Του Αντιναύαρχου ε.α Παναγιώτη Παστουσέα
Την ώρα που οι σαρωτικές ανακατατάξεις στην περιοχή της Ανατολική Μεσόγειο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή έχουν ξεκινήσει και τα έθνη της προετοιμάζονται για αυτό, η χώρα μας συνεχίζει να βρίσκεται σε παρατεταμένη κρίση βυθισμένη μέσα στην παρακμή της.
Η κοινωνία και οι ταγοί της, χαμένοι στην ερμηνεία των κάθε λογής ιδεολογιών – ιδεολογημάτων – ιδεοληψιών, παραμένουν στις λογικές που μας οδήγησαν στην κρίση, χωρίς να μπορούν να επιδείξουν οποιαδήποτε δυναμισμό. Η κοινωνία, οι πολίτες, ο λαός έχουν την ευθύνη τους και πρέπει να αντιδράσουν, δεν αρκεί να αναθεματίζουν τους ανίκανους ή διεφθαρμένους πολιτικούς που οι ίδιοι επέλεξαν, για να αποσείσουν τις ενοχές τους.
Είναι και η κοινωνία υπεύθυνη στον βαθμό που της αναλογεί, είναι ώρα να δει την πραγματικότητα και να αρχίζει να πιέζει τους ηγέτες της, πολιτικούς, διανοούμενους, δημοσιογράφους, διαμορφωτές της κοινής γνώμης κ.λ.π ώστε κάτι να αρχίζει να αλλάζει, να αποκατασταθεί η εθνική μας αξιοπρέπεια και να σταθούμε στα πόδια μας στην οικονομία, στη παιδεία, στον πολιτισμό και βεβαίως προϋπόθεση για την ανάπτυξη όλων αυτών είναι η αξιόπιστη Εθνική μας Άμυνα ώστε να νοιώθουν οι πολίτες ότι είναι ασφαλείς ότι δεν απειλούνται είτε στο εσωτερικό της χώρας τους είτε στις ακριτικές περιοχές (νησιά, Έβρος) από την γείτονα μας χώρα. Δεν είναι δυνατόν να φτερνίζεται ο Ερντογάν και να κρυολογεί η Ελληνική κοινωνία.
Η πολιτική του κατευνασμού απέτυχε, όχι μόνο δεν βελτίωσε τις σχέσεις με την Τουρκία αλλά κυρίως λειτούργησε κατευναστικά προς την Ελληνική κοινωνία, την οποία αποκοίμισε, αποδόμησε την εθνική της αξιοπρέπεια και μείωσε την διάθεσή της για αντίσταση έναντι της «μεγάλης Τουρκίας» έτσι ώστε ένα υπολογίσιμο μέρος των Ελλήνων να πιστεύουν ότι μέσα στην οικονομική κρίση που ζούμε (που στην ουσία είναι κρίση αξιών και παρακμής) είναι μάταιο να αντιστεκόμαστε στις ορέξεις του γείτονα, δεν χρειάζεται να έχουμε ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις και να ξοδεύουμε χρήματα για τον εξοπλισμό τους, ας δώσουμε κάτι και στους Τούρκους να ησυχάσουμε (αυτή η λογική μας κράτησε 400 χρόνια σκλαβωμένους).
Την λογική αυτή, της αποδόμησης δηλαδή της εθνικής μας αξιοπρέπειας, ενίσχυσαν και οι ψυχολογικές επιχειρήσεις της Τουρκίας με στόχο τους Έλληνες πολίτες (target group) που περνά μέσα από τα Ελληνικά ΜΜΕ (είναι να κλαίει ή να γελάει κανείς από τις συζητήσεις που έγιναν εάν έχουν το δικαίωμα κάποιοι Έλληνες να τοποθετήσουν ή όχι Ελληνική σημαία σε Ελληνικό νησί 30 μίλια από τις ακτές της Τουρκίας).
Ας δούμε όμως την πραγματικότητα και τον λόγο που η Θάλασσα και ο έλεγχός της απασχολεί έντονα τις κυβερνήσεις των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο και βεβαίως και την Τουρκία για τον έλεγχο του Αιγαίου, της ΑΟΖ Ελλάδος –Κύπρου αλλά και της ευρύτερη περιοχή:
- Tο 70% της επιφανείας της γης καλύπτεται από νερό .
- 90% του παγκοσμίου εμπορίου διεξάγεται δια θαλάσσης. Τα τρόφιμα, τα καύσιμα και τα λοιπά εισαγόμενα και εξαγόμενα αγαθά ταξιδεύουν για τους προορισμούς τους μέσω των θαλασσίων οδών του πλανήτη.
- Η εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων φυσικών πόρων σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που πλήττει αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων και την χώρα μας συγκεντρώνει πλέον ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην Α. Μεσόγειο αλλά και παγκοσμίως.
- Μόνο σε επίπεδο ΕΕ τα έσοδα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο θαλάσσιο περιβάλλον ξεπερνούν τα 500 δισεκατομμύρια ετησίως προσφέροντας παράλληλα εκατομμύρια θέσεων εργασίας.
- Μεγάλο μέρος της θαλάσσιας οικονομίας αντιστοιχεί στην την ναυτιλία και τον τουρισμό, τομείς με ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική οικονομία.
- Το 70% του πληθυσμού, το 80% των βιομηχανικών και το 90% των τουριστικών δραστηριοτήτων της χώρας μας συγκεντρώνονται στην παράκτια ζώνη.
- Η ΑΟΖ μας είναι η 2Η μεγαλύτερη στην Μεσόγειο και η συνολική ακτογραμμή μας (ηπειρωτική και νησιών) η 10 η παγκοσμίως.
Ο Ερντογάν και ο θεωρητικός των Νέο-Οθωμανών πρώην Υπουργός εξωτερικών Νταβούτογλου (οπαδός όπως φαίνεται στα βιβλία του, των κορυφαίων της γεωπολιτικής του θαλάσσιου χώρου και της θαλάσσιας ισχύος όπως ο Μάχαν) σχεδίασαν, έθεσαν τους στόχους και τις μελλοντικές φιλοδοξίες της Τουρκίας αρκετά χρόνια πριν, πεπεισμένοι ότι η αξιοποίηση του θαλασσίου στοιχείου μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στον μετασχηματισμό του κράτους τους όχι μόνο σε περιφερική αλλά και σε παγκόσμια δύναμη.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια και πολύ περισσότερο το 2018 έχει αυξήσει την ένταση σε ό,τι αφορά στις διεκδικήσεις της στους θαλασσίους χώρους του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η συμπεριφορά υπαγορεύεται από την στρατηγική προτεραιότητα της Τουρκίας να αυξήσει τη θαλάσσια ισχύ, της κάτι που θα της επιτρέψει να πετύχει τους στόχους της εξωτερικής της πολιτική.
Επιπλέον παράγοντες οι οποίοι ωθούν την Τουρκία να κινηθεί προς την κατεύθυνση απόκτησης θαλάσσιας ισχύος είναι:
Η άνοδος του διεθνούς εμπορίου, διά θαλάσσης, ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης.
Η ραγδαία αύξηση των παγκοσμίων ενεργειακών αναγκών γεγονός που καθιστά τόσο τις υποθαλάσσιες ενεργειακές πηγές όσο και τις θαλάσσιες ενεργειακές οδούς του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου σε μείζονος γεωστρατηγικής σημασίας, ιδιαίτερα αν δει κάποιος αυτό σε σχέση με τις ευρωπαϊκές προσπάθειες απεξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά καύσιμα.
Επομένως, θα είμαστε αφελείς αν συμπεραίναμε ότι ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας στο Αιγαίο και των θαλασσίων χώρων της Κύπρου καθώς επίσης και η συνεχής διεύρυνση του χάσματος των ελληνοτουρκικών σχέσεων, προέρχεται από ένα νευρικό, τριτοκοσμικό Κεμαλικό ή νεοοθωμανικό καθεστώς που αντιδρά σπασμωδικά είτε γιατί έχει εσωτερικά προβλήματα είτε γιατί έχει έναν αυταρχικό πρόεδρο-Σουλτάνο.
Οι διεκδικήσεις της Τουρκίας επί των θαλασσίων χώρων του Αιγαίου και της Α. Μεσογείου είναι σχεδιασμένες, οργανωμένες, ιεραρχημένες και υπηρετούν το φιλόδοξο στρατηγικό στόχο της για την μετατροπής της σε περιφερειακό ηγεμόνα η αύξηση της θαλάσσιας ισχύος της είναι προϋπόθεση για την υλοποίηση των στόχων της.
Ο Στόλος αποτελεί την «ναυτική ισχύ» η οποία είναι η κύρια συνιστώσα της θαλάσσιας ισχύος κάθε χώρας. και ο μακρύς βραχίονας προβολής διεκδικήσεων καθώς και της αμυντικής διπλωματίας.
Το Τουρκικό ΠΝ έχει επιδοθεί σε συνεχή αναβάθμιση του εξοπλισμού μάχης των κύριων μονάδων στόλου του καθώς και σε συνεχή προγράμματα ναυπηγήσεων σε Τουρκικά ναυπηγεία και τοποθέτηση οπλικών συστημάτων της Τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας αρχίζοντας σταδιακά να αποκτά ποιοτικό προβάδισμα, σε σχέση με εμάς.
Στον καταιγισμό των εξελίξεων αυτών εμείς συζητάμε εδώ και χρόνια χωρίς αποτέλεσμα αν θα αποκτήσουμε και πως 2 Φρεγάτες και μόλις πριν από μερικές ημέρες το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε τον Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής 4 Φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ που πλησιάζουν τα 30 χρόνια. Ευτύχημα για μας, η ολοκλήρωση του προγράμματος, των Υποβρυχίων τύπου 214 που την θεωρούσαμε χαμένη και είχε βαλτώσει στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Όταν ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων το Ισραήλ και η Αίγυπτος :2 χώρες που είχαν παράκτια ναυτικά, αντιλήφθηκαν ότι το ναυτικό τους πρέπει να μετατραπεί σε ανοικτής θαλάσσης (blue water navy) και να ενεργεί στην Μεσόγειο για να καλύπτει και την ασφάλεια των εξεδρών άντλησης αλλά και τους θαλάσσιους δρόμους μεταφοράς της ενέργειας. Έτσι αντιλαμβανόμενες οι 2 αυτές χώρες ότι τα συμφέροντα μας συμπίπτουν και επειδή δεν διέθεταν την εμπειρία προσέγγισαν το δικό μας ναυτικό μας αναζητώντας συνεργασία.
Η Αίγυπτο η οποία αν και κατεστράφη σχεδόν οικονομικά μετά την πτώση του Μουμπάρακ και την άνοδο στην συνέχεια του ισλαμιστή Μόρσι μπόρεσε μετά την ανάληψη της προεδρίας το 2014 από τον Σίσι, μέσα σε 3-4 χρόνια να ανοίξει 2ο κανάλι στην διώρυγα του Σουέζ και να μετατρέψει το αιγυπτιακό ναυτικό από φτωχό συγγενή των υπολοίπων κλάδων των ΕΔ σε ισχυρό ναυτικό ανοικτής θαλάσσης αποκτώντας Φρεγάτες τύπου FREMM και 2 ελικοπτεροφόρα τύπου Μιστράλ.
Και ενώ όλοι τρέχουν εμείς παραμένουμε στάσιμοι διαχειριζόμενοι το ένατο έτος της μιζέρια μας.
Στόχος της Τουρκίας, σύμφωνα με τα φιλόδοξα σχέδια της είναι μέχρι το 2023 να γίνει παγκόσμιος γεωστρατηγικός παίκτης, περιφερική υπερδύναμη και μια από τις 10 ισχυρότερες χώρες στον κόσμο. Η Τουρκία στο πλαίσιο αυτό σχεδίασε και υλοποιεί σταθερά το εξοπλιστικό πρόγραμμα της και την ανάπτυξη της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας της ώστε να μειώσει δραστικά την εξάρτηση της από ξένα αμυντικά συστήματα.
Η Τουρκιά έχοντας πάγιες στρατηγικές επιδιώξεις για ανατροπή του status quo στο Αιγαίο, του στρατηγικού ελέγχου της Κύπρου και κυρίως τον έλεγχο όσο το δυνατών μεγαλυτέρου μεριδίου από τα ενεργειακά αποθέματα της Α. Μεσογείου αυξάνει σταδιακά την θαλάσσια ισχύ της. Η πολιτική του κατευνασμού αποδείχθηκε ότι δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα και προφανώς δεν είναι ικανή να ανακόψει τις επιδιώξεις της Τουρκίας.
Είναι φανερό λοιπόν για όλου τους λόγους που αναπτύξαμε η σπουδαιότητα της διατήρησης της ναυτικής ισχύος της χώρας μας δηλαδή ισχυρού και σύγχρονου πολεμικού στόλου όχι μόνο ως δύναμη αποτροπής για την εξασφάλιση των ακεραιότητας της χώρας αλλά και ως ο μόνος παράγοντας παροχής ασφάλειας για την ανάπτυξη και ευημερία.
Η πολιτική ηγεσία της χώρας άλλα και η κοινωνία πρέπει να αντελήφθη ότι για την χώρα μας η διατήρηση της ναυτική ισχύς δεν είναι μόνο πυλώνας αποτροπής οποιασδήποτε επιβουλής ή αμφισβήτησης της εθνικής μας κυριαρχίας και των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μας αλλά και επένδυση για την εξόρυξη του υποθαλάσσιου ορυκτού μας πλούτου. την ενεργειακή μας ασφάλεια, την προστασία των υπεράκτιων εγκαταστάσεων στις θαλάσσιες ζώνες οικονομικού ενδιαφέροντος (ΑΟΖ, Υφαλοκρηπίδα) που σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο μας ανήκουν.
Το ΠΝ στην παρούσα χρονική περίοδο παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει λόγω της οικονομικής κρίσης παραμένει ισχυρότατος και αξιόπιστος πυλώνας της αποτρεπτικής ισχύος των ΕΔ. Όμως το ισοζύγιο δυνάμεων ανατρέπεται σταδιακά όπως φαίνεται από τα εξοπλιστικά προγράμματα της Άγκυρας.
Στα μέσα της επόμενης δεκαετίας το ΠΝ της Τουρκίας υποστηριζόμενο από την εγχώρια βιομηχανία θα της δώσει την δυνατότητα, αν δεν λάβουμε τα μέτρα μας, να συμπεριφέρεται ως μια ισχυρότατη περιφερική δύναμη με ότι αυτό συνεπάγεται.
Κονδύλια μπορούν να βρεθούν, όπως βρέθηκαν στους Βαλκανικούς πολέμους όπου ο Ελληνικός λαός μέσα στην φτώχεια του έδινε από το υστέρημα του χρήματα ή δωρεές. Έτσι αποκτήθηκε το θωρηκτό Αβέρωφ, έτσι το Πολεμικό Ναυτικό απετέλεσε το πλεονέκτημα της Ελλάδος έναντι των άλλων Βαλκάνιων συμμάχων μας και έτσι απελευθέρωσε τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου και τις πόλεις Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Πόρτο Λάγος καθώς και το Άγιο Ορός. Προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση ήδη υπάρχουν όπως η δημιουργία λαχείου ή η ίδρυση Ταμείου για την ενίσχυση του Στόλου μας και τελικά της Εθνικής μας Άμυνας. Όμως το πρόβλημα δεν είναι η εξεύρεση χρημάτων που είναι βέβαιο ότι ο Ελληνικός λαός θα προσφέρει αλλά η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία αυτών που θα τα διαχειριστούν. Στην εποχή της παρακμής και της κρίσης αξιών είναι επιτακτική ανάγκη να βρεθούν αξιόπιστοι Έλληνες που να απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης της Ελληνικής κοινωνίας και θα αναλάβουν τέτοιες πρωτοβουλίες.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ακόμη και αν εξευρίσκονταν σήμερα κονδύλια, για την αντικατάσταση των γερασμένων μονάδων του στόλου, η πρόσκτηση αυτών των νέων μονάδων θα απαιτούσε 3 έως 5 χρόνια μέχρι την πλήρη ένταξη τους στον στόλο μας. Οποιοδήποτε κενό στην άμυνα μας δεν είναι δυνατόν να καλυφθεί άμεσα, οι επιπτώσεις είναι μακροχρόνιες γιαυτό πάντα απαιτείται έγκαιρος προγραμματισμός.
Ο Στόλος μας ήταν το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στην επανάσταση του 21, στους Βαλκανικούς πολέμους και στον Β' ΠΠ, και έτσι πρέπει να διατηρηθεί είναι η δύναμη που θα μας συγκρατήσει στους σαρωτικούς ανέμους που έχουν αρχίσει ήδη να φυσούν και τις ανακατατάξεις μεταξύ των εθνών της Μεσογείου.
Εύχομαι αυτό να γίνει έγκαιρα αντιληπτό από τους ηγέτες μας (πολιτικούς, διανοούμενους, διαμορφωτές της κοινής γνώμης κ.λ.π) και κυρίως από την κοινωνία μας.
* Ο Αντιναύαρχος ε.α Παναγιώτης Παστουσέας εισήχθη στην ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ το 1977, αποφοίτησε το 1981 ως Σημαιοφόρος Μάχιμος και αποστρατεύθηκε το 2015 ως Αντιναύαρχος από την θέση του Υπαρχηγού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.
