Για περισσότερα από δέκα χρόνια οι επενδυτές έχουν ξεχάσει τι πάει να πει χρηματιστηριακή κρίση. Τι σημαίνει να ρέει άφθονο το αίμα στους δρόμους και να μην τολμάει κανείς να αγοράσει, επειδή είναι πραγματικά σοκαρισμένος από τη βία που εξελίσσεται γύρω του, Ε λοιπόν, αυτό δεν το έχουμε δει ακόμη. Δεν είδαμε τις οθόνες να κοκκινίζουν. Δεν είδαμε την απόγνωση στο βλέμμα των ανθρώπων. Ή αλλιώς, ακόμη δεν έχουμε δει το παραμικρό!
Τι σημαίνει πτώση. Θυμάμαι τις μέρες της Lehman Brothers, όταν μετοχές εταιρειών Κολοσσών προσγειωνόντουσαν στη ζώνη της απαξίωσης. Έμοιαζαν με χρηματοκιβώτια που τα πέταγαν από τον τελευταίο όροφο ενός ουρανοξύστη και φτάνοντας στο έδαφος δημιουργούσαν μεγάλους κρατήρες στο οδόστρωμα. Αλίμονο σε εκείνους που είχαν την ατυχία να βρίσκονται σε εκείνο ακριβώς το σημείο, να οφείλουν, δηλαδή, δάνεια για την αγορά μετοχών τους. Χάος, πόνος, καταστροφή.
Μια γεύση την πήραν οι νεότεροι επενδυτές με τα κρυπτονομίσματα και κυρίως με το luna. Αλλά ήταν μία γεύση. Στα χρηματιστηριακά κραχ αυτό συμβαίνει σε μεγάλη έκταση. Σε όλα! Και τότε δεν υπάρχει διέξοδος. Χάνονται με μιας όλες οι υπεραξίες. Καταστρέφονται περιουσίες μέσα σε λίγα λεπτά.
Στα χρηματιστήρια αυτό δεν έχει ακόμη συμβεί. Δεν έχουμε δει πτώση της τάξης του 99%. Δεν έχουμε δει διαμάντια να πέφτουν στον βούρκο. Είμαστε ακόμη στον Παράδεισο. Θα λέγαμε ότι η πτώση προς τη γη δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Αν αυτό είχε συμβεί θα το είχαμε αντιληφθεί.
Είναι βέβαιο ότι θα γίνει; Η απάντηση είναι πως ναι. Απλά δεν ξέρουμε τον χρόνο. Αν αυτό θα γίνει σε έναν μήνα ή σε δέκα χρόνια. Σήμερα όμως οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί μας φέρνουν πιο κοντά στο κραχ. Οι συνθήκες μπορεί να αλλάξουν και η «εντολή εκτέλεσης» να ανασταλεί. Αλλά κάποια στιγμή το μοιραίο θα συμβεί και τότε…
Τότε, μακάριοι οι κατέχοντες μετρητά για να μπορούν να αγοράσουν τα διαμάντια σε τιμές που θα αξίζει και το κάρβουνο. Διότι η λάμψη των διαμαντιών είναι παντοτινή και οι κρίσεις δεν διαρκούν αιώνια. Αλλά πρέπει κανείς να έχει μετρητά. Σκεφτείτε να είχατε αγοράσει ΟΤΕ στο 1 ευρώ το 2012. Δείτε ακόμη που είχαν φτάσει οι αποτιμήσεις μεγάλων αμερικανικών εταιρειών στην προηγούμενη χρηματιστηριακή κρίση.
Πώς θα το καταλάβουμε ότι έφτασε η ώρα της αγοράς; Μα, το αίμα θα ρέει άφθονο στους δρόμους. Ή θα ξεπηδά από τις οθόνες των τερματικών, σαν να έχει κοπεί αρτηρία. Μην ανησυχείτε, θα το καταλάβετε…
Θανάσης Μαυρίδης
