Δεν μας φτάνει που τα χρηματιστήρια αναταράχθηκαν συθέμελα, λόγω της γεωγραφικής επέκτασης της επιδημίας του κορονοϊού. Δεν μας φτάνει που η χώρα μας πιθανότατα να αντιμετωπίσει εμπορικά προβλήματα με την Κίνα από την οποία εισάγει αγαθά που υπερβαίνουν τα 4 δισ. και με την Ιταλία που είναι ο βασικός εμπορικός εταίρος της.
Δεν μας φτάνει το ενδεχόμενο παρατεταμένου χρηματιστηριακού παγετώνα, που θα μπορούσε να αναβάλει όλα τα αναπτυξιακά πλάνα των εισηγμένων εταιρειών, που βασίζονται σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και εκδόσεις εταιρικών ομολόγων. Δεν μας φτάνει το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων, ως αποτέλεσμα της κρίσης.
Δεν μας φτάνουν όλα αυτά. Έχουμε τώρα και τους αμπελοφιλόσοφους που λένε το μακρύ τους και το κοντό τους, για τις αγορές, για τα χρηματιστήρια, για την επενδυτική ψυχολογία, για τους κερδοσκόπους που εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες, για τον πανικό, για τον μη πανικό, για τις δίκαιες τιμές των αγορών, για τις άδικες τιμές των αγορών και τα απάνθρωπα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων στις αγορές που κερδοσκοπούν πάνω στις εξελίξεις για τον κορονοϊό.
Διαβάζουμε ότι οι αγορές υπεραντιδρούν και ότι αποτελούν ευκαιρίες αγορών. Διαβάζουμε ακόμα ότι οι αγορές θα υποχωρήσουν περαιτέρω, οπότε υπάρχει ακόμα δυνατότητα ρευστοποιήσεων. Τι πρέπει να κάνουμε; Πρώτα απ’ όλα πρέπει να καταλάβουμε τι είναι οι αγορές.
Οι αγορές δεν είναι ούτε δίκαιες, ούτε αντικειμενικές και σπάνια βρίσκονται σε ισορροπία. Στις αγορές συναντώνται οι αγοραστές με τους πωλητές και οι πωλητές με τους αγοραστές. Συναντώνται άνθρωποι με διαφορετικές γνώσεις, με διαφορετικές απόψεις, με διαφορετικές εκτιμήσεις, με διαφορετική ιδιοσυγκρασία, με διαφορετικό τρόπο σκέψης, με διαφορετικά συμφέροντα, με διαφορετικές προοπτικές και με διαφορετικό μέγεθος και όγκο κεφαλαίων.
Και οι αγορές, δεν είναι κάποιοι ερμητικά κλεισμένοι δοκιμαστικοί σωλήνες σε ένα αποστειρωμένο και αεροστεγές εργαστήριο. Οι αγορές, μοιάζουν με ένα γνωστό όρο της Φυσικής που όλοι έχουμε διδαχθεί στα θρανία. Οι αγορές μοιάζουν με τα συγκοινωνούντα δοχεία. Τα δε κεφάλαια, μοιάζουν με τα ρευστά που ακολουθούν τους νόμους της μηχανικής των ρευστών και της υδροδυναμικής.
Επομένως όλα τα γεγονότα που επηρεάζουν την οικονομία και τις διεθνείς χρηματαγορές, αναλύονται και εκτιμώνται κατά τρόπο απόλυτα υποκειμενικό από την επενδυτική κοινότητα. Πολλές φορές δε, η αγελαία συμπεριφορά των επενδυτών οδηγεί στο φαινόμενο του ντόμινο ανάμεσα στα χρηματιστήρια. Έτσι το ένα τουβλάκι του ντόμινο συμπαρασύρει το άλλο, με την διαφορά ότι κάποια τουβλάκια επανέρχονται γρήγορα στη θέση τους, κάποια αλλά με χρονική υστέρηση και κάποια άλλα παραμένουν πεσμένα.
Τα ερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε σήμερα, είναι ιδιαίτερα σύνθετα και δεν ποσοτικοποιούνται εύκολα. Δεν γνωρίζουμε το πως θα εξελιχθεί ο κρονοϊός. Δεν γνωρίζουμε ούτε το μέγεθος, ούτε το εύρος, αλλά ούτε και την χρονική διάρκεια, αυτού του φαινομένου. Αδυνατούμε να εκτιμήσουμε τις οικονομικές επιπτώσεις στην Κίνα, στην Ευρώπη και αλλού όπου εμφανίστηκαν τα συμπτώματα. Αδυνατούμε να εκτιμήσουμε τα νέα δεδομένα στο διεθνές εμπόριο, στη ναυτιλία, στα εμπορεύματα, στο πετρέλαιο, στον χρυσό, στον τουρισμό, στα ακίνητα, στις πρώτες ύλες, στο τραπεζικό σύστημα και στις νομισματικές πολιτικές.
Όποιοι παριστάνουν ότι προβλέπουν τα μελλούμενα των αγορών, ψεύδονται ασύστολα ή κοροϊδεύουν τον κόσμο. Οι ιαχές που κυριαρχούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στερούνται κάθε λογικής. Και θα πρέπει να μας προβληματίζει το γεγονός ότι κάποιοι μοιράζονται την σοφία τους δωρεάν στο facebook, στο twitter και αλλού. Συνήθως αυτοί οι κάποιοι, ίσως και να “έχουν παίξει” κάποια ελάχιστα δικά τους χρήματα στις αγορές, αλλά δεν έχουν σηκώσει ποτέ το βάρος της διαχείρισης κεφαλαίων των πελατών τους. Αναρτούν απόψεις για να φανεί ότι έχουν δίκιο και ότι είναι φοβεροί και τρομεροί, πίσω από την ανευθυνότητα της μη επαγγελματικής προσέγγισης τους προς τις αγορές.
Κλασσικό παράδειγμα είναι μια persona του facebook, που μέχρι πριν από λίγες ημέρες “συμβούλευε” με δημόσιες αναρτήσεις τους φίλους του και τα groups στα οποία συμμετέχει, να μην ρευστοποιούν τις μετοχές τους, διότι θα τις αγοράσουν τσάμπα οι “άλλοι” και πως ο ίδιος παραμένει 100% επενδεδυμένος σε μετοχές. Τώρα, ο ίδιος άνθρωπος δηλώνει ότι ξαφνικά αγοράζει τα πάντα, διότι οι αγορές θα απογειωθούν και πάλι. Έκθαμβοι οι οπαδοί του τον επικροτούν, χωρίς να μπαίνουν στον κόπο να διερωτηθούν, πως είναι δυνατόν να αγοράζει μετοχές κάποιος σήμερα, ο οποίος δηλώνει ότι δεν έχει ρευστότητα διότι όλα τα κεφάλαια του τα έχει ήδη τοποθετημένα σε μετοχές.
Επομένως το μόνο που έχει να κάνει ο επενδυτής είναι να αξιολογήσει μόνος του τις συνθήκες, τον κίνδυνο, το ρίσκο και τις δυνητικές αποδόσεις. Να μετρήσει αντίστοιχα και το μέγεθος της ψυχικής καταπόνησης που μπορεί να αντέξει, αν κάτι δεν πάει καλά με τις επιλογές του. Η προετοιμασία αυτή, αποτελεί κανονική δουλειά. Σε αυτήν θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους οι επενδυτές και όχι στις αμπελοφιλοσοφίες, που έχουν γεμίσει το διαδίκτυο.
Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
