Υπάρχει μια φράση που ο Πλούταρχος έχει αποδώσει στον Μέγα Αλέξανδρο και τη μαθαίνουμε όλοι, από πολύ νωρίς, στο σχολείο: «Στον πατέρα μου οφείλω το ζην, στο δάσκαλό μου το ευ ζην». Τι είναι αυτό το «ευ ζην»;
Είναι αλήθεια ότι ο σημερινός τρόπος ζωής, ο οποίος εδώ και γενιές είναι το μόνο βίωμα για όσους γεννηθήκαμε μετά το 1970, αυτό που λέμε και αντιλαμβανόμαστε ως «ευ ζην» οφείλεται κυρίως στην οργανωμένη εκπαίδευση και στα συστήματα υγείας. Ο ίδιος ο περίφημος Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (Human Development Index) του ΟΗΕ υπολογίζεται από το προσδόκιμο ζωής, το βαθμό εκπαίδευσης και την ποιότητα ζωής.
Μια μεγάλη και υγιής ζωή, όπως χαρακτηρίζεται από το προσδόκιμο ζωής στην γέννηση, γνώση και μόρφωση, όπως χαρακτηρίζεται από το ποσοστό αναλφαβητισμού και το αναμενόμενο βαθμό εκπαίδευσης και μια ευπρεπής ποιότητα ζωής, όπως χαρακτηρίζεται από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) κατά κεφαλήν και την αγοραστική ισότιμη δύναμη.
Αυτά είναι τα κριτήρια που κατατάσσουν μία χώρα στον Πρώτο ή στον Τρίτο Κόσμο.
Η επιδημία του κορονοϊού λοιπόν, έρχεται και τσακίζει και τα τρία κριτήρια του ΔΑΑ: και τη ζωή, και την εκπαίδευση αφού κλείνει όλες τις βαθμίδες της και την ποιότητα ζωής αφού η καταστροφή στην οικονομία θα είναι πολύ μεγάλη.
Όπως επεσήμανε ο κ.Τσιόδρας, μέχρι χθες, η ιατρική ασχολούνταν με την παράταση της ζωής και δη της ποιοτικής των ηλικιωμένων αλλά και όσων πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Η ιατρική ήταν εν πολλοίς αφιερωμένη στο ευ ζην. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα οι γιατροί που μάχονταν για το ευ ζην, δεν έχουν βρεθεί απλώς στη θέση να δίνουν μάχες για τη ζωή των ανθρώπων αλλά διαβάζουμε ότι καλούνται να αποφασίσουν ποιον θα διασώσουν και ποιον θ’ αφήσουν να πεθάνει αφού τα συστήματα υγείας έχουν συμπιεστεί στο μέγιστο βαθμό.
Αυτή την πραγματικότητα θρήνησε ο κ.Τσιόδρας και θρηνούμε κι εμείς μαζί του. Μια πραγματικότητα που μας έπιασε απροετοίμαστους κυρίως ψυχολογικά. Μπορεί η Ευρώπη αλλά και η χώρα μας να πέρασαν από μια πολύ μεγάλη κρίση αλλά η κρίση αυτή δεν κατάφερε να γίνει υπαρξιακή. Κάναμε θυσίες (μνημόνια) ακριβώς για να αποφύγουμε την πτώχευση και η κρίση να απειλήσει την ύπαρξή μας αλλά και τη δημοκρατία μας. Και τώρα έχουμε βρεθεί σ’ ένα σημείο που απειλείται η ίδια μας η ύπαρξη.
Η στιγμή που ο κ.Τσίοδρας έκλαψε λειτουργεί ως ορόσημο της ριζικής αλλαγής στις συνθήκες ζωής. Συμφωνούμε με όσους λένε ότι είναι ακόμα νωρίς για να εκτιμήσουμε την έκταση αλλά και τη φύση των αλλαγών που θα επέλθουν. Εν προκειμένω, η γνώση του παρελθόντος δεν μας βοηθά ιδιαίτερα γιατί ζούμε στον 21ο αιώνα και έχουμε πολλαπλάσια εργαλεία για να υπερβούμε κρίσεις από αυτά που είχαν οι προηγούμενες γενιές.
Ολόκληρες γενιές έχουμε βαθιά βιώματα του «ευ ζην» κι ακόμα και σήμερα, ό,τι συγκροτεί αυτό το ευ ζην το χαρακτηρίζουμε ως «αγαθό»: κάνουμε λόγο για το αγαθό της υγείας, την παιδείας, την ευημερίας. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε και πιο πρόθυμοι να τα υπερασπιστούμε κι αν χρειαστεί, να τα διεκδικήσουμε όλα από την αρχή. Κι αυτό θα κάνουμε.
