Του Τριαντάφυλλου Καρατράντου*
Μετά τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στην ΠΓΔΜ διατυπώνονται κατηγορίες για μία σειρά εξωθεσμικών παρεμβάσεων για την επιρροή του αποτελέσματος. Ουσιαστικά, στην περίπτωση αυτή βλέπουμε μία άλλη εκδοχή της όλης προβληματικής των τελευταίων ετών για τις υβριδικές απειλές και τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικοί δρώντες (κρατικοί και μη κρατικοί) προσπαθούν να διαμορφώσουν πολιτικές και καταστάσεις σε διάφορες χώρες.
Από τις εκλογές στις ΗΠΑ μέχρι το Brexit έχει προκύψει μία γκρίζα κατάσταση σχετικά με τις εξωτερικές και εξωθεσμικές παρεμβάσεις που καθόρισαν τα αποτελέσματα. Τα δημοσιεύματα για εμπλοκή της Ρωσίας και της Τουρκίας, για τον ρόλο που ενδεχομένως διαδραμάτισαν επιχειρηματίες με διασυνδέσεις με τη Ρωσία, όπως ο Ιβάν Σαββίδης, αλλά και για την εξαγορά της εταιρείας EDS από τη ΔΕΗ έχουν προκαλέσει έντονο προβληματισμό σχετικά με την εξέλιξη της κατάστασης και το μέλλον της συμφωνίας των Πρεσπών. Στην εξίσωση πρέπει να προστεθεί και η πρόσφατη ένταση στις σχέσεις Ελλάδας - Ρωσίας, με αφορμή τις καταγγελίες για παρέμβαση από τη δεύτερη.
Η Ελλάδα έχει, δυστυχώς, μία αρνητική παράδοση στην εμπλοκή εξωθεσμικών παραγόντων σε υποθέσεις εξωτερικής πολιτικής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως δύο σημαντικές κρίσεις (Ίμια, υπόθεση Οτσαλάν) με την Τουρκία τη δεκαετία του '90 κλιμακώθηκαν σε κρίσιμο βαθμό λόγω της εμπλοκής εξωθεσμικών παραγόντων.
Μπορεί η απόπειρα επιρροής εξωθεσμικών παραγόντων και ομάδων πίεσης επί των αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής να μην αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, ωστόσο, στην περίπτωση της χώρας μας υπάρχουν αρκετές θεσμικές ατέλειες που, δυστυχώς, πολλαπλασιάζουν τα αρνητικά αποτελέσματα από τέτοιου είδους καταστάσεις.
Η ατμόσφαιρα σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών περιπλέκεται περισσότερο λόγω και της φανερής διαφοροποίησης του υπουργού Εθνικής Άμυνας και προέδρου των Ανεξάρτητων Ελλήνων Πάνου Καμμένου. Όταν παρατηρούνται διαφοροποιήσεις σε θεσμικό και κυβερνητικό επίπεδο, είναι πολύ δύσκολο να αποτρέψεις τις εξωθεσμικές παρεμβάσεις, από όπου κι αν προέρχονται αυτές.
Δυστυχώς η κατάσταση με τη συμφωνία των Πρεσπών και η άμεση ή έμμεση προσπάθεια εμπλοκής διαφορετικών παραγόντων (χωρών, οργανισμών, ομάδων πίεσης, προσώπων) δημιουργεί ένα ιδιαιτέρως προβληματικό σκηνικό το οποίο φορτίζει την ήδη τεταμένη κατάσταση στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ. Η απουσία συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων και η σφοδρή αντιπαράθεση σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ προκαλεί έντονο σκεπτικισμό, ακόμη και για τη βιωσιμότητα της συμφωνίας, αν αυτή τελικά επιτευχθεί.
Η εξαγορά της εταιρείας EDS από τη ΔΕΗ και η υποψία σύνδεσής της με την προσπάθεια επίλυσης της διαφοράς Ελλάδας και ΠΓΔΜ μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για την εντονότερη αμφισβήτηση μίας συμφωνίας που εξαρχής τυγχάνει σκληρής κριτικής και στις δύο χώρες. Το ζήτημα της εξαγοράς της EDS από τη ΔΕΗ, σε περίπτωση που αυτή συνδέεται με τη συμφωνία, αναδεικνύει το μεγάλο ζήτημα που υπάρχει όταν χώρες λειτουργούν με υβριδικούς τρόπους, εντός δηλαδή της περίφημης γκρίζας ζώνης, κάτι για το οποίο έχει κατηγορηθεί πολλές φορές η Ρωσία.
Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι διεθνολόγος
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 12 Οκτωβρίου.
