Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Όλοι γνωρίζουμε πως τα χρηματιστήρια είναι οι οργανωμένες αγορές στις οποίες πραγματοποιούνται αγοραπωλησίες μετοχών, ομολόγων και άλλων αξιών, των οποίων οι τιμές προσδιορίζονται ελεύθερα ακολουθώντας τους κανόνες της ζήτησης και της προσφοράς. Το ενδιαφέρον των περισσοτέρων, εστιάζεται κυρίως σε αυτές τις συναλλαγές και τα κέρδη και τις ζημίες που προκύπτουν από αυτές.
Έτσι οι περισσότεροι έχουν ως σημεία αναφοράς, τις περιόδους με τις μεγάλες αυξήσεις των τιμών των μετοχών και με τις μεγαλύτερες μειώσεις των αντίστοιχων τιμών. Όλοι θυμούνται εκ των υστέρων τις εποχές με τις “φούσκες” και τις εποχές με τα “κραχ”. Ελάχιστοι όμως εστιάζουν στον πραγματικό ρόλο των χρηματιστηρίων και αυτό το κάνουν κατά βάσιν οι επαγγελματίες του χώρου. Και ο πραγματικός ρόλος, είναι η συνάντηση όσων έχουν ανάγκη κεφαλαίων, που είναι οι προς εισαγωγή εταιρίες, με όσους έχουν διαθέσιμα κεφάλαια που επιθυμούν να τα τοποθετήσουν στην μετοχική βάση εταιριών.
Όταν μια εταιρία αποφασίζει να περάσει το κατώφλι των χρηματιστηρίων, αποσκοπεί στην προσέλκυση κεφαλαίων των ιδιωτών και των θεσμικών επενδυτών. Η εταιρία αυτή επιθυμεί να αντικαταστήσει τον ακριβότερο τραπεζικό δανεισμό, με επενδυτικά κεφάλαια, στα οποία θα προσφέρει μερίσματα, αντί για τόκους. Στον αντίποδα οι ιδιώτες και οι θεσμικοί επενδυτές, επιθυμούν να έχουν μεγαλύτερες αποδόσεις απ' ότι στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, τόσο από την πλευρά των μερισμάτων όσο και από την πλευρά των υπεραξιών λόγω της μελλοντικής αύξησης των τιμών των μετοχών.
Επομένως το κριτήριο για την ευρωστία ή μη ενός χρηματιστηρίου, δεν είναι αποκλειστικά η πορεία των μετοχών που είναι εισηγμένες σε αυτό. Το βασικότερο και πιο ουσιαστικό κριτήριο, είναι το ύψος των κεφαλαίων που αντλούν οι εταιρίες που εισάγονται σε αυτό, το μέγεθος των εταιριών που επιλέγουν να εισαχθούν σε αυτό το χρηματιστήριο και η ανταπόκριση του ευρύτερου επενδυτικού κοινού στην διαδικασία ζήτησης κεφαλαίων. Όσο περισσότερες είναι οι εισηγμένες εταιρίες σε ένα χρηματιστήριο, όσο περισσότερα είναι τα κεφάλαια που αντλούνται μέσω αυτού, τόσο πιο σημαντικό είναι αυτό το χρηματιστήριο, προσελκύοντας νέες εταιρίες και νέους επενδυτές.
Καλά όλα αυτά, αλλά τι γίνεται στο χρηματιστήριο της Αθήνας; Το χρηματιστήριο της Αθήνας, μετά από μια περίοδο παρατεταμένης χειμέριας νάρκης, περνάει μια περίοδο επενδυτικής άνοιξης καθώς η εξομάλυνση της πορείας κάποιων βασικών δεικτών, μαζί με την προσδοκία αλλαγής κατεύθυνσης μετά τις εκλογές, έχει ωθήσει συγκεκριμένο αριθμό μετοχών σε υψηλά επίπεδα αποτιμήσεων. Είναι αυτός ο συγκεκριμένος αριθμός 10-15 μετοχών στον οποίο επικεντρώνεται το επενδυτικό και συναλλακτικό ενδιαφέρον. Είναι οι εταιρίες που έχουν ικανή διοίκηση, έχουν ενδιαφέρουσες προοπτικές και αποτελούν στόχους των επενδυτών από το εξωτερικό. Άλλωστε οι ξένοι επενδυτές ελέγχουν πλέον πάνω από το 63% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου της Αθήνας.
Παρ' όλα αυτά το χρηματιστήριο φυλλορροεί. Όλο και περισσότερες εταιρίες αποχωρούν από την αγορά για διάφορους λόγους. Επιπλέον δεν καταγράφεται προς το παρόν, αλλά ούτε και διακρίνεται στον ορίζοντα, βούληση για είσοδο νέων εταιριών. Επομένως το ισοζύγιο είναι αρνητικό και η σημασία του χρηματιστηρίου ως ενός από τους βασικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, έχει ουσιαστικά αναιρεθεί.
Είναι δεκάδες οι εταιρίες που έχουν βγει από το χρηματιστήριο. Πρώτα είχαν διαγραφεί οι μετοχές των εταιριών επενδύσεων χαρτοφυλακίου, λόγω της συγχώνευσης τους με τις τράπεζες. Ακολούθως αποχώρησαν οι περισσότερες κατασκευαστικές εταιρίες που δεν μπόρεσαν να επιβιώσουν. Μετά διεγράφησαν οι μετοχές πολλών τραπεζών, λόγω της συγχώνευσης τους με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Ακολούθησε η διαγραφή δεκάδων εταιριών, οι οποίες παρέμεναν ουσιαστικά σε μια κατάσταση ζόμπι για πολλά χρόνια.
Υπάρχει βέβαια και ένας σημαντικός αριθμός εταιριών που βρέθηκαν εκτός χρηματιστηρίου, λόγω εξαγορών και συγχωνεύσεων που είχαν επιχειρηματική ουσία, όπως ήταν η Χ. Ρόκας, η Δέλτα Project, η Άλφα - Βήτα Βασιλόπουλος, η ΜΕΤΚΑ, η VIVARTIA, η Rilken, η S & B Βιομηχανικά Ορυκτά, η Μ.Ι.Μαϊλης, η ΑΓΕΤ Ηρακλής, η Kleeman, η Envitec, η Αστήρ Παλλάς, η Κορρές, η Ντρουκφάρμπεν, ο όμιλος Υγεία, η Nexans, η Τράπεζα Κύπρου και πολλές εταιρίες του ομίλου της Βιοχάλκο στα πλαίσια της αναδιάταξης των δραστηριοτήτων του κορυφαίου παραγωγικού ομίλου της χώρας. Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα αναμένονται και άλλες αποχωρήσεις, όπως της Σφακιανάκης, της Κρητών Άρτος, του Ιασώ και των Μινωϊκών Γραμμών. Σε αυτές τις κινήσεις πρέπει να συνυπολογισθούν και εταιρίες που βρίσκονται σε διαδικασίες συγχώνευσης όπως είναι η Grivalia με την Eurobank και η EΛΤΕΧ Άνεμος με την Ελλάκτωρ.
Η διαρκής αποχώρηση εταιριών, που όπως είδαμε γίνεται για πολλούς και διάφορους λόγους, δρα αρνητικά ως προς την πορεία του χρηματιστηρίου, τον τρόπο που το αντιμετωπίζουν οι επενδυτές από το εξωτερικό και κυρίως ως προς την ελκυστικότητα να συγκεντρώσει νέες εταιρίες και νέα κεφάλαια. Άμεση προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η αναζήτηση συμπράξεων με άλλα χρηματιστήρια της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, του Ισραήλ συμπεριλαμβανομένου, ώστε να μην απαξιωθεί αυτός ο σημαντικός μηχανισμός προσέλκυσης κεφαλαίων και να μην καταρρεύσει η έννοια μετοχική συμμετοχής στην Ελλάδα.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
