Του Νικήτα Παπαντωνίου*
Βλέποντας την τελική συμφωνία για την ΔΕΗ, που προκρίνεται από την κυβέρνηση και τους θεσμούς, ειλικρινά θυμήθηκα τις άγριες διαμαρτυρίες από την τωρινή κυβέρνηση το 2014. Επιπρόσθετα θυμάμαι και τις αντιδράσεις από την ΓΕΝΟΠ και τον Σπάρτακο τα γνωστά συνδικάτα της ΔΕΗ. Ήταν η εποχή που ο πρωθυπουργός που δήλωνε με περίσσεια υπερηφάνεια ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της ΔΕΗ είναι απαραίτητο στοιχείο για την ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας καθώς και απαραίτητο συστατικό για την κατοχύρωση της εθνικής μας κυριαρχίας. Η πώλησή της κατά τα λεγόμενα του πρωθυπουργού θα ήταν ένα εθνικό έγκλημα, μέχρι που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και όλοι προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα.
Οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ είχαν αρχίσει τις γνωστές κινητοποιήσεις το 2014, οι οποίες είχαν σταματήσει με την απόφαση του πρωτοδικείου. Οι αντιδράσεις των εργαζομένων είχαν να κάνουν βέβαια με τα νέα δεδομένα στις εργασιακές σχέσεις, το πλήθος των εργαζομένων που θα παρέμεναν στην εταιρεία καθώς και το μισθολογικό κομμάτι της συμφωνίας με τον νέο δυνητικό επενδυτή. Η ΔΕΗ ως εταιρεία εμφανίζει στις μονάδες παραγωγής υπεράριθμο προσωπικό με στρατηγικό στόχο να διατηρεί μόνιμο προσωπικό και για τις εργασίες συντήρησης και της επισκευής. Το μοντέλο αυτό, που δεν περιλαμβάνει πολλές outsourcing υπηρεσίες, είναι εξαιρετικά δαπανηρό και κανένας ιδιώτης επενδυτής δεν το ακολουθεί. Ο Έλληνας φορολογούμενος το έχει επωμιστεί υποχρεωτικά αρκετά χρόνια γιατί η ΔΕΗ ήταν υπό δημόσιο έλεγχο.
Η συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς περιλαμβάνει την πώληση της μονάδας του Μελίτη καθώς και μία άδεια κατασκευής μίας δεύτερης μονάδας καθώς και την πώληση των δύο μονάδων της Μεγαλόπολης. Τα αντισταθμιστικά μέτρα θα περιλαμβάνουν την αύξηση των ωρών λειτουργίας των μονάδων του Αμυνταίου κατά 14.500 ώρες αλλά και η δυνατότητα στην εταιρεία για την αναβάθμιση της εν λόγω μονάδας. Τέλος αναφέρθηκε ότι η κυβέρνηση θα μεριμνήσει για τις θέσεις εργασίας, μία λεπτομέρεια με ερωτηματικό, η οποία θα δούμε αν θα τηρηθεί στην τελική συμφωνία.
Τα αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας είναι η μείωση της παραγωγής από λιγνίτη κατά 40-70% αφού πολλές μονάδες υπολειτουργούν ενώ οι τιμές πώλησής τους είναι πολύ μικρότερες από το 2014 και ακόμη μικρότερες από το 2009 που είχε γίνει η πρώτη κρούση για απελευθέρωση της αγοράς. Μένει να δούμε τι θα δείξουν τα market tests, με μόνο βέβαιο ότι κανένας Ευρωπαϊκός ενεργειακός κολοσσός δεν θα πάρει μέρος καθώς η οικονομία του άνθρακα βαίνει προς το τέλος της. Επιπρόσθετα, η συμφωνία της κυβέρνησης συνολικά μειώνει τελικά το πελατολόγιο κατά 50% κάνοντας την ΔΕΗ έναν ανομοιογενή «νάνο» παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Ανομοιογενή γιατί μεγάλο μέρος του παθητικού περιλαμβάνει τις ανεξόφλητες οφειλές ενώ παράλληλα το προσωπικό είναι ανομοιογενώς κατανεμημένο μεταξύ παραγωγής και διοικητικής υποστήριξης ενώ η εταιρεία καταλήγει «νάνος» διότι μικραίνει κατά πολύ περισσότερο από ότι στην μικρή ΔΕΗ.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης ουσιαστικά τεμάχισε με το πιο βάναυσο τρόπο την ΔΕΗ ενώ και χρηματοοικονομικά έχει το χείριστο αποτέλεσμα ως συνέπεια των ιδεοληψιών και προκαταλήψεων. Για τις τελευταίες, το ρητό ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα είναι ότι πιο κοντά στην πραγματικότητα, και αυτό διότι το να «αδυνατίσει οικονομικά» η ΔΕΗ, είναι αδιάφορο για τους κυβερνώντες, το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να παραμείνει η άλλοτε κραταιά εταιρεία υπό κυβερνητικό έλεγχο. Μένει να δούμε αν και οι συνδικαλιστές θα έχουν την ίδια άποψη, και θα μείνουν αμέτοχοι για πρώτη φορά σε τέτοιου είδους θεσμική αλλαγή στην εταιρεία.
*Ο κ. Νικήτας Παπαντωνίου-Καρτάλης είναι πρώην CFO της Nobacco, στέλεχος σε εταιρεία ενέργειας και αναλυτής της Eurobank και νυν σύμβουλος στο ΕΒΕΑ, πολιτικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, που έχει περάσει από τη διαδικασία του Μητρώου Πολιτικών Στελεχών μετέχοντας στις επιτροπές Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ενέργειας.
