Της Μαίρης Βενέτη
Τα άλματα στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης – ΑΙ – έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των επενδυτών, οι οποίοι έχουν αρχίσει και επικεντρώνονται στις εταιρείες που έχουν ήδη τη δυναμική να πάρουν μια καλή θέση στη σκακιέρα του μέλλοντος.
Πριν ασχοληθούμε με τις εταιρείες όμως, για να μπορέσω να αιτιολογήσω για ποιο λόγο δίνω βαρύτητα σε εκείνες που έχουν επενδύσει σε ένα συγκεκριμένο τομέα της ΑΙ, θα πρέπει να κάνουμε μια σύντομη διαδρομή σε κάποια βασικά στοιχεία και όρους.
Τι εννοούμε με τον όρο Machine learning
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ένα νέο κύμα στον τομέα ΑΙ προέκυψε από το συνδυασμό δύο στοιχείων: των αλγόριθμων που έδωσαν στις μηχανές την ικανότητα της «μάθησης» και της μεγάλης ποσότητας δεδομένων που παρήχθησαν από την ανάπτυξη του ψηφιακού κόσμου.
Η μάθηση είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης νοημοσύνης. Στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, η μάθηση νοείται ως η ικανότητα χρήσης της εμπειρίας μέσα από τα δεδομένα, με στόχο τη βελτίωση της γνωστικής συμπεριφοράς.
Η νευροεπιστήμη έχει δείξει ότι οι ανθρώπινες νοητικές ικανότητες βασίζονται στην ενεργοποίηση σύνθετων δικτύων νευρώνων στον εγκέφαλο μας. Τι κάνουν στην ουσία αυτά τα δίκτυα; Αποθηκεύουν πληροφορίες και γνώσεις και κατά συνέπεια παρέχουν την ικανότητα μάθησης.
Οι προγραμματιστές αντέγραψαν κυριολεκτικά αυτή τη διαδικασία και δημιούργησαν τεχνητά νευρωνικά δίκτυα, τα επονομαζόμενα ANN.
Σε ένα ANN, ένας μεγάλος αριθμός τεχνητών νευρώνων συνδέονται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν ένα πολύπλοκο δίκτυο αλληλεπιδράσεων με διαφορετικά επίπεδα.
Όταν δοθεί ένα δεδομένο – ένα σήμα εισόδου στη γλώσσα των προγραμματιστώ – το δίκτυο παράγει ένα σήμα εξόδου, που προκύπτει από τις αλληλεπιδράσεις στους τεχνητούς νευρώνες.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε για το ANN είναι ότι το πρόγραμμα είναι σε θέση να τροποποιήσει τις αλληλεπιδράσεις στο δίκτυο, έως ότου παράξει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Παρέχει δηλαδή στις μηχανές τη δυνατότητα να εκπαιδεύονται και να μαθαίνουν.
Νέα γενιά τεχνητής νοημοσύνης-data driven AI
Οι γνώσεις του ANN αποθηκεύονται στο ίδιο το δίκτυο, όπως γίνεται και με τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Πολλαπλασιάζοντας τα στρώματα του ANN, αλλά και επιτυγχάνοντας τη σύζευξη τους, οδηγηθήκαμε σε αυτό που είναι γνωστό ως «βαθιά μάθηση» – deep learning.
Λόγω της μεγάλης ποσότητας δεδομένων που υπάρχει πλέον και που συνεχώς διογκώνεται, αυτή η νέα γενιά τεχνητής νοημοσύνης αναφέρεται ως ΑΙ που βασίζεται στα δεδομένα – data driven AI.
Ποιοι μεγάλοι παίκτες έχουν ήδη πάρει θέση
Η Amazon, η DeepΜind της Google, το Facebook, η ΙΒΜ, η Microsoft και η Apple συνεργάζονται στενά για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και είναι φυσικά η χρυσή εξάδα για όσους θέλουν να είναι μέσα σε αυτό που πολλοί αποκαλούν τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.
Δεν θα προχωρήσω φυσικά σε παρουσίαση αναλυτική αυτών των κολοσσών, καθότι οι συστάσεις είναι περιττές ,όμως θα ήθελα να εστιάσω σε κάποιες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.
Τελευταία στον χώρο εισήλθε η Apple, με την εξαγορά το 2016 έναντι 200 εκατ.δολαρίων της Τuri Inc., η οποία ειδικεύεται ακριβώς στο κομμάτι της μηχανικής μάθησης- machine learning – και αναπτύσσει συστήματα τα οποία επιτρέπουν στις εταιρείες να εντοπίζουν απάτες και να αναλύουν τα πρότυπα χρήσης των πελατών τους. Η Apple έχει σαν στόχο να εισέλθει μέσω της ΑΙ και στην ιατρική βιομηχανία, ενώ αν και νέα είσοδος, έχει αρκετά μεγαλεπίβολα σχέδια.
Η Microsoft παρουσιάζει κατά την άποψη μου ένα extra ενδιαφέρον, γιατί έχει δημιουργήσει από καιρό μονάδες τεχνητής νοημοσύνης στους τομείς των analytics και machine learning.
Έχει φυσικά προχωρήσει και αυτή σε ενδιαφέρουσες εξαγορές, όπως αυτή της SwiftKey – κατασκευάστριας της εφαρμογής predictive πληκτρολογίου – και της Genne, που παράγει υπηρεσίες scheduling.
Ας μην ξεχνάμε και τη συμφωνία ύψους 26,2 δισ. δολαρίων για το LinkedIn, η οποία αναμένεται να ενισχύσει τις προσπάθειες της εταιρείας να επεκτείνει το αποτύπωμα της στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης.
Ένα αποτύπωμα το οποίο έχει αρχίσει να γίνεται εμφανές ακόμα και στο Office 365 που διαθέτει πλέον υποστήριξη ΑΙ για να διευκολύνει τη δουλειά μας.
Οι ερευνητές της Microsoft επίσης είχαν την έμπνευση να χρησιμοποιήσουν την επένδυση της Maluuba για να κάνουν ένα extra βήμα στον τομέα της μηχανικής εκμάθησης.
Ανέπτυξαν μια διαφορετική τεχνική εκπαίδευσης της τεχνητής νοημοσύνης, την επονομαζόμενη Hybrid Reward Architecture. Η τεχνική αυτή μεγιστοποιεί το γνωστικό αποτέλεσμα των μηχανών με συνεχόμενους ανατροφοδοτούμενους ελέγχους σωστού-λάθους, σε αντίθεση με τις περισσότερες τεχνικές που επιλέγουν τον καλύτερο δρόμο, επειδή εξαρχής τους το υπέδειξαν.
Η τεχνική Hybrid Reward Architecture έχει κατά την άποψη μου ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί έρχεται πιο κοντά στην ανθρώπινη φύση. Δεν υποτίθεται άλλωστε ότι οι άνθρωποι μαθαίνουμε μέσα από τις δοκιμές και τα λάθη;
Machine learning και ιατρική βιομηχανία
Οι ερευνητές της Microsoft τονίζουν εδώ και καιρό ότι η ιατρική βιομηχανία θα πρέπει να ετοιμάζεται για μια πραγματική επανάσταση χάρη στην ΑΙ.
Το κομμάτι ειδικά της μηχανικής εκμάθησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων, έτσι ώστε να γίνεται έγκυρα και ταχύτατα η πρόβλεψη/διάγνωση ασθενειών, αλλά και ο εντοπισμός εξατομικευμένων θεραπειών.
Πλέον όλες οι τεχνολογικές εταιρείες βλέπουν τον ιατρικό χώρο ως το επόμενο «ποντάρισμα» τους.
Μάλιστα η Αpple και η Alphabet προέβλεψαν, ότι τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια ο κόσμος θα φορά smartwatches που θα εντοπίζουν πιθανές αρρώστιες και θα καλούν από μόνα τους τον ιατρικό σύμβουλο όταν αυτό χρειάζεται!
Οι μικρότεροι παίκτες
Φυσικά υπάρχουν και πολλές μικρότερες εταιρείες, αλλά οφείλω να τονίσω ότι αρκετές είναι μη εισηγμένες και οι πιο αξιόλογες είναι υποψήφιες προς εξαγορά από τα μεγαθήρια που περιγράψαμε πιο πάνω.
Σαφέστατα στα πλαίσια ενός άρθρου, δεν μπορεί κανείς να παρουσιάσει όλους τους παίκτες που έχουν πάρει θέση στις εξελίξεις όσον αφορά την ΑΙ.
Απλά θα αναφέρω ενδεικτικά κάποιους, περισσότερο σαν έμπνευση ώστε να αρχίσει κανείς την δική του αναζήτηση.
Οι κορυφαίοι τομείς της AI – η εκμάθηση μηχανών και η βαθιά εκμάθηση – περιλαμβάνουν επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων. Αυτή η επεξεργασία δεδομένων απαιτεί πολλή μνήμη.
Προς έκπληξη πιθανότατα πολλών, θα αναφέρω στα γρήγορα την NVIDIA Corporation, καθότι είναι κλασσική πλέον περίπτωση για όσους ασχολούνται με την ΑΙ.
Για όσους έχουν τώρα ξεκινήσει την ενασχόληση τους, να αναφέρω απλά ότι είναι μια εταιρεία που σχεδιάζει, αναπτύσσει και εμπορεύεται τρισδιάστατους (3D) επεξεργαστές γραφικών και σχετικό λογισμικό. Τα προϊόντα της παρέχουν διαδραστικά 3D γραφικά στην αγορά προσωπικών υπολογιστών, αλλά με p/e στο 57 και p/bv στο 21,8 μάλλον έχει προεξοφλήσει πολλά ήδη, αλλά σίγουρα ένα καλύτερο σημείο εισόδου θα ήταν εξαιρετικά ευπρόσδεκτο.
Η Micron Technology από την άλλη, κατατάσσεται ως ένας από τους μεγάλους παίκτες στην παροχή μαρκών μνήμης και εξαρτήματα ημιαγωγών με τη μεγαλύτερη ζήτηση για AI.
Οι καινοτομίες της Micron έχουν αρχίσει ήδη να αυξάνουν τα έσοδα, καθώς τα αυτόνομα αυτοκίνητα που κινούνται με τεχνολογία AI μπαίνουν στην αγορά τα επόμενα χρόνια. Τον Σεπτέμβριο μάλιστα η εταιρεία εισήγαγε νέες μάρκες μνήμης που παρέχουν τη βάση για τα αυτόνομα οχήματα επόμενης γενιάς.
Η Micron ανακοίνωσε επίσης ότι συνεργάζεται με κορυφαίους συνεργάτες και πελάτες της αυτοκινητοβιομηχανίας για να αναπτύξει μεγαλύτερη τεχνολογία μνήμης υψηλού εύρους ζώνης, έτσι ώστε να τροφοδοτήσει πλήρως αυτόνομα οχήματα.
Οι μετοχές της Micron διαπραγματεύονται μόνο έξι φορές τα αναμενόμενα κέρδη παρά το άνοδο κατά 98% που έχει επιτευχθεί μέσα στο 2017. (p/e στο 6,64 για την ακρίβεια).
Με p/bv στο 2.26 και κέρδη ανά μετοχή (eps) στο 6,67, είναι μια πιο προσιτή επιλογή για όσους θέλουν να ασχοληθούν, έστω για μια «μαγιά».
Άλλη μια αξιόλογη επιλογή εταιρείας λογισμικού – ειδικά σε περίπτωση διόρθωσης – που σχετίζεται με την ΑΙ, είναι η Salesforce.
Η Salesforce, θεωρεί κλειδί την έρευνα πάνω στην ΑΙ, για τη διατήρηση της ηγετικής της θέσης στην αγορά διαχείρισης σχέσεων με πελάτες, το γνωστό για τους επαγγελματίες του marketing CRM.
Η Salesforce βασιζόμενη στην ΑΙ πρόσθεσε νέες δυνατότητες στην εφαρμογή Einstein 2016 που διατρέχει όλη την πλατφόρμα της CRM. Τι κάνει το Einstein 2016; Χρησιμοποιεί εξόρυξη δεδομένων και εκμάθηση μηχανών για την πρόβλεψη μελλοντικών επιδόσεων των πωλήσεων.
Αν αυτό σας φάνηκε εντυπωσιακό,τότε να προσθέσω ότι ενημερώνει το προσωπικό πωλήσεων όταν ένας ανταγωνιστής εμφανίζεται στις ειδήσεις. Χρησιμοποιεί επίσης την AI για να προσδιορίσει ποιες συμφωνίες είναι πιθανότερο να κλείσουν. Χρησιμοποιεί την επεξεργασία φυσικής γλώσσας για να διαλέξει τα σημαντικότερα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα εισερχόμενα του προσωπικού πωλήσεων και μάλιστα προτείνει και απάντηση.
Δεν υπάρχουν λόγια απλά....
Και προφανώς δεν είχαν λόγια και οι επενδυτές, οι οποίοι έχουν οδηγήσει τη μετοχή σε τέτοια ύψη που διαπραγματεύεται σχεδόν 60-70 φορές τα αναμενόμενα κέρδη. Τουλάχιστον p/bv είναι πέριξ του 9, αλλά σίγουρα μια καλύτερη τιμή εισόδου είναι επιθυμητή και φυσικά εξυπακούεται ότι χρειάζεται στενή παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της από τρίμηνο σε τρίμηνο.
Άλλη μια περίπτωση που έχει κινήσει το ενδιαφέρον πολλών είναι μια νέα εισαγωγή – είχε το ΙPO τον Απρίλιο – η εταιρεία Yext.
Το βασικό προϊόν της Yext είναι μια πλατφόρμα μηχανών γνώσης που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διαχειρίζονται τις ψηφιακές τους γνώσεις στο cloud και να “συγχρονίζουν” αυτές τις γνώσεις σε περισσότερες από 100 υπηρεσίες, όπως το Google, οι Χάρτες Google και το Siri. Σε απλά ελληνικά, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διευκολύνουν τις προσωπικές -ψηφιακές αλληλεπιδράσεις με τους πελάτες, και έτσι ενισχύουν την αναγνωρισιμότητα της επωνυμίας επιτυγχάνοντας υψηλότερες πωλήσεις.
Η πελατειακή βάση της Yext περιλαμβάνει μια μακρά λίστα με τράπεζες, ξενοδοχεία, λιανοπωλητές και άλλες εταιρείες. Βέβαια είναι μια νέα εταιρεία, χωρίς κερδοφορία ακόμα, αλλά στο τρίτο τρίμηνο του 2017 είχε έσοδα 44 εκατ. δολάρια και έχει τις δυνατότητες να εξελιχθεί σε μια ενδιαφέρουσα περίπτωση.
Η μετοχή της έχει μια διακύμανση από τα 11,03-15,11 δολάρια από τη μέρα εισαγωγής της και διαπραγματεύεται πέριξ των 13 δολαρίων αυτές τις μέρες.
Οι παίκτες του ευρύτερου τομέα της ΑΙ – που δεν πάει το μυαλό μας
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι υπάρχουν πολλές εταιρείες τοποθετημένες στον ευρύτερο τομέα της ΑΙ, κυρίως στο κομμάτι του αυτοματισμού.
Η Rockwell Automation Corp. για παράδειγμα, είναι μια εταιρεία με κεφαλοποίηση 26,5 δισ. που ειδικεύεται σε προϊόντα βιομηχανικού αυτοματισμού. Προσφέρει προϊόντα όπως συστήματα ελέγχου, αισθητήρες και πίνακες βιομηχανικού ελέγχου, ενώ εμπορεύεται τα προϊόντα της παγκοσμίως.
Η άμεση εστίασή της στις τεχνολογίες αυτοματισμού όσο και η σημαντική κλίμακα που θα χρησιμοποιηθούν αυτές οι τεχνολογίες στο μέλλον, την φέρνουν στην καρδιά των εξελίξεων, καθώς οι εταιρείες κοιτάζουν ολοένα και περισσότερο τα προϊόντα αυτοματισμού, ώστε να περιορίσουν το κόστος τα επόμενα χρόνια.
Βέβαια ήδη έχει κάνει – όπως όλες οι εταιρείες άλλωστε που έχουν βάλει πόδι στο μέλλον – μια μεγάλη κίνηση στο χρηματιστήριο.
Εμφανίζει p/e στο 30,8 και p/bv ελαφρώς κάτω του 10, ενώ η μερισματική της απόδοση στα τρέχοντα επίπεδα είναι πέριξ του 1,6%.
Η Cognex Corp είναι μια λιγότερο γνωστή εταιρεία της μεσαίας κεφαλοποίησης, παρόλο που διαθέτει περιφερειακά γραφεία σε όλη τη Βόρεια Αμερική, την Ιαπωνία, την Ευρώπη και τη Νοτιοανατολική Ασία.
Ειδικεύεται σε τεχνολογίες «μηχανικής όρασης».
Στην ουσία η Cognex βοηθά τις εταιρείες να κάνουν πράγματα όπως σάρωση γραμμωτών κωδίκων για την αυτόματη ταξινόμηση αγαθών, ή για την επιθεώρηση προϊόντων για ελαττώματα ή για τη μείωση των αποβλήτων.
Αυτό που με εντυπωσίασε στην εταιρεία είναι ότι εμφανίζει έναν εξαιρετικό ρυθμό κερδών και υπερβαίνει τις εκτιμήσεις των αναλυτών τα τελευταία 16 τρίμηνα.
Βέβαια η τιμή είναι στα «ύψη στα βουνά» με ένα τεράστιo p/e στο 30, σύμφωνα όμως με τις προβλέψεις τα έσοδα όπως και τα κέρδη θα χτυπήσουν πάλι διψήφια νούμερα το 2018.
Ο αυτοματισμός δεν αφορά μόνο τον βιομηχανικό κλάδο, αλλά παίζει μεγάλο ρόλο και στις επεξεργασμένες τροφές.
Αυτό φαίνεται ότι το κατάλαβε έγκαιρα η εταιρεία Middleby Corporation, η οποία σχεδιάζει, κατασκευάζει και εμπορεύεται μια ευρεία γκάμα εξοπλισμού για χρήση στο μαγείρεμα και την προετοιμασία των τροφίμων, ενώ εξυπηρετεί πελάτες παγκοσμίως.
Η εταιρεία προχώρησε στην εξαγορά της αυτοματοποιημένης Marel στο πλαίσιο της ανάπτυξης της, αλλά και της προσαρμογής της στις νέες προκλήσεις, θέλοντας προφανώς να αποδείξει ότι παρά το μικρό μέγεθος της στοχεύει να είναι εδώ την επόμενη μέρα.
Τα κέρδη ξεπερνούν τις προσδοκίες των αναλυτών για τα τελευταία πέντε τρίμηνα, και έτσι εμφανίζει p/e πέριξ του 25 ενώ p/bv πέριξ του 5,7.
Θα κλείσω με μια ευρωπαϊκή επιλογή.
Ένα διαφοροποιημένο παιχνίδι στην επανάσταση των ρομπότ είναι ο γερμανικός όμιλος Siemens. Ο όμιλος δεν έχει βάλει μικρό χέρι στην πίτα, καθώς δραστηριοποιείται σε τομείς ηλεκτρισμού, αυτοματισμού και ψηφιοποίησης. Η Siemens παρέχει επίσης μηχανικές λύσεις πλην του τομέα της αυτοματοποίησης και του ελέγχου, στη μεταφορά ενέργειας και ισχύος καθώς και στην ιατρική διάγνωση.
Ενώ υπάρχουν πολλά διαφορετικά στοιχεία που τροφοδοτούν την κερδοφορία, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το τμήμα Digital Factory είναι το πιο κερδοφόρο, με περιθώριο κέρδους από 14% έως 20% σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της Siemens.
Με κεφαλαιοποίηση 104 δισ. ευρώ, μερισματική απόδοση πέριξ του 3%, p/e πέριξ του 16 και p/bv στο 2,32, η Siemens αποτελεί μια εναλλακτική λύση στον τομέα του αυτοματισμού και η τιμή της δεν έχει αναρριχηθεί όσο των αμερικανικών εταιρειών που περιγράψαμε πιο πάνω.
* Η κα Μαίρη Βενέτη είναι Πιστοποιημένη Διαχειριστής από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
Φωτογραφία: Shutterstock
