Η αναταραχή στις αγορές και στα χρηματιστήρια, έχει οξύνει το ενδιαφέρον των αναγνωστών απέναντι στα οικονομικά δρώμενα. Έτσι, ένα τρίτο μήνυμα από αναγνώστη, έφτασε αυτή την φορά μέσου του επαγγελματικού κοινωνικού δικτύου του linkedin, στον υπολογιστή μου. Ο αναγνώστης αυτός, είναι ανώτατο στέλεχος σε έναν μεγάλο εγχώριο επιχειρηματικό όμιλο και γνωρίζει πολύ καλά τα της οικονομίας.
Ψύχραιμος και λογικός, μου έκανε μια εκτίμηση για το πως θα κινηθούν τα πράγματα τους επόμενους μήνες. Για την αναμενόμενη πτώση στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, την μείωση των μεγεθών του τουρισμού, την επιβράδυνση όλων των επενδυτικών πλάνων και την χρονική μετατόπιση των διαδικασιών των αποκρατικοποιήσεων.
Και κατέληξε: «Τον Οκτώβριο του 2018, με την πτώση του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, είχατε παρουσιάσει μια ομάδα εξειδικευμένων χρηματιστηριακών παραγώγων και μετοχών, για τους επενδυτές που ήθελαν να κερδίσουν εκμεταλλευόμενοι την πτώση. Τον Φεβρουάριο, αν και γράφατε πως η πτώση ήταν μπροστά μας, δεν αρθρογραφήσατε για τον VIX, για τα options και για το short selling. Γιατί δεν το κάνατε; Τι έχει αλλάξει; Για να μην χάσετε διαφημίσεις ή για να προσφέρετε στήριξη προς την κυβέρνηση;»
Η αλήθεια είναι ότι οι καλύτερες περίοδοι για τους επαγγελματίες των αγορών είναι εκείνες, κατά τις οποίες οι αγορές κινούνται πτωτικά. Και αυτό για αρκετούς λόγους. Στις ανοδικές αγορές όλοι έχουν ιδέες για τις μετοχές που πρέπει να αγοράσουν. Η ευεξία διαχέεται λίγο – πολύ, σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και σε όλες τις εταιρίες. Η άνοδος προσφέρει κέρδη και ψυχική ευφορία.
Το δύσκολο ερώτημα για τη στρατηγική των επενδυτών είναι το τι γίνεται, όταν ο ορίζοντας γεμίζει σύννεφα. Όταν δεν είναι προφανές το τι έπεται και όταν η διάρκεια της πτώσης δεν είναι προσδιορίσιμη. Και είναι ακόμα πιο δύσκολο να χειριστεί κάποιος την πτώση, διότι από την φύση τους οι επενδυτές ανταποκρίνονται θετικά σε κάθε ανοδική αντίδραση, ενώ αντίθετα μπορούν να υπομείνουν τις ζημίες τους, για μεγάλο χρονικό διάστημα, που μπορεί να τους οδηγήσει ενδεχομένως και στην πλήρη εξαϋλωση του χαρτοφυλακίου τους.
Η πρώτη και πιο εύκολη επιλογή, είναι ο επενδυτής να ρευστοποιήσει τη θέση του, πουλώντας τις μετοχές ή τα μερίδια των αμοιβαίων κεφαλαίων που κατέχει, κατοχυρώνοντας έτσι τα κέρδη του.
Η δεύτερη επιλογή είναι λίγο πιο σύνθετη. Είναι η αντιστάθμιση του κινδύνου του υπάρχοντος χαρτοφυλακίου. Δηλαδή η εξασφάλιση της αξίας και των υπεραξίας του χαρτοφυλακίου, χωρίς να χρειαστεί αυτό να ρευστοποιηθεί. Ο επενδυτής λαμβάνει μια ανάποδη (short) θέση προς το χαρτοφυλάκιο του. Μια θέση μικρής σχετικής αξίας, μέσω των παραγώγων. Με αυτόν τον τρόπο ενσωματώνει το στοιχείο της ασφάλειας στη μετοχική του αποτίμηση.
Αν πράγματι υποχωρήσει το χρηματιστήριο, ο επενδυτής θα χάσει από τη πτώση της αποτίμησης του χαρτοφυλακίου, κερδίζοντας όμως από τα κέρδη της short θέσης. Έτσι το αποτέλεσμα θα είναι ουδέτερο και ο ίδιος θα εξακολουθήσει να κατέχει το χαρτοφυλάκιο του. Αν πάλι η αγορά δεν υποχωρήσει αλλά κινηθεί ανοδικά, τότε κερδίζει από το χαρτοφυλάκιο και ζημιώνει από την ανάποδη (short) θέση, που έχει λάβει μέσω των παραγώγων.
Η τρίτη επιλογή, είναι να πωλήσει το χαρτοφυλάκιο του και να λάβει short θέσεις, για να εκμεταλλευτεί πλήρως την πτωτική πορεία των χρηματιστηρίων. Στην αγορά της Νέας Υόρκης υπάρχουν πολλά εργαλεία αντιστάθμισης κινδύνου και υποτιμητικής κερδοσκοπίας που ακολουθούν την πορεία του VIX του λεγόμενου και “δείκτη φόβου”.
Ένα τέτοιο προϊόν που μπορεί να πουλήσει short o επενδυτής, είναι το SPDR S&P 500 (NYSE: SPY) index fund, το οποίο περιέχει στο καλάθι του μεγάλη γκάμα μετοχών, οπότε αυτή η διασπορά του προσφέρει σχετική ασφάλεια. Υπάρχουν και άλλα, όπως είναι το “Rydex Inverse S&P 500 Strategy Fund (RYURX)”, που πραγματοποιεί την ακριβώς αντίθετη πορεία από τον δείκτη S&P 500, το ETF “ProShares UltraShort S&P 500 (SDS)”, το οποίο προσφέρει διπλάσιες αντίθετες αποδόσεις από αυτές του S&P 5000. Υπάρχει και το ETF “ProShares UltraShort Russell 2000 (SRTY)”, το οποίο είναι σημαντικά πιο επιθετικό στις πτωτικές συνεδριάσεις, αφού στο καλάθι του έχει μικρές εταιρίες που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στο κακό κλίμα.
Επομένως ,“πεδίον κερδοσκοπικής δόξης λαμπρόν”, υπάρχει στις αγορές της Νέας Υόρκης. Αντιθέτως, οι short θέσεις στο ελληνικό χρηματιστήριο μέσω των παραγώγων και του δανεισμού τίτλων δεν συνιστώνται, καθώς η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά είναι αβαθής και ελέγχεται πλήρως από τους market makers. Αυτό σημαίνει πως δεν είναι πάντα εύκολο να ανοίξεις και να κλείσεις τις θέσεις σου, διότι όλα εξαρτώνται από αυτούς που προσφέρουν τις τιμές και τους όγκους, δηλαδή από αυτούς που προσφέρουν ρευστότητα και ομαλότητα στο σύστημα των συναλλαγών. Πέραν τούτου, στην Ελλάδα υπάρχει η λανθασμένη παγιωμένη θέση ότι το “short selling” κάνει κακό στο χρηματιστήριο. Μια θέση που βρήκε πεδίο εφαρμογής χθες, με σχετική απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Το μέτρο έχει περισσότερο ψυχολογική, παρά ουσιαστική βαρύτητα. Παρόμοιες απαγορεύσεις μπορούν να αμβλύνουν τον αντίκτυπο μιας πτώσης, μπορούν να είναι αποτελεσματικές για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά δεν επηρεάζουν τελικά την συνολική εικόνα της αγοράς.
Και τώρα απαντώ στον αγαπητό αναγνώστη, που με ψέγει διότι δεν παρουσίασα τον VIX, τόσο καιρό, σε αντίθεση με ότι είχα πράξει σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις. Πως όμως θα του φαινόταν του αναγνώστη, την στιγμή που τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και οι στήλες των sites, επικεντρώνουν την προσοχή τους στην υγειονομική λαίλαπα που έχει πέσει στον πλανήτη, να διαβάσει ένα άρθρο για το πως θα κερδοσκοπήσει αυτήν την δύσκολη στιγμή; Πως θα του φαινόταν, αν δίπλα στην στήλη με τον αριθμό των θυμάτων του covid-19, διάβαζε για τις αποδόσεις του VIX και για τα κέρδη που προσφέρει; Πως θα του φαινόταν του αναγνώστη, όταν βλέπει τη ζωή του να αλλάζει μέσα σε δευτερόλεπτα προς το χειρότερο, να διαβάζει για τους τρόπους και τις μεθόδους, που θα του προσφέρουν κέρδη, που θα εδράζονται πάνω ακριβώς στον φόβο και την ανησυχία του;
Οι αρθρογράφοι του liberal και ειδικά αυτή την στήλη, διακρίνονται από ενσυναίσθηση. Ταυτιζόμαστε συναισθηματικά με την ψυχική κατάσταση των αναγνωστών μας. Και ναι, μέσω της αρθρογραφίας μας, προσπαθούμε να παρουσιάσουμε στους επενδυτές, τους κινδύνους και να τους αποτρέψουμε από την ψυχική καταπόνηση που προκαλεί η συντριβή των χαρτοφυλακίων τους. Δεν μας ενδιαφέρει να αποδείξουμε ότι είμαστε οι καλύτεροι ή ότι έχουμε δίκιο. Μας ενδιαφέρει να βγούμε μέσα από αυτήν την πρωτοφανή κρίση, πιο σοφοί, πιο δυνατοί και πιο δημιουργικοί. Το οφείλουμε σε εμάς και στα παιδιά μας.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
** Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
