Του Κώστα Μήλα*
Στην αποτελεσματικότητα του κράτους, προς την οποία οι διεθνείς επενδυτές δίνουν ακόμη μεγαλύτερο βάρος από τα ενίοτε φορολογικά κίνητρα, πρέπει να εστιάσει, η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Το γρήγορο στις αποφάσεις και παραγωγικό υπέρ του πολίτη και των επιχειρήσεων κράτος, είναι αυτό που θα στείλει το σήμα για το όποιο επενδυτικό “μπουμ”, μαζί φυσικά με τις διαρθρωτικές αλλαγές και την μείωση του ελληνικού χρέους, προκειμένου οι οίκοι αξιολόγησης να επαναφέρουν την χώρα μας στην επενδυτική βαθμίδα από την κατηγορία junk στην οποία δυστυχώς βρίσκεται σήμερα.
Σε τελική ανάλυση ένα αποτελεσματικό, και ευέλικτο κράτος είναι εκείνο που κεντρίζει το ενδιαφέρον των επενδυτών, πολύ περισσότερο απ'' ότι οι όποιες αποφάσεις για φορολογικές αλλαγές σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, ουραγό σε μια σειρά παρόμοιων δεικτών παγκοσμίως.
Τα μέχρι τώρα σήματα για εκτίναξη του ελατηρίου της ανάπτυξης μέσω των επενδύσεων, είναι ασφαλώς ενθαρρυντικά. Το πρόσφατο roadshow στο Λονδίνο, το ακολούθησε η επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, όπου είχε πλειάδα ραντεβού με επίδοξους επενδυτές, οι οποίοι βλέπουν με ιδιαίτερα θετικό 'μάτι' τις εξαγγελίες Μητσοτάκη για μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων από το 28% σήμερα στο 20% εντός διετίας. Αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί ο μέσος φορολογικός συντελεστής των επιχειρήσεων στις χώρες του ΟΟΣΑ βρίσκεται στο 23,5% (https://stats.oecd.org/index.aspx?DataSetCode=Table_II1).
Με άλλα λόγια, τα προγραμματισμένα φορολογικά κίνητρα στην Ελλάδα, σε σχέση με τις χώρες του ΟΟΣΑ, είναι ικανά να 'φέρουν' επενδύσεις στη χώρα μας.
Όμως, η Ελλάδα πρέπει να κάνει πολλά περισσότερα, ως κράτος, έτσι ώστε να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για ισχυρότατο επενδυτικό boom. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρομαι στην ικανότητα του κράτους να λειτουργεί αποτελεσματικά κάτι το οποίο σίγουρα λαμβάνουν υπόψιν τους οι επίδοξοι επενδυτές.
Εδώ, λοιπόν, η χώρα μας χρειάζεται να προσπαθήσει πολύ περισσότερο. Για του λόγου το αληθές αναφέρω ότι τα νέα στοιχεία της World Bank (https://info.worldbank.org/governance/wgi/) δείχνουν ότι σε θέματα 'κυβερνητικής αποτελεσματικότητας' (government effectiveness), η Ελλάδα παρουσίασε μικρή διολίσθηση στην 73η θέση (μεταξύ 214 κρατών) το 2018 σε σχέση με την 72η θέση που κατείχε το 2017.
Παραμένει, επιπλέον, πολύ χαμηλότερα σε σχέση, για παράδειγμα, με την Πορτογαλία κάτι που λογικά οι επενδυτές θα λάβουν σοβαρά υπόψιν τους προτού επιλέξουν την χώρα μας για επενδύσεις. Πράγματι, παρά το γεγονός ότι στην Πορτογαλία ο φορολογικός συντελεστής τω επιχειρήσεων βρίσκεται στο πολύ υψηλότερο 31% σε σχέση με το 28% της Ελλάδας, οι επενδύσεις στη Πορτογαλία κινήθηκαν, το 2019, στο 18,55% του ΑΕΠ σε σχέση με το 14,45% του ΑΕΠ στην Ελλάδα (https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=61&pr.y=11&sy=2019&ey=2019&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=182%2C174&s=NID_NGDP&grp=0&a=). Επιπλέον, οι άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό στην Ελλάδα αντιστοιχούσαν, το 2017 (τελευταίο έτος για το οποίο έχουμε επίσημα στοιχεία) στο 16% του ελληνικού ΑΕΠ σε σχέση με το 59% του ΑΕΠ στην περίπτωση της Πορτογαλίας (https://data.oecd.org/fdi/fdi-stocks.htm)!
Με άλλα λόγια, οι επίδοξοι επενδυτές δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στoν παράγοντα 'αποτελεσματικότητα του κράτους' σε σχέση με τον παράγοντα 'φορολογικά κίνητρα' προτού λάβουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις!
Σημειώνω, επιπλέον, ότι η κυβερνητική αποτελεσματικότητα λαμβάνεται σημαντικά υπόψιν όχι μόνο από τους επίδοξους επενδυτές αλλά και από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία διότι οι οίκοι αξιολόγησης θα επαναφέρουν την Ελλάδα στην επενδυτική βαθμίδα (μέσω σειράς πιστοληπτικών αναβαθμίσεων) μόνο εαν η χώρα μας βελτιώσει σημαντικά τις επιδόσεις της στον συγκεκριμένο δείκτη. Παράλληλα, η Ελλάδα καλώς πράττει και εξετάζει την γρήγορη αποπληρωμή μέρους του δανείου της προς το ΔΝΤ. Και τούτο επειδή μία μεγάλη μείωση στο ελληνικό δημόσιο χρέος έχει την δυνατότητα, ταυτόχρονα με την βελτίωση της εικόνας μας στην κυβερνητική αποτελεσματικότητα, να επαναφέρει την χώρα μας στην επενδυτική βαθμίδα το συντομότερο δυνατό (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261560617301675?via%3Dihub).
*Ο Κώστας Μήλας είναι καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
