Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για το νεύμα των δανειστών να μην κοπούν οι παλιές συντάξεις τον Ιανουάριο του 2019. Αλλά κρύβει από τους πολίτες δύο βασικές αλήθειες: Ότι το νεύμα αφορά μόνο στο 2019. Και ότι στο σύντομο μέλλον όλες οι συντάξεις θα ξανακοπούν άγρια.
Η βεβαιότητα δεν αφορά σε μνημονιακές ή άλλες υποχρεώσεις της κυβέρνησης. Αλλά στα απλά μαθηματικά. Και τα απλά μαθηματικά λένε τις εξής πραγματικότητες:
-
Το ενδεχόμενο ΟΚ των δανειστών για μη περικοπή αφορά μόνο στο έτος του προϋπολογισμού που κατατέθηκε από την κυβέρνηση για έγκριση στους Ευρωπαίους. (Κατά τα άλλα βγήκαμε από τα μνημόνια). Δηλαδή για το 2019. Τα επόμενα έτη θα αξιολογηθούν ανάλογα με το ύψος των πλεονασμάτων και του ποσοστού επί του ΑΕΠ, που θα τραβάνε οι συντάξεις από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αν είναι μέχρι 16% έχει καλώς. Αν όχι θα υπάρχει πρόβλημα.
-
Οι συντάξεις πληρώνονται με βάση την ικανότητα του κρατικού ταμείου να εισπράττει αντίστοιχες εισφορές από τους ασφαλισμένους. Και με βάση την ικανότητα του δημόσιου ταμείου να συμπληρώνει το τυχόν έλλειμμα.
-
Οι εισφορές των εργαζόμενων στα ασφαλιστικά ταμεία βαίνουν διαρκώς μειούμενες, εξ αιτίας δύο παραγόντων: Της ανεργίας στον ιδιωτικό τομέα, που μόνο τον περασμένο μήνα έχασε πάνω από 120.000 θέσεις εργασίας, και τις χαμηλές έως ανύπαρκτες εισφορές που πληρώνουν (ή δεν πληρώνουν) οι εργαζόμενοι με διάφορες σχέσεις εργασίας εκτός της πλήρους και αποκλειστικής. Αυτοί οι εργαζόμενοι είναι πάνω από το 60% του συνόλου όσων έχουν δουλειά. Σ αυτό το ποσοστό δεν υπολογίζεται η μαύρη και αδήλωτη εργασία, που δεν πληρώνει εισφορές.
-
Οι συντάξεις εξαρτούν την ύπαρξή τους από το πλήθος εκείνων που εργάζονται. Σήμερα- και εδώ και καιρό- η αναλογία συνταξιούχων και εργαζόμενων είναι σχεδόν 1 για κάθε 1,5. Δηλαδή, αναλογούν δύο συνταξιούχοι σε κάθε τρεις εργαζόμενους. Περίπου 3,5 εκατ. εργαζόμενοι πρέπει να ζήσουν περίπου 2 εκατ. συνταξιούχους με τις εισφορές τους.
-
Τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι απολύτως ελλειμματικά εξ αιτίας του PSI, που εξανέμισε τις περιουσίες τους, οι οποίες ήταν είτε σε ομόλογα του δημοσίου είτε σε τραπεζικές μετοχές, που κουρεύτηκαν ή απαξιώθηκαν. Επομένως, σχεδόν χωρίς αποθεματικά, εξαρτώνται από τις τρέχουσες εισφορές.
-
Ένας μεγάλος αριθμός εργοδοτών και επαγγελματιών δεν πληρώνει τις εισφορές είτε από μπαταχτσίδικη νοοτροπία, είτε επειδή αδυνατούν λόγω της φορομπηχτικής πολιτικής της κυβέρνησης, είτε λόγω της αδυναμίας του οικονομικού συστήματος να τις χρηματοδοτήσει για να αναπτυχθούν.
-
Οι δημόσιοι υπάλληλοι μέχρι τα τέλη του 1990 δεν πλήρωναν εισφορές και συνταξιοδοτούνται από τις εισφορές των μετέπειτα εργαζόμενων και από τα
έσοδα του προϋπολογισμού. Δηλαδή, από τους φόρους μας. Επίσης, ένα 25% των συνταξιούχων, κυρίως του δημοσίου και των ΔΕΚΟ, είναι κάτω από 58 ετών.
-
Οι συντάξεις αντλούν σήμερα περίπου 28 δις από τον προϋπολογισμό. Η συνέχιση της πληρωμής τους σ αυτό το ύψος εξαρτάται από δύο βασικούς παράγοντες: Από την απόκτηση παραπάνω εισοδήματος από τους εργαζόμενους και από την είσοδο περισσότερου χρήματος στα δημόσια ταμεία. Αυτό το δεύτερο προϋποθέτει δύο παράγοντες: πιο ανοιχτοχέρηδες ή πλουσιότερους εργοδότες και μεγαλύτερες, περισσότερες επενδύσεις.
-
Οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας για το 2018 είναι 2,9 δις και για το 2019 13,6 δις. επίσης, 5 δις θα κοστίσει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Το κράτος χρωστάει, επίσης σε ιδιώτες 3 δις μέχρι στιγμής, χωρίς να υπολογίσουμε πόσα θα απαιτηθούν για να πληρωθούν τα αναδρομικά των συνταξιούχων που έχουν δικαιωθεί από το ΣτΕ. Μια τρύπα περίπου 2,5 υπολογίζεται στις υποχρεώσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων. Σύνολο περίπου 28 δις σε υποχρεώσεις άμεσες.
-
Η χώρα δεν έχει πρόσβαση στις αγορές για άντληση χρήματος και οι Ευρωπαίοι είναι αρνητικοί σε 4η χρηματοδότηση. Επομένως, αν παραστεί ανάγκη δανεισμού από εκτροχιασμό η Ευρώπη με μεγάλη χαρά θα παραπέμψει τη χώρα στο ΔΝΤ και στους σκληρούς κανόνες του. Δεδομένου ότι η κυβέρνηση έχει αρνηθεί τη χαμηλότοκη δανειοδότηση από την ESM προκειμένου να πουλάει το παραμύθι της καθαρής εξόδου.
-
Οι δανειστές αδιαφορούν πλήρως αν η χώρα θα έχει να πληρώνει τις συντάξεις ή όχι. Εκείνο που τους νοιάζει είναι να υπάρχει πλεόνασμα 3,5% για παίρνουν πίσω τα δανεικά τους. Αν δεν ικανοποιούνται οι όροι τους μπορούν με ένα eurogroup να επιβάλουν όποιους νέους θέλουν, με νέα μέτρα. Όποιες περικοπές θέλουν. Τα ελληνικά ομόλογα για να αντλήσει η χώρα κεφάλαια, είναι απαγορευτικά.
-
Το υπερπλεόνασμα, από το οποίο σώζονται μόνο οι παλιές συντάξεις από το κόψιμο το 2019 (επαναλαμβάνω), οφείλεται στην υπερφορολόγηση, στην περικοπή των δημόσιων έργων και στην άρνηση πληρωμής των χρωστούμενων του κράτους σε ιδιώτες επιχειρηματίες. Δηλαδή, όλα αυτά σούμα σημαίνουν φτωχότεροι πολίτες, λιγότερες δουλειές, ισχνότερες επιχειρήσεις για επενδύσεις. Δηλαδή, μικρότερη φοροδοτική και εισπρακτική ικανότητα του κράτους σε σύντομο χρόνο.
-
Αυτός που παράγει χρήμα σε μια χώρα με περιορισμένα δημόσια έργα είναι ο ιδιωτικός τομέας. Εδώ, όλο το βάρος της πτώχευσης του δημόσιου μεταφέρθηκε στις πλάτες του ιδιωτικού τομέα. Με αποτέλεσμα έναν δημόσιο τομέα ανίσχυρο με περικομμένες ακόμα περισσότερο τις δαπάνες του σε έργα και προμήθειες κατά 300 εκ ευρώ επιπλέον για του χρόνου, και έναν ιδιωτικό με ανεργία πραγματική πάνω από 25% και με πάνω από 30.000 επιχειρήσεις κλεισμένες!
-
Όλα τα παραπάνω έχουν έναν κοινό παρονομαστή: Η κυβέρνηση- και καμιά κυβέρνηση- δεν μπορεί να περιμένει υπερπλεονάσματα από φόρους και παρακράτηση χρεών στο διηνεκές. Οι πολίτες δεν έχουν και οι επιχειρήσεις, κυρίως οι μικρομεσαίες δεν έχουν. Οι μεγάλες είναι λίγες και νέες επενδύσεις δεν έρχονται. Τα χρωστούμενα σε φόρους και σε ταμεία θα αυξάνονται. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού δεν είναι μακρυά.
-
Με φτωχότερους, λιγότερους, χειρότερα αμειβόμενους εργαζόμενους και με όλο και ασθενέστερες επιχειρήσεις, τα χρήματα στα ασφαλιστικά ταμεία θα είναι όλο και λιγότερα. Αργά ή γρήγορα οι συντάξεις θα κοπούν και ένας νέος ασφαλιστικός νόμος θα χρειαστεί για να τις εξασφαλίσει. Ο νόμος είναι σκληρός: Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος.
-
Ο νόμος Κατρούγκαλου είναι ήδη εξοντωτικός για τους νέους συνταξιούχους,. Τους έχει κόψει επιπλέον πάνω από το 16% έως 40% εκείνων που θα έπαιρναν επί Σαμαρά- Βενιζέλου. Έχοντας ήδη υποστεί τις περικοπές του 2010-2013!
Συμπέρασμα: Το γεγονός ότι οι παλιές συντάξεις δεν θα περικοπούν το 2019 είναι ευχάριστο. Οι πιο πολλοί έχουν πληρώσει πολύ περισσότερες εισφορές από όση σύνταξη θα πάρουν. Μια τέτοια κλοπή που τους επιφύλαξαν οι κυβερνήσεις- και αυτή- δεν τη δικαιούνται.
Ο τρόπος, όμως, που διαχειρίζεται την οικονομία η κυβέρνηση θα ρίξει τις συντάξεις στα βράχια. Αντί να παράγει χρήμα, η κυβέρνηση κλέβει χρήμα από τους πολίτες για να τους ξαναδώσει το ένα τέταρτο ως ψηφοθηρική ελεημοσύνη. Το υπόλοιπο πάει στους δανειστές. Δεν παράγει τίποτε. Και δεν μπορεί και να δανειστεί.
Οι πολίτες που σκέφτονται μόνο το σήμερα, χωρίς να υπολογίζουν τι κοστίζει αυτό το σήμερα και ικανοποιούνται με τη μη περικοπή των παλιών συντάξεων, και με τις ελεημοσύνες από τα δικά τους κλεμμένα είναι σαν εκείνους που έφεραν την καταστροφή, αδιαφορώντας για το ξεσάλωμα της 5ετίας 2004-2009 και πιστεύοντας ότι λεφτά υπάρχουν το 2009.
Η ανοχή και η αποδοχή μιας κοντόφθαλμης και ρουσφετολογικής πολιτικής, καταστροφικής για τους πολίτες δεν είναι απλώς επιπόλαιη. Είναι επικίνδυνη συνενοχή. Γιατί, το 2008 δεν ήξεραν, το 2009 δεν ήξεραν, το 2015 δεν ήξεραν. Σήμερα δεν δικιολογούνται να μην ξέρουν.
Γ. Παπαδόπουλος - Τετράδης