Της Λίνας Παπαδάκη
Τι κάνουμε οι κανονικοί άνθρωποι όταν έχουμε υποπέσει σε ένα σημαντικό σφάλμα στη δουλειά μας, στη σχέση μας, στις παρέες μας, οπουδήποτε; Το πρώτο πράγμα είναι να το καθρεφτίσουμε στο πρόσωπό μας σαν χαστούκι στον εαυτό μας. Είναι το αποτύπωμα της ενοχής, που αν δεν είσαι τελείως αναίσθητος ή μεγάλος υποκριτής δεν μπορεί να ξεφύγει από τα μάτια των άλλων.
Φαντάσου τώρα αν η δουλειά σου είναι να κυβερνάς μια χώρα και συνειδητοποιείς ότι έχεις διαπράξει τέτοιας έκτασης εγκληματικό λάθος που μπορεί να σε οδηγήσει στο Γουδή, έστω και με ρητορικό όχημα. Πώς είναι δυνατόν να ζωγραφιστεί στο πρόσωπό σου αυτό με άλλον τρόπο παρά της αποπληξίας; Και τι είδους μηχανισμοί κινητοποιούνται όταν δεν συμβαίνει αυτό;
Θυμάστε το λαμπερό πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα το βράδυ του Δημοψηφίσματος. Ήταν το πρόσωπο της χαράς, του θριάμβου, της δικαίωσης, της αυτοπεποίθησης, της δύναμης. Μιλούσε νικητής και τροπαιούχος σε εκατομμύρια ανθρώπους, σε ένα λαό ολόκληρο, για να μοιραστεί μαζί του το νέκταρ της ευτυχίας της στιγμής. Και την ίδια στιγμή μπαινόβγαινε σε ένα δωμάτιο πανικού και συζητούσε με τον Βαρουφάκη για καταστροφές και Γουδή. Πώς εξηγείται αυτός ο διπολισμός;
Νομίζω ότι η λέξη κλειδί είναι "ενοχές". Όταν έχεις περάσει όλη τη ζωή σου σε προστατευμένους βιότοπους και δεν συναντούσες ποτέ τις συνέπειες των πράξεών σου γιατί πάντα η μικρή σου κοινωνία, το κόμμα, η ομάδα, οι καθηγητές, πιθανώς και η οικογένεια, σε αθώωνε, τότε είναι εξασφαλισμένο ότι το άδικο βρίσκεται πάντα στους άλλους. Άρα όταν μια παράδοξη συναστρία και η μοιραία ακολουθία γεγονότων σε οδηγεί αδιάβροχο και μάλλον έκπληκτο στην Πρωθυπουργική καρέκλα, εκτός από την παντελή έλλειψη τεχνογνωσίας, πληροφοριών, συναίσθησης και αντίληψης της θέσης και του ρόλου, στερείσαι και ενός άλλου, ανεκτίμητου, αγαθού. Του μηχανισμού παραγωγής τύψεων.
Ενώ λοιπόν βλέπεις ότι “τα έχεις κάνει σαλάτα” με τις τύχες ενός λαού δεν έχεις όπως οι περισσότεροι άνθρωποι ένα καταρχάς συνειδησιακό πρόβλημα, αλλά ένα επικοινωνιακό. Δεν σε γονατίζουν οι τύψεις, δεν σε παραλύουν οι ενοχές, απλώς κοιτάς πώς θα τη βγάλεις καθαρή. Πώς να μην καταλάβουν οι άλλοι ότι τα έχεις κάνει σαλάτα και πώς να βρεις ένα εξιλαστήριο θύμα να την φορτώσεις- τον εαυτό σου μια χαρά τον καθησυχάζεις, διότι δεν υπάρχει μέσα σου μάχη αρχών, μόνο ένστικτο επιβίωσης. Αυτός είναι ο λόγος που τόσες φορές, στη Βουλή και αλλού, η επιθετικότητα του ανθρώπου αυτού είναι αντιστρόφως ανάλογη του δίκιου του – ό,τι εμείς ονομάζουμε απύθμενο θράσος δεν είναι παρά η απουσία συνειδησιακού προβλήματος και ηθικής σύγκρουσης, οπότε μένει μόνο το πολιτικό σχέδιο να εξυπηρετηθεί με πάθος.
Η μόνη απορία μου είναι πόσους ακόμα θα πείθει όταν με το γνωστό πάθος εξαπολύει τις επιθέσεις του στους συνήθεις στόχους. Γιατί τώρα πια όλοι γνωρίζουμε το εύπλαστο του ύφους του και την κραυγαλέα αναντιστοιχία αισθήματος και έκφρασης που μπορεί να έχει.
