Τις τελευταίες ημέρες έχουμε εξοικειωθεί με μια καινούργια έννοια, που είναι αυτή των «φειδωλών» χωρών. Μια ομάδα χωρών γνωστών και ως «the frugal four», που είχαν δώσει τον δικό τους τόνο στις διαπραγματεύσεις για το Ευρωπαϊκό Πακέτο Ανάκαμψης. H λέξη «frugal» εκτός από φειδωλός, μπορεί να ερμηνευτεί και ως ολιγαρκής, λιτός, λιτοδίαιτος, μετρημένος, οικονόμος και προσεκτικός.
Οι “frugal four”, δηλαδή η Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Αυστρία, συνεπικουρούμενες από τη Φινλανδία, επιδίωκαν να μεταβληθεί η σύνθεση του μείγματος των κεφαλαίων που θα διατεθούν στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης, υπέρ των δανειακών χαρακτηριστικών και εις βάρος των επιδοματικών χαρακτηριστικών. Μετά από πέντε ημέρες μαραθώνιων και σκληρών διαπραγματεύσεων, έκλεισε η συμφωνία των 27 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, στα πλαίσια της αντιμετώπισης της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης από την πανδημία του covid-19.
Η σημαντικότερη εξέλιξη και εκεί εστιάζονται οι προβολείς της δημοσιότητας και των πολιτικών ζυμώσεων, είναι η αμοιβαιοποίηση του χρέους, που ουσιαστικά συμφωνήθηκε στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ. Έτσι η 20η Ιουλίου 2020, είναι μια ιστορική ημέρα στην διαδικασία ενοποίησης της Ευρώπης.
Το τελικό μείγμα των 750 δισ. ευρώ του Next Generation EU, που θα αντληθoύν με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους και θα εγγραφούν στο προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), ύψους 1,074 τρισεκατομμυρίων ευρώ, αποτελείται από 360 δισ. ευρώ χαμηλότοκα δάνεια και 390 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις. Ας σημειωθεί ότι στην αρχή των διαπραγματεύσεων, το ύψος των επιχορηγήσεων ήταν στα 500 δισ. ευρώ και το ύψος των δανείων στα 250 δισ. ευρώ.
Οι “φειδωλοί”, πέτυχαν μια σημαντική νίκη στην ανατροπή της σύνθεσης του μείγματος του πακέτου. Που όμως έκαναν πίσω; Στο γεγονός ότι η Κομισιόν θα δανείζεται τεράστια ποσά από την αγορά και στη συνέχεια θα χορηγεί το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων ως επιχορήγηση αντί για δανεισμό, σε χώρες που χρειάζονται μεγαλύτερη τόνωση της οικονομίας τους.
Τι κέρδισαν οι “4 φειδωλοί”; Θα λάβουν πολύ μεγαλύτερες εκπτώσεις για τις ετήσιες συνεισφορές τους στα ταμεία της ΕΕ, συγκριτικά με παρελθόν, με βάση το μέγεθος των οικονομιών τους. Είναι ένα σημείο, στο οποίο η Ολλανδία, η Σουηδία, η Αυστρία και η Δανία βγήκαν αισθητά κερδισμένες.
Όμως, οι επιχορηγήσεις υποχρεώνουν την ΕΕ να “αναζητήσει” κεφάλαια για να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή των δανείων μέχρι το 2058. Έτσι πρόκειται να επιβληθούν φόροι στα μη ανακυκλώσιμα πλαστικά και φόροι στα αγαθά που εισάγονται στην ΕΕ από χώρες με χαμηλότερα πρότυπα εκπομπής ρύπων από αυτά που ισχύουν στις Ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης παραμένουν εκκρεμείς οι προτάσεις για την θέσπιση φόρων επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και φόρων από την επέκταση του συστήματος διαπραγμάτευσης ρύπων στους τομείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας. Γενικότερα, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι “4 φειδωλοί” παρουσιάζουν συμπτώματα δυσανεξίας, απέναντι στην επιβολή νέων φόρων.
Είναι άραγε τόσο κολάσιμοι οι “4 φειδωλοί”; Μπορεί για την Ελλάδα και την εγχώρια νοοτροπία, να είναι. Μπορεί η στάση των χωρών αυτών, να είναι προβληματική και ίσως λίγο επικίνδυνη για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως ο ολιγαρκής και ο φειδωλός, συχνά είναι αυτός που τερματίζει πιο άνετα στο Μαραθώνιο. Θυμάμαι τον χρηματιστηριακό μου μέντορα με τον οποίο επισκεπτόμασταν τις διοικήσεις εισηγμένων εταιρειών, αλλά και εταιρειών που επιθυμούσαν να εισέλθουν στην αγορά της Σοφοκλέους ή ζητούσαν χρηματοδότηση ή εξεύρεση επενδυτών. Μου έλεγε πάντα: Δες τον μεγαλομέτοχο. Πως σκέφτεται; Πως ζει; Τι αυτοκίνητο οδηγεί; Αν μπαίνει στην παραγωγή; Αν ξοδεύει; Αν είναι μετρημένος; Αν τα παιδιά του, δουλεύουν μαζί του; Αν είναι προσεκτικός; Αν είναι επιφυλακτικός;
Και μετά από κάθε συνάντηση, συζητούσουμε πρώτα αυτά, τα απλά. Τα χαρακτηριστικά των βασικών μετόχων και των διαχειριστών των εταιρειών. Και μετά μπαίναμε στις πιο σύνθετες χρηματοοικονομικές αναλύσεις. Και φυσικά, αποφεύγαμε τις περιπτώσεις στις οποίες αντιμετωπίζαμε επιχειρηματίες “χουβαρντάδες”. O “χουβαρντάς” ίσως να είναι καλός για φίλος και ακόμα καλύτερος για παρέα. Όμως για συνέταιρος δεν κάνει.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, το γεγονός ότι οι ξένοι υποψήφιοι επενδυτές ή χρηματοδότες μαζί με το due diligence των εταιρειών, συγκεντρώνουν μια μεγάλη βάση πληροφοριών, σχετικά με τα χαρακτηριστικά των επιχειρηματιών, των βασικών μετόχων και των managers των εταιρειών.
Για να επιστρέψουμε στο ευρύτερο τοπίο, ειδικά στις σημερινές δύσκολες συνθήκες εν μέσω της εξελισσόμενης πανδημίας του covid-19, όπου ένας πακτωλός κεφαλαίων, επιχορηγήσεων, δανείων και επιδοτήσεων ύψους περίπου 70 δισ. θα κατευθυνθεί προς την χώρα μας σε μια προσπάθεια ανάταξης της οικονομίας, οι “φειδωλοί” και οι “ολιγαρκείς” είναι αυτοί που θα επιβιώσουν.
Και για μην θαρρεί κανείς ότι γενικολογούμε, ας σκεφτούμε με ποιον θα θέλαμε να συνεταιριστούμε; Με ποιον θα επιθυμούσαμε να έχουμε κοινά οικονομικά συμφέροντα; Με ποιον θα θέλαμε να σχεδιάσουμε το μέλλον; Με τον φειδωλό ή με τον χουβαρντά;
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών. Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
