Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα, πως δεν υπάρχει κανένας λαός στον κόσμο να διαθέτει τον απόλυτο κοινωνικό ορθολογισμό. Οι κοινωνίες που κατατάσσονται στις πιο «λογικές» (σκανδιναβικές χώρες, Ελβετία κτλ) δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι εξασφαλίζουν την απόλυτη ευδαιμονία των πολιτών τους, η οποία είναι πάντα, αποτέλεσμα υποκειμενικών παραγόντων.
Στη δική μας περίπτωση όμως, η κατάσταση μοιάζει να είναι ιστορικά, πολύ ιδιαίτερη. Θα έλεγα ότι συνοψίζεται πολύ εύστοχα στη φράση ενός ανθρώπου που δικαιωματικά του αξίζει ο ρόλος του πιο δίκαιου κριτή, μιας και χαράμισε – επιμένω στο χαράμισε(!)- την ζωή και την περιουσία του, για χάρη μας, του Λόρδου Βύρωνα: «Οι Έλληνες είναι στην πραγματικότητα, Τούρκοι που νομίζουν πώς είναι Ιταλοί»...
Πολύ βαριά διαπίστωση αλλά με όλα αυτά που ζούμε σήμερα θα έπρεπε να μας προβληματίσει. Όχι επειδή οι Τούρκοι συνιστούν απαραίτητα, πρότυπα βαρβαρότητας αλλά κυρίως γιατί χαράζουν το όριο μεταξύ δύο κόσμων: του ορθολογισμού και της «συναισθηματοκρατίας»!
Αναζητώντας λοιπόν, απέλπιδες ερμηνείες για τα «φυσικά φαινόμενα» τύπου Σώρρα, αντιμνημονιακών «Ιπποτών», θαυμάτων, προφητών και άλλων τινών δαιμονίων, θα προσπαθήσω να βάλω σε σειρά τις πέντε πιο «ρυπογόνες» δεξαμενές του εθνικού ψεκασμού μας.
Στην πρώτη θέση η Εκκλησία! Συστηματικά και με επιμέλεια, αναπαράγει τους μύθους της και διαμορφώνει συνειδήσεις. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να είναι θρήσκος. Η διάχυτη αίσθηση του μεταφυσικού που ανακυκλώνεται μέσα από την κουλτούρα και το περιβάλλον, επιδρά και ταυτίζει την ηθική με το θρησκευτικό αξιακό κώδικα. Οι μεγαλύτεροι μύθοι που μεταφέρονται σε όλες τις γενιές είναι το αντιδυτικό πνεύμα και η ταύτιση του έθνους με τη θρησκεία! Το μέγα λάθος του Σώρρα ήταν που επέλεξε τον Δία στους όρκους του αντί για τον Παίσιο…
Το εθνοκεντρικό σχολείο. Όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα προτάσσουν μέσω της παράδοσης, το πρότυπο ενός ολοκληρωμένου «Χριστιανού Αρχαίου Έλληνα» - αν είναι δυνατόν να κολλήσει το ένα με το άλλο!- και προσπαθεί με τραγελαφικό τρόπο να τον κλωνοποιήσει. Δεν ενδιαφέρεται για τον δημιουργικό σύγχρονο άνθρωπο αλλά για την «κλωνοποίηση» ενός μουσειακού είδους που δε υφίσταται πια στον δυτικό κόσμο...
Η Αριστερά. Ίσως η πιο δραστήρια δεξαμενή της Μεταπολίτευσης. Η κυρίαρχη ιδεολογία της γοητεύει μικρούς και μεγάλους. Ο Αριστερός είναι το υποκατάστατο του καλού Χριστιανού και η σοσιαλιστική μια ουτοπική αλλά «μαγική» κοινωνία την οποία δυστυχώς, μας στέρησαν- και πάλι- οι ξένοι στον Εμφύλιο. Έκτοτε ζούμε με την νοσταλγία της και όποτε μπορούμε, αγωνιζόμαστε για την υπεράσπισή της.
Η ήττα. Είμαστε ένας λαός «ηττημένων». Είτε ως Έλληνες είτε ως Χριστιανοί είτε ως Αριστεροί. Πάντα κάποιος θέλει το κακό μας και επιβουλεύεται τις ρίζες και τα λεφτά μας. Το αποτέλεσμα είναι ο απομονωτισμός, η εμμονή στον επαρχιωτισμό και μία αρρωστημένη αίσθηση μοναδικότητας.
Η κομματοκρατία. Αρχηγικά και προσωποπαγή κόμματα που συντηρούν τα πελατειακά δίκτυα, επενδύοντας πάντα στα πιο ευάλωτα στρώματα των ψηφοφόρων. Στην ουσία, είναι ένα κλειστό σύστημα αμοιβαίων και «ανταποδοτικών» παροχών, με ανακυκλούμενες ψευδοϊδεολογίες και μυθεύματα.
Από εκεί γίνεται ο «ψεκασμός» των Ελλήνων και αναπαράγεται ο φόβος σαν μέσο για τον περιορισμό στο μαντρί. Οι δεξαμενές είναι γεμάτες από πλούσιο υλικό από όπου γεμίζει τα «ψεκαστικά» ο κάθε «καλλιεργητής» (πολιτικός, δημοσιογράφος, παράγοντας, παπάς κτλ) και «ψεκάζει» αδιακρίτως.
Τι μπορεί να γίνει; Ε, δεν νομίζω ότι υπάρχουν ελπίδες. Τα κοκτέιλ είναι πολύ δυνατά και προσαρμόζουν τις δόσεις τους ανάλογα με την εποχή. Η Ελλάδα είναι μια χώρα γεμάτη με οπαδούς κάθε «μορφωτικού» επιπέδου και όχι πολίτες. Οπότε η μόνη λύση θα ήταν να εμφανιστεί ένας «μεσσίας» που θα έκανε την μεγάλη υπέρβαση να απαρνηθεί το δέλεαρ όλων αυτών που θα τον εκλιπαρούν γονατιστοί να τους «ψεκάσει». Κάτι που θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο σε μια εποχή όπου παγκοσμίως, πολλαπλασιάζονται φαινόμενα παθογένειας σαν τα δικά μας.
Οι πραγματικά ελεύθεροι άνθρωποι στην δική μας κοινωνία είναι μειονότητα και δύσκολα θα αποτελέσουν την κρίσιμη μάζα που θα τραβήξει μπροστά.
Το βασικότερο ίσως εργαλείο διάσωσης είναι ο «καθρέφτης». Να κοιταχτούμε όλοι με θάρρος και να ψαχτούμε καλύτερα. Γιατί κι εμείς οι ίδιοι που νομίζουμε ότι όλοι πάσχουν εκτός από μας, μπορεί να έχουμε πάρει τη δόση μας! Και οι «ψεκασμένοι» το ίδιο πιστεύουν για τους υπόλοιπους…
