και τον εκλεκτό του επιχειρηματία. Η ζημία φαίνεται πως είναι μεγάλη.
Ήδη, για το Συνέδριο, οι συνιστώσες και τα προβεβλημένα στελέχη του λαμβάνουν θέση μάχης, γιατί «όπου φτώχεια και γκρίνια». Το τι θα προκύψει από αυτό κανένας δεν το γνωρίζει, καθώς οι ιδεολογικοποιημένες συνιστώσες δεν θέλουν να χρεωθούν τις επιλογές της ηγετικής ομάδας. Και αν η συνοχή του κόμματος δεν κινδυνεύει άμεσα, αυτές οι εντάσεις θα επηρεάσουν το κυβερνητικό έργο που –ούτως ή άλλως– καρκινοβατεί.
Φυγή από αυτήν την αδιέξοδη και νοσηρή κατάσταση –όπως συμβαίνει συνήθως– είναι ο κυβερνητικός ανασχηματισμός. Ο εξάδερφος του πρωθυπουργού τον έχει προαναγγείλει, τονίζοντας και τον λόγο για τον οποίον επιβάλλεται να γίνει. «Για να φύγουν τα βαρίδια του κόμματος». Επειδή αυτή η δήλωση του εξαδέρφου δεν μπορεί να έγινε ερήμην του πρωθυπουργού, με μεγάλο ενδιαφέρον θα δούμε στη συνέχεια ποιοι είναι τα βαρίδια.
Βέβαια, έχω πολλές αμφιβολίες κατά πόσον μπορεί ο Α. Τσίπρας να προχωρήσει στον ανασχηματισμό, αν και το επιθυμεί. Γιατί δεν θα είναι απλός ανασχηματισμός, αλλά ανασχηματισμός - διεύρυνση. Δηλαδή κάποιοι από τους άρτι προσχωρήσαντες θα υπουργοποιηθούν και κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θα επιστρέψουν στα έδρανα της Βουλής ή στο σπίτι τους. Μια τέτοια εξέλιξη το πιο πιθανό είναι να γίνει με εσωκομματικούς κραδασμούς, που θα επιτείνουν το τεταμένο μετασυνεδριακό κλίμα.
Μάλιστα, η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να προσελκύσει σοβαρά στελέχη της κεντροαριστεράς τον αναγκάζει να απευθυνθεί σε πολιτικά πτώματα, σε ανθρώπους που βρίσκονται στα αζήτητα της πολιτικής, σε στελέχη που μάλλον αφαιρούν και σίγουρα δεν προσθέτουν. Οι παρουσίες τους στην προχθεσινή εκδήλωση του κόμματος μόνον μελαγχολία προκάλεσε. Συνεπώς η υπουργοποίηση αυτών στη θέση κομματικών στελεχών θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Παρατηρώ λοιπόν, πόσο εύκολα μετατρέπονται τα επιθετικά όπλα του κυβερνώντος κόμματος σε όπλα αυτοχειριασμού. Είναι κανόνας στην πολιτική πως, από ένα κρίσιμο σημείο και μετά, η πτώση είναι επιταχυνόμενη με βεβαία την καταστροφή. Φαίνεται πως ο ΣΥΡΙΖΑ προσεγγίζει επικίνδυνα αυτό το σημείο.