Στην Ελλάδα οι σχέσεις με την Εκκλησία είναι μία από τις διαχρονικές και ακλόνητες σταθερές του πολιτικού μας παιγνιδιού. Δεν υπήρξε υποψήφιος που να έχασε επειδή έκλεισε το μάτι του στους Πιστούς. Αντίθετα, υπήρξαν πολιτικές καριέρες που διελύθησαν, επειδή κάποιος αποφάσισε να θίξει τα συμφέροντα του ιερατείου. Είναι το μεγαλύτερο από τα θανάσιμα αμαρτήματα. Ειδικότερα αν είναι κανείς πολιτικός.
Ο κ. Φίλης δεν ήταν ένας καλός υπουργός. Θα λέγαμε ότι επρόκειτο για έναν ακόμη ιδεοληπτικό της Αριστεράς που θα πρέπει να είναι ευτυχής, καθώς η ιστορική συγκυρία τον βοήθησε να αντιληφθεί το μέγεθος της αυταπάτης του. Ο δημοσιογράφος που έγραφε χρόνια για τις αρετές της Αριστεράς και το όνειρό της για την μετεξέλιξη της κοινωνίας, έφτασε να είναι υπουργός της Παιδείας σε μία επαναστατική Αριστερή κυβέρνηση.
Ο κ. Φίλης δεν ήταν ένας οποιοσδήποτε Αριστερός που απλά συμμετείχε σε μία κεντροαριστερή ή κεντρώα κυβέρνηση. Αλλά ένα ηγετικό στέλεχος της Αριστεράς που του δόθηκε η δυνατότητα να κάνει πραγματικότητα όλα όσα έλεγε και έγραφε τόσα χρόνια μέσα από μία κυβέρνηση της οποίας υπήρξε ηγετικό στέλεχος. Κι αν δεν μπορούσε να μας φτάσει με έναν νόμο και ένα άρθρο στον σοσιαλισμό, είχε τουλάχιστον την ευκαιρία να μετακινήσει κάποιες από τις πέτρες που έφραζαν τόσα χρόνια τον δρόμο της κατανόησης της πολιτικής τους από το λεγόμενο πλατύ λαϊκό κίνημα...
Και τι έκανε; Μία εντυπωσιακή τρύπα στο νερό! Εντάξει, κατάφερε να συνεχίσει το έργο Μπαλτά και να κατεδαφίσει οτιδήποτε θετικό είχε κτιστεί τα τελευταία χρόνια στον χώρο της Παιδείας. Από την άλλη πλευρά υπάρχει και μια θετική διάσταση μέσα σε αυτό το χάος (αν μπορεί να ισχυριστεί κανείς κάτι τέτοιο). Το γεγονός ότι διαλύθηκε κι ο τελευταίος μύθος περί Αριστεράς, ότι τουλάχιστον για την Παιδεία είχαν προτάσεις πολύ καλύτερες από τους υπόλοιπους. Αποδείχτηκε ότι κι εκεί λειτούργησαν ως οδοστρωτήρας, ως δύναμη καταστροφής.
Στα θέματα των σχέσεων κράτους Εκκλησίας, όμως, ο κ.Φίλης εμφανίστηκε αποφασισμένος να κάνει την διαφορά. Και φυσικά δεν επρόκειτο για μία δική του προσωπική απόφαση, αλλά για μία κεντρική πολιτική επιλογή. Η αντιπαράθεση με την Εκκλησία ήταν μαζί με την συζήτηση για το χρέος και τις τηλεοπτικές άδειες οι τρεις στρατηγικές επιλογές για να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να πετύχει την μεγάλη επαναφορά. Να ανακόψει την πορεία επιστροφής του στα πραγματικά ποσοστά της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Απέτυχε σε όλα κι όχι τυχαία...
Θέλουμε όμως να μείνουμε λίγο περισσότερο στο θέμα της Εκκλησίας. Επειδή αυτό είναι ο συνδετικός κρίκος με την Δεξιά που συμμετέχει σε αυτή την κυβέρνηση. Στην άκρα δεξιά του κ. Καμμένου. Όχι ότι ο κ. Καμμένος εκπροσωπεί την Εκκλησία, αλλά ο ίδιος θα έχανε κάθε νομιμοποίηση από τους οπαδούς του αν εξακολουθούσε να στηρίζει μία κυβέρνηση που θα κτυπούσε την πολιτική τους ταυτότητα. Τον έναν από τους τρεις κρίκους της ακροδεξιάς φιλοσοφίας, «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια».
Ο κ. Φίλης ήταν η Ιφιγένεια που θυσίασε ο κ. Τσίπρας για να παραμείνει στην εξουσία. Για να εξευμενίσει το Ιερατείο και πολύ περισσότερο τον συνοδηγό της αμαξοστοιχίας, τον Πάνο Καμμένο. Ότι η αμαξοστοιχία αυτή τρέχει πλέον με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς το χάος είναι κάτι που έχει δευτερεύουσα σημασία για τους Καρανίκες της εξουσίας. Σημασία γι'' αυτούς είναι να παραμείνουν γατζωμένοι στην εξουσία. Πάση θυσία, ακόμη κι αν ταυτιστούν πλήρως με τον Πάνο Καμμένο. Η διαφορά τους με την ακροδεξιά είναι ακριβώς αυτή.
Οι ακροδεξιοί έχουν, τουλάχιστον, μία σταθερότητα στις αρχές τους. Συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί τους, είναι κάτι που μπορεί να τους το αναγνωρίσει. Εντάξει, υπήρξαν και υπερβολές, όπως η προσφώνηση του Πάνου στο συνέδριο του Αλέξη. Αλλά υπήρχε ταυτόχρονα και εκείνο το ξέσπασμα του Πάνου στον Ιερώνυμο, τα κλάματα και τα λοιπά. Δεν θα μπορούσαν πάντως να εγκαταλείψουν την προσήλωσή τους στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και να ασπαστούν το ευαγγέλιο του Μαρξ. Αντίθετα, οι Αριστεροί του Τσίπρα φαίνεται να έχουν ξεχάσει το Κεφάλαιο το Μαρξ και να έχουν γονατίσει μπροστά στο ιερατείο για να ζητήσουν συγχώρεση. Αυτή την προσαρμοστικότητά τους στο περιβάλλον, που ξεπερνά ακόμη κι εκείνη του Χαμαιλέοντα, είναι πράγματι εντυπωσιακή. Οι ίδιοι το ονομάζουν τακτικισμό. Η αλήθεια είναι ότι αυτό είναι ένα στοιχείο σύνδεσης με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Μόνο οι μοναχοί δοκίμασαν κάτι ανάλογο στο παρελθόν, όταν βάπτισαν το κρέας ψάρι...
Το ένα πρόβλημα για τον κ. Τσίπρα είναι ότι με την αποπομπή Φίλη έχασε την ταυτότητά του. Την ταυτότητα της Αριστεράς του κ.Τσίπρα την πήρε μαζί του ο κ. Φίλης φεύγοντας από την κυβέρνηση. Ο κ. Τσίπρας θυσίασε την ταυτότητά του για να μην χάσει την δική του ο Πάνος Καμμένος. Κι αυτό μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες για το πολιτικό του μέλλον. Ίσως όχι σε αυτή την φάση, αλλά όταν ο ίδιος ως αντιπολίτευση θα χρειαστεί και πάλι να απευθυνθεί σε ένα κομματικό ακροατήριο. Αυτή την φορά θα είναι περιορισμένο. Εκτός κι αν έχει ενσωματώσει πλήρως εκείνο του κ. Καμμένου.
Παρά την θυσία που έκανε ο κ. Τσίπρας δεν πιστεύουμε ότι «καθάρισε» με το θέμα των σχέσεών του με το λεγόμενο υπερσυντηρητικό κατεστημένο της χώρας. Κι αυτό διότι οι σημερινοί του συνέταιροι στην εξουσία έχουν αυξημένο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Έχοντας πιστωθεί την «αποπομπή Φίλη», θα μπορούν πλέον να κινούνται με μεγαλύτερη άνεση στο φυσικό τους περιβάλλον και να διαπραγματευτούν τους όρους της δικής τους και μόνο επιβίωσης. Με άλλα λόγια, ο κ. Καμμένος πήρε εκείνο που ήθελε. Την πιθανότητα να επιβιώσει και μετά από μια πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησης, στηριζόμενος στας όσα πρόσφερε προς το Ιερατείο. Κι ο Αλέξης Τσίπρας πήρε εν τέλει εκείνο που ήθελε. Δηλαδή, την παραμονή του στην εξουσία. Αλλά με μεγάλο κόστος και με αβέβαιο τον χρόνο που θα ισχύει η άφεση αμαρτιών...
Το κακό με τους Χριστιανούς είναι ότι είναι... μοχθηροί! Αυτό το έλεγε ένας φίλος πολιτευτής, ο οποίος απέφευγε συστηματικά να τα βάλει μαζί τους. Όπως έλεγε, οι Χριστιανοί δεν ξεχνούν. Ή κάποιος είναι μαζί τους ή απέναντί τους. Κι όποιος δεν θέλει να έχει κακή τύχη στην πολιτική, θα πρέπει τουλάχιστον να μην τους προκαλεί. Αυτά τα έλεγε ο φίλος ο πολιτευτής. Δεν σημαίνει ότι τα ασπάζομαι, αλλά η εμπειρία του κ. Φίλη δείχνει ότι μάλλον έχει δίκιο. Θα μας το πει κάποια στιγμή ο ίδιος ο κ. Φίλης.
Θανάσης Μαυρίδης
