Η συνταγή για να δανείσουν οι αγορές φθηνά μια χώρα είναι να δουν πολιτικές συνέπειας, που στηρίζουν μια οικονομία, και δεν την επιβαρύνουν. Η προσπάθεια της Ελλάδας δεν έχει τελειώσει, πρέπει αυτή να συνεχιστεί με ένταση, και παρά την κόπωση και τις πολιτικές δυσκολίες, δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός.
Το μήνυμα αυτό στέλνει μέσω της συνέντευξής του στο Liberal, ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Χάρης Γεωργιάδης, που εξηγεί με ποιο τρόπο κατάφερε η χώρα να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και να δανείζεται με 2,4%, ότι η πολιτική που επιβραβεύουν οι επενδυτές για να δανείσουν φθηνά μια χώρα είναι αυτή που ενισχύει συστηματικά την ανταγωνιστικότητα, χωρίς παρεκκλίσεις, διαφωνώντας με την άποψη ότι οι αγορές έχουν το ρόλο «του κακού».
«Τα περιθώρια δεν χαρίζονται, αλλά κερδίζονται», λέει με νόημα ο κ. Γεωργιάδης, τονίζοντας ότι αν υπάρχει εμπιστοσύνη από τις αγορές προς ένα κράτος, υπάρχει και μεγαλύτερο περιθώριο για φορολογικές ελαφρύνσεις, και λελογισμένη αύξηση των δαπανών, όπως κάνει η Κύπρος, χωρίς όμως ποτέ να χάνει το ισοζύγιο που με μεγάλη προσπάθεια έχει κατακτήσει.
Και με μονότονο, όπως ο ίδιος λέει, τρόπο, επαναλαμβάνει πως χώρες σαν την Ελλάδα και τη Κύπρο, αν θέλουν να ανεβάσουν τον πήχη της ανάπτυξης και της ευημερίας, ακόμη πιο ψηλά, πρέπει παρά τις πολιτικές δυσκολίες και την κόπωση, να συνεχίσουν την προσπάθεια, η οποία δεν έχει ημερομηνία λήξης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Εξηγείστε μας καταρχήν, που οφείλεται αυτή η μεγάλη επιτυχία της Κύπρου και η έκδοση 10ετούς ομολόγου, με επιτόκιο 2,4%;
Όλα ξεκινούν και καταλήγουν στην προοπτική ανάπτυξης μιας οικονομίας, στην εμπιστοσύνη για τη θετική της πορεία. Είναι αυτή η εμπιστοσύνη που οδήγησε τη Κύπρο στην επενδυτική βαθμίδα, μετά από αρκετά χρόνια, και μια πρώτη έμπρακτη αξιοποίηση αυτής της νέας πραγματικότητας, είναι η πιο άνετη και πιο φθηνή πρόσβαση στις διεθνείς αγορές.
Τα έμμεσα οφέλη είναι πιθανώς πιο σημαντικά από τα άμεσα. Είναι το θετικό μήνυμα που στέλνουμε στη διεθνή επενδυτική κοινότητα, που σημαίνει ότι μπορούμε να φέρουμε στη χώρα περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις, να υπάρξει περαιτέρω τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, να δημιουργηθούν ευκαιρίες αλλά και θέσεις εργασίας. Η επιτυχής έξοδος στις αγορές υποστηρίζει την προσπάθεια μας να εδραιώσουμε την αναπτυξιακή μας προοπτική.
- Εσείς που έχετε πια για τα καλά την εμπειρία των αγορών, τι πολιτικές θέλουν να δουν αυτές, ώστε να δανείσουν φθηνά μια χώρα;
Πολιτικές συνέπειας και αξιοπιστίας προς την κατεύθυνση της στήριξης, και όχι της επιβάρυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Εννοώ όλο το πλέγμα των κινήσεων που μπορεί να προωθήσει μια κυβέρνηση, ώστε να καταστήσει τη συγκεκριμένη χώρα πιο ανταγωνιστική και παραγωγική. Όταν υπάρχει συνέπεια, αξιοπιστία και προσήλωση προς αυτή τη κατεύθυνση, τότε θα είναι ιδιαίτερα θετική η ανταπόκριση που θα βρει η χώρα από τους οίκους αξιολόγησης, από τις αγορές, από την επενδυτική κοινότητα.
- Υπάρχει πάντως μια εντύπωση για τις αγορές, ότι αυτές θέλουν μόνιμη λιτότητα και μια συνεχή σφιχτή δημοσιονομική πειθαρχία από τις χώρες, κάποιοι τους αποδίδουν το ρόλο του «κακού». Ποια η άποψή σας;
Τα περιθώρια δεν χαρίζονται, αλλά κερδίζονται. Αν υπάρχει εμπιστοσύνη από τις αγορές προς ένα κράτος, υπάρχει και μεγαλύτερο περιθώριο. Όταν αυτό σταδιακά προκύπτει, πρέπει να το διαχειριζόμαστε με πολλή προσοχή. Η Κύπρος ολοκλήρωσε το μνημονιακό πρόγραμμα προ διετίας, έκτοτε δεν έχει προκύψει ένταση της λιτότητας, ούτε όμως έχει προκύψει χαλάρωση.
Διαχειριζόμαστε με πολύ προσοχή τα δημοσιονομικά περιθώρια που σταδιακά προκύπτουν, προωθώντας συνεχώς αλλά προσεκτικά, φορολογικές ελαφρύνσεις, λελογισμένη αύξηση των δαπανών, χωρίς όμως ποτέ να χάνουμε το ισοζύγιο που με μεγάλη προσπάθεια είχαμε εξασφαλίσει. Συνεπώς, τα περιθώρια που θα επιτρέψουν μια πιο άνετη διαχείριση, πρέπει να κερδηθούν, και μπορεί να κερδηθούν μόνο δύσκολα μέσα από τη προσπάθεια και τα αποτελέσματα.
- Τι θα έπρεπε για παράδειγμα να κάνει η Ελλάδα για να τα πετύχει όλα αυτά, και να έρθει νωρίτερα η επενδυτική βαθμίδα;
Η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλη απόσταση, έχουν γίνει κινήσεις, πάντοτε είχα την άποψη ότι η αναπτυξιακή προοπτική της Ελλάδας είναι απεριόριστη. Πρέπει λοιπόν αυτή η προοπτική να στηριχθεί, με ένταση της προσπάθειας και με πολιτικές που να βασίζονται στην αξιοπιστία και την εθνική συνεννόηση.
- Τα ρωτώ αυτά γιατί, όπως αντιλαμβάνεσθε, οι συγκρίσεις δείχνουν την ολοένα και μεγαλύτερη απόσταση που μας χωρίζει. Σε επενδυτική βαθμίδα η Κύπρος, σε κατηγορία junk η Ελλάδα, επιτόκιο 2,4% για το κυπριακό 10ετές, 4% για το αντίστοιχο ελληνικό, 4% φέτος η ανάπτυξη για τη Κύπρο, 1,9% για την Ελλάδα…
Από την άλλη πλευρά, θεωρώ ότι η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικά θετικές προοπτικές, μια πολύ μεγαλύτερη και υποσχόμενη παραγωγική δυνατότητα από της Κύπρου, η οποία δεν έχει το βάθος της ελληνικής. Αν επομένως μετά την ολοκλήρωση του μνημονίου, υπάρξει συνέχιση των προσπαθειών, θα ήμουν αισιόδοξος και για την Ελλάδα.
- Το ερώτημα βέβαια είναι το πότε θα έρθει αυτή η επιστροφή στη κανονικότητα. Το ρωτώ με την έννοια ότι με ρυθμούς ανάπτυξης 1,8% και 1,9% το χρόνο, αυτός ο στόχος είναι ακόμη μακριά…
Δεν είμαι βέβαιος ότι αυτό το ερώτημα που θέτετε, για το πότε, μπορεί να απαντηθεί. Το μόνο που μπορεί να καταγράψει ένας εξωτερικός παρατηρητής είναι η μεγάλη προοπτική που έχει η Ελλάδα. Κατανοώ τις δυσκολίες, όμως αναγνωρίζεται η μεγάλη προσπάθεια, έχουν διορθωθεί πράγματα, όμως δεν έχει τελειώσει η προσπάθεια. Καμία προσπάθεια δεν τελειώνει ποτέ. Αυτό είναι το μήνυμα.
- Δεν χωρά εφησυχασμός, λέτε…
Δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, η προσπάθεια για τη διεύρυνση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για να τρέξει μια οικονομία με ακόμη ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης, δεν έχει ποτέ ημερομηνία λήξεως. Πρέπει να είναι διαρκής, δεν μπορεί να θεωρηθεί ποτέ πως έχει ολοκληρωθεί. Τα βήματα προόδου ασφαλώς καταγράφονται, αλλά ειδικά για χώρες όπως οι δικές μας, ειδικά για τη Κύπρο και την Ελλάδα, που περάσαμε δύσκολα και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, το κλειδί, είναι να παραμείνουμε προσληλωμένοι και να συνεχίσουμε με την ίδια σοβαρότητα και ένταση, την προσπάθεια.
- Η Κύπρος βέβαια ακολούθησε μια εντελώς διαφορετική συνταγή για να έρθει εδώ που βρίσκεται, δεν αύξησε τους φόρους, όταν στην Ελλάδα η συνταγή ήταν η υπερφορολόγηση…
Δεν είμαι σε θέση να σχολιάζω τις επιμέρους πολιτικές που επιλέγει το κάθε κράτος. Στέκομαι στη μεγάλη εικόνα, διαπιστώνοντας για άλλη μια φορά, τη μεγάλη προοπτική της Ελλάδας, τη καταγεγραμμένη πρόοδο, κατανοώ ότι παραμένουν ακόμη δυσκολίες και προσκλήσεις, γι' αυτό και θεωρώ πως η κοινή αποστολή για όλους αυτούς είναι να συνεχίσουμε τη προσπάθεια.
Επαναλαμβάνω με μονότονο τρόπο το ίδιο μήνυμα, πως αν θέλουμε να ανεβάσουμε τον πήχη της ανάπτυξης και της ευημερίας, ακόμη πιο ψηλά, πρέπει παρά τις πολιτικές δυσκολίες και την κόπωση, να συνεχίσουμε την προσπάθεια. Το μήνυμα αυτό στέλνω στο εσωτερικό της Κύπρος με κάθε ευκαιρία. Αυτή είναι και η ταπεινή άποψη που θα εξέφραζα για κάθε κράτος.
