Του Σάκη Μουμτζή
Η απλούστευση και η ισοπέδωση, ο αφοριστικός και απόλυτος λόγος είναι ίδιον της σκοταδιστικής σκέψης. Και δεν υπάρχει σκοταδιστική σκέψη που να υπηρετεί υψηλά ιδανικά. Η στράτευση σε αυτά τα ιδανικά προϋποθέτει πως ο στρατευμένος έχει πλήρη επίγνωση του γεγονότος, πως μέσα και σκοπός αποτελούν μιαν αδιάσπαστη ολότητα.
Τα γεγονότα του Ωραιοκάστρου ανέδειξαν τη σκοτεινή πλευρά της προοδευτικής σκέψης. Απέδειξαν πως κάποιοι –πολλοί είναι αλήθεια– αποσυνδέουν τις αξίες που θέλουν να υπερασπισθούν από τον τρόπο που τις υπερασπίζονται.
Η συλλογική, μέχρι παροξυσμού, καταδίκη της ανακοίνωσης του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων ενός σχολείου για τα παιδιά των μεταναστών θεωρήθηκε τόσο αυτονόητη, που αναπαρήχθη ακαριαία σχεδόν από πολιτικούς και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιοι «ακραίοι προοδευτικοί» αποκάλεσαν τους γονείς, συλλήβδην, φασίστες.
Κανένας όμως δεν μπήκε στον κόπο να εξετάσει την ουσία της υπόθεσης. Να εξετάσει δηλαδή, κατά πόσον μπορεί να λειτουργήσει ένα σχολείο με τέτοια σύνθεση, τι προβλήματα υγιεινής πιθανόν να προκύψουν, με ευθύνη βέβαια της Πολιτείας, και πώς μπορεί να φορτωθεί στις πλάτες της μια τοπική κοινωνία ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Χωρίς να γνωρίζουν τη συγκεκριμένη μορφή του προβλήματος, δηλαδή αν τα Ελληνόπουλα και τα προσφυγόπουλα θα συστεγάζονταν ή αν θα ήταν σε διαφορετικές αίθουσες, οπότε τίθεται το ερώτημα ποιοι θα διδάσκουν και σε ποια γλώσσα, χωρίς να έχουν υπ΄ όψη τους τον αριθμό των παιδιών και άλλες λεπτομέρειες, βιάστηκαν να γίνουν σκληροί τιμητές.
Στο εύλογο ερώτημα «μα τα προσφυγόπουλα δεν έχουν δικαίωμα στη μόρφωση;» η απάντηση είναι: «φυσικά.»Βέβαια, το ίδιο δικαίωμα όμως έχουν και τα Ελληνόπουλα. Στον βαθμό που η συνύπαρξη στην ίδια τάξη καθιστά προβληματική την πρόοδο τους, καθήκον της Πολιτείας είναι να βρει τη λύση και όχι οι τοπικές κοινωνίες, που, εκ της φύσεως τους, λειτουργούν ενστικτωδώς.
Το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» του κέντρου, που δεν λαμβάνει υπ΄ όψη τις ιδιαιτερότητες του χώρου τόσο της Δημοτικής Εκπαίδευσης, όσο και τις ιδιαιτερότητες των μικρών κλειστών κοινωνιών, δημιουργεί σχεδόν πάντα περισσότερα προβλήματα από αυτά που προσπαθεί να επιλύσει.
Αναμφίβολα, όλα τα ζητήματα που αφορούν μικρές ταλαιπωρημένες ψυχούλες προσφέρονται για κάθε είδους εκμετάλλευση. Εκεί επάνω στήνονται άκριτα οι διαχωριστικές γραμμές «προοδευτικός» - «αντιδραστικός», που πολλές φορές ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Απλά εξυπηρετούν σκοπιμότητες και δίνουν την ευκαιρία σε κάποιους να «πουλήσουν» ανέξοδα, άκοπα και υποκριτικά τη φιλανθρωπία τους και την προοδευτικότητα τους.
Όλοι από τα σπίτια μας με μεγάλη ευκολία γινόμαστε ανθρωπιστές, αλληλέγγυοι, φιλεύσπλαχνοι. Όλοι θέλουμε οι άλλοι να δεχτούν τους πρόσφυγες στις εστίες τους και όταν αυτοί αρνούνται, εμείς μακρόθεν τους κουνάμε το δάχτυλο. Τελικά, ανέκαθεν στα μετόπισθεν διακρίνονταν οι «ήρωες» και όχι στην πρώτη γραμμή του πυρός. Εκεί, καταλογίζονται μόνον ευθύνες.
Η καταιγιστική επίθεση και καταδίκη που δέχτηκε μια ομάδα ανθρώπων του Ωραιοκάστρου, που δεν γνωρίζουμε τίποτα γι΄ αυτούς, είναι μια ακόμα απόδειξη πως ζούμε σε μια κοινωνία του «φαίνεσθαι».Της επιφανειακής και άρα κραυγαλέας αντιμετώπισης σοβαρών προβλημάτων. Γιατί σίγουρα η εκπαίδευση και η μόρφωση αυτών των μικρών παιδιών είναι ένα σοβαρό πρόβλημα, που δεν λύνεται με εμβαλωματικές ή ισοπεδωτικές προτάσεις.
Η κυρία Τασία όταν τους καλούσε να έρθουν στην πατρίδα μας, έπρεπε να μεριμνήσει και για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Καλή είναι η πολιτική των ανοιχτών συνόρων στα λόγια, αλλά χωρίς κεντρικό προγραμματισμό και υποδομές στην πράξη θα παρουσιάζει φαινόμενα σαν του Ωραιοκάστρου, για τα οποία βέβαια αυτοί που έχουν το μικρότερο μερίδιο ευθύνης είναι οι κάτοικοι της περιοχής.
Μήπως η «προοδευτική σκέψη» θα πρέπει να επανεξετάσει το όλο ζήτημα; Γιατί τελικά η πρόοδος δεν βρίσκεται στις υστερικές κραυγές, αλλά στη συγκεκριμένη επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων.
