Του Ζαφείρη Βάλβη
Τα πράγματα που πρέπει να γίνουν στη χώρα είναι διαπιστωμένα εδώ και χρόνια και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδήμων για να το καταλάβει. Αρκεί η κοινή (ή έστω απλή) λογική. Ο λόγος που δεν γίνονται είναι ότι είναι δύσκολα στην υλοποίηση.
Όλοι ξέρουμε πως ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να ελαφρυνθεί από φόρους και εισφορές. Όλοι όμως ξέρουμε επίσης πως ο ιδιωτικός τομέας (κυρίως οι μικρομεσαίοι) φοροδιαφεύγουν και εισφοροδιαφεύγουν όσο μπορούν. Όλοι επίσης ξέρουμε πως αν δεν φοροδιαφύγουν ή αν δεν εισφοροδιαφύγουν δεν έχουν καμία πιθανότητα οικονομικής επιβίωσης καθώς φόροι και εισφορές είναι στα ύψη. Ένας ωραίος φαύλος κύκλος που δε λύνεται εύκολα. Χρειάζεται συνδυασμός πραγμάτων. Μείωση φόρων και εισφορών από το κράτος από τη μία αλλά ταυτόχρονα βαρύτατες ποινές για όσους φορο-εισφοροδιαφεύγουν, κίνητρα για τους συνεπείς και συνεργασία μεταξύ κράτους και υγιούς επιχειρηματικής κοινότητας. Εύκολο; Καθόλου.
Όλοι ξέρουμε πως ο δημόσιος τομέας πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να γίνει πιο αποδοτικός. Όλοι όμως ξέρουμε επίσης πως για να γίνει κάτι πιο αποδοτικό (είτε είναι δημόσιος είτε ιδιωτικός τομέας) πρέπει να συνυπάρχουν τρεις παράμετροι: διαδικασίες, τεχνολογία, προσωπικό. Αν κάποιο από τα τρία υστερεί, το πράγμα μπατάρει. Όλοι ξέρουμε επίσης ότι για να αλλάξει ο τρόπος που κάτι λειτουργεί χρειάζεται χρόνος (χρόνια) και να έχεις τους εργαζόμενους με το μέρος σου και όχι απέναντι (φανταστείτε μια ιδιωτική εταιρία να θέλει να εκσυγχρονιστεί -να κάνει change management- και να το επιχειρεί βρίζοντας τους υπαλλήλους της). Για να εκσυγχρονιστεί το δημόσιο χρειάζεται συνδυασμός πραγμάτων με πιο σημαντικό την θέσπιση επιχειρησιακών διαδικασιών και περιγραμμάτων θέσεων εργασίας, την επικέντρωση στο καλύτερο management (άγνωστη λέξη στο δημόσιο), μια σχετική ελευθερία κινήσεων για να λύνονται προβλήματα (το θεσμικό πλαίσιο είναι ασφυκτικό και δημιουργεί αγκυλώσεις) αλλά ταυτόχρονα η ελευθερία κινήσεων να μη δημιουργεί φαινόμενα διαφθοράς. Να αμειφθούν οι ικανοί και να δοθούν κίνητρα και επιβράβευση. Για να επιτευχθούν αυτά χρειάζεται συνεργασία με τους υπαλλήλους, όχι μηδενισμός. Εύκολο να γίνουν αυτά; Καθόλου.
Όλοι ξέρουμε πως ένας άνεργος περνάει δύσκολα. Όλοι επίσης ξέρουμε πως η ανάπτυξη όταν με το καλό έρθει θα έρθει σταδιακά. Όλοι επίσης ξέρουμε πως ο σημερινός άνεργος δεν μπορεί να επιβιώσει περιμένοντας την ανάπτυξη να έρθει, διότι μέχρι να έρθει και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας κάπως πρέπει να ζήσει. Όλοι επίσης ξέρουμε πως περισσότερο ασχολείται η δημόσια συζήτηση με τους συνταξιούχους, τους χαμηλόμισθους και τους δημόσιους υπαλλήλους παρά με τους ανέργους. Για να ζήσει ο άνεργος χρειάζεται συνδυασμός πραγμάτων, μακροπρόθεσμος σχεδιασμός δημιουργίας θέσεων εργασίας, αύξηση επιδομάτων ανεργίας (διότι μέχρι να δημιουργηθούν οι θέσεις εργασίας κάπως πρέπει να ζήσει). Αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι για να αυξηθούν τα επιδόματα ανεργίας, κάπου άλλου πρέπει να γίνει συγκράτηση δημοσίων δαπανών. Εύκολο να γίνει περικοπή δημοσίων δαπανών; Καθόλου. Ειδικά μετά από εφτά χρόνια περικοπών.
Κι άλλα πολλά ξέρουμε. Η χώρα χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Ένα new deal. Όχι παραλογισμούς «αριστερούς» ή «δεξιούς». Εύκολο; Καθόλου. Αναγκαίο; Πολύ.
