Της Βενετίας Κουσία
Τα ποσοστά ανεργίας μειώνονται, αλλά η δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης παραμένει στην Ελλάδα του 2019 τεράστια πρόκληση. Πρόκειται για έναν συνεχή υπερ-μαραθώνιο και όχι για μια κούρσα ταχύτητας;
Με τις εκλογές ορατές στο άμεσο μέλλον η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι προτεραιότητα. Φορολογικά κίνητρα, επιδοτήσεις των πολύ μικρών επιχειρήσεων, προσπάθειες βελτίωσης των εξαγωγικών προσπαθειών, όλα προορίζονται για την αύξηση της απασχόλησης. Αλλά είναι άραγε ρεαλιστικές οι προσδοκίες;
Μύθος 1ος: Υπάρχει τρόπος γρήγορης αποκατάστασης.
Η πρόκληση είναι τεράστια επί δεκαετίες. Τώρα μετράει η ταχύτητα στις δράσεις, δεδομένου ότι την τελευταία δεκαετία χάσαμε περίπου 1,5 εκατ. θέσεις. Για να τις επανακτήσουμε χρειαζόμαστε οπωσδήποτε πάνω από 100.000 νέες καθαρές θέσεις κάθε μήνα για τα επόμενα 3 χρόνια. Θέλουμε χρόνο.
Μύθος 2ος: Το κλειδί για να αυξήσουμε την απασχόληση είναι η βοήθεια προς τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Όντως στην Ελλάδα η πλειονότητα (80%) των επιχειρήσεων είναι μικρές και πολύ μικρές και απασχολούν κάτω από το 30% των Ελλήνων εργαζομένων. Οι υπόλοιπες (19%) είναι εκείνες που χρειάζεται να γίνουν μεγαλύτερες και με σταθερότερο φορολογικό και εργασιακό περιβάλλον να πεισθούν να επενδύσουν ώστε να προσελκύσουν τις 400.000 έμπειρους νέους του εξωτερικού ή να προσλάβουν ανέργους που θα έχουν αποκτήσει τις δεξιότητες που απαιτούνται. Αυτό θέλει χρόνο και εστίαση.
Μύθος 3ος: Οι δουλειές στην υψηλή τεχνολογία είναι η λύση.
Η βιοτεχνολογία, η πράσινη ενέργεια και άλλοι νεοφυείς κλάδοι δημιουργούν τις δουλειές του μέλλοντος. Και φυσικά είναι μέρος της λύσης. Η καινοτομία στην παραγωγή ενισχύει την παραγωγικότητα μακροπρόθεσμα και τη μεταμορφώνει δημιουργώντας καινούργια μοντέλα εργασίας και νέες δουλειές. Αλλά όχι αυτή τη στιγμή.
Μύθος 4ος: Η υψηλότερη παραγωγικότητα σκοτώνει τις δουλειές.
Ενώ η αύξηση της παραγωγικότητας βραχυπρόθεσμα μπορεί να σημαίνει απολύσεις σε κάποια τμήματα, μακροπρόθεσμα σημαίνει μεγέθυνση της συνολικής οικονομίας. Πριν από 20 χρόνια τα κινητά ήταν μεγάλα, βαριά, ακριβά και δεν έπιαναν παντού. Σήμερα έγιναν φθηνά, πιάνουν παντού και απογείωσαν όχι μόνο τις θέσεις εργασίας στους κατασκευαστές, αλλά και σε όλους τους μεταπωλητές, τους επισκευαστές και φυσικά στους developpers των εφαρμογών, που έγινε ένας ολόκληρος τεράστιος κλάδος. Θέλει θάρρος να αλλάξεις.
Μύθος 5ος: Η αύξηση των εξαγωγών θα αναβιώσει την απασχόληση στη βιομηχανία.
Είναι οδυνηρό να αποδεχθούμε ότι η μείωση της ανεργίας δεν θα φέρει πίσω κάποιους κλάδους που μετακόμισαν εκτός Ελλάδος. Οι υψηλότερες εξαγωγές διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών θα αναβαθμίσουν ξανά κάποια εργοστάσια και θα ξαναπροσλάβουν, αλλά άλλους, με άλλες δεξιότητες. Όπως και η καινούργια ανάπτυξη θα έρθει από άλλους κλάδους. Η Ιστορία μάς έχει δείξει ότι η οικονομική κρίση επιταχύνει την ανάπτυξη ή την πτώση κλάδων που είχε ήδη ξεκινήσει. Ο χρηματοοικονομικός τομέας και οι κατασκευές για κατοικίες δίνουν τις θέσεις τους στον τουρισμό, στο design, στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις μεταφορές.
Θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε στα φαντάσματα και στο χθες;
* Η Δρ Βενετία Κουσία είναι γενική διευθύντρια Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδος.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στις 23.1.2019.
