Όχι στην εκ των προτέρων δαιμονοποίηση μιας θρησκείας

Όχι στην εκ των προτέρων δαιμονοποίηση μιας θρησκείας

Του Δημήτρη Κ. Κατσούδα*

Το τελευταίο πράγμα που θα φανταζόμουν ότι θα κάνω είναι… αλληλοκριτική με τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο με τον οποίο μας ενώνει μακρά και γόνιμη φιλία και κοινοί αγώνες.

Δυο λόγια μόνο ως ανταπάντηση στα σχόλια του για το άρθρο μου περί του Ισλάμ: Υπογραμμίζω ότι το θέμα μου δεν ήταν η ισλαμική μετανάστευση, αλλά η εν γένει ιστορική πορεία του Ισλάμ. Επ' αυτού επιμένω: Δεν προκύπτει μια συνολικά πιο επιβαρυντική πορεία από εκείνη των χριστιανικών κρατών τους τελευταίους 14 αιώνες. Το δεύτερο επιχείρημα μου ήταν ότι το φιλελεύθερο δυτικό κράτος έχει όλα τα απαιτούμενα εργαλεία για να επιβάλει τον νόμο και την τάξη. Αν μερικά κράτη, όπως για παράδειγμα το δικό μας, δεν το πράττουν, είναι δικό τους πρόβλημα.

Ισχυρίζεται ο Ανδρέας ότι δεν υπάρχει μετριοπαθές Ισλάμ κι επικαλείται μια σχετική δήλωση του προέδρου Ερντογάν, καθώς κι άλλες του συνεντεύξεις και εμπειρίες. Παρά τη δήλωση όμως του Ερντογάν, ο 70 εκατομμυρίων μη Κουρδικός πληθυσμός της Τουρκίας δεν έχει ξεχυθεί στην Ευρώπη για να κάνει τρομοκρατικές ενέργειες. Ο Ανδρέας επιμένει στη μεγάλη σημασία που έχει για τους μουσουλμάνους το Κοράνι και τα χαντίθ (οι ιερές παραδόσεις). Υπενθυμίζω ότι εξίσου μεγάλη σημασία για τους χριστιανούς, ιδίως όταν ο χριστιανισμός ήταν στην ακμή του, είχαν η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, τα Ευαγγέλια και οι ιερές παραδόσεις.

Αυτό δεν εμπόδισε τα χριστιανικά κράτη, τα οποία είχαν πληθυσμούς που πίστευαν στην αγάπη, να εξαφανίσουν 64 εκατομμύρια αυτόχθονες στην Αμερική και να επιδείξουν άκρως επιθετική συμπεριφορά σε πάμπολλα σημεία του κόσμου. Η ιστορική παρατήρηση δείχνει ότι ούτε οι μεν, ούτε οι δε ενεργούσαν πάντα με βάση τα ιερά τους κείμενα. Διότι η συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων δεν προβαίνει σε εχθρικές ενέργειες παρά το τι λέει το Κοράνι, ενώ αντίστοιχα η μεγάλη πλειοψηφία των χριστιανικών κρατών δεν ενεργούσε με βάση την αγάπη που επιτάσσουν τα Ευαγγέλια. Άρα τα ιερά κείμενα δεν είναι η μόνη εξήγηση της συμπεριφοράς των λαών και των κρατών.

Αυτό το κάνουν μικρές μειονότητες. Οι μεγαλύτερες προσπάθειες από μουσουλμανικής πλευράς τα τελευταία χρόνια (Αλ Κάιντα, ISIS), έχουν ήδη σχεδόν συντριβεί. Ο Ανδρέας κάνει μια διάκριση μεταξύ πολιτιστικά μουσουλμάνων (nominal) και κανονικών μουσουλμάνων (practicing) και οι μεν πρώτοι μας λέει ότι δεν μετράνε για μουσουλμάνοι και δεν αντιπροσωπεύουν κίνδυνο. Οι δεύτεροι όμως είναι εξ ορισμού μια επικίνδυνη κατηγορία. Ας συμφωνήσουμε. Το ερώτημα είναι: θα αρχίσουμε τις διώξεις Μουσουλμάνων μόνο και μόνο επειδή πιστεύουν σε κάτι, ή μόνον όταν προβούν, όπως προβλέπει το δυτικό νομικό σύστημα, σε αξιόποινες πράξεις; Γιατί και στην Ελλάδα έχουμε θαυμαστές του ολοκαυτώματος, αλλά αν δεν προβούν σε δημόσια πρόκληση πράξεων βίας ή άλλες αξιόποινες πράξεις δεν τους εξορίζουμε ούτε τους κλείνουμε στη φυλακή.

Για να καταλήξουμε: Δεν μπορούμε στο σύγχρονο κόσμο να δαιμονοποιήσουμε μια ολόκληρη θρησκεία εκ των προτέρων. Ό,τι και να λένε τα ιερά της κείμενα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να απαιτούμε από τους επιθυμούντες να γίνουν μέλη ή επισκέπτες των κοινωνιών μας να δηλώνουν γραπτώς, όπως γίνεται στις ΗΠΑ, ότι σέβονται την έννομη τάξη της χώρας στην οποία εισέρχονται ή προτίθενται να εγκατασταθούν και ότι αποκηρύττουν εκ των προτέρων κάθε χρήση βίας και για οποιοδήποτε λόγο. Για τη μεταναστευτική πολιτική ασφαλώς τα κράτη πρέπει να διαθέτουν εργαλεία επιλογής με βάση τα εθνικά τους συμφέροντα ως προς το ποιοι θα μεταναστεύουν στα εδάφη τους. Αν αυτό δεν τηρείται, δεν φταίει η ιδέα του φιλελεύθερου κράτους, αλλά οι ιδιόμορφες αντιλήψεις κάποιων κυβερνήσεων, όπως πχ η δική μας.

Εν κατακλείδι, οι διαφωνίες μου με τον Ανδρέα δεν είναι τόσο ριζικές όσο εκ πρώτης όψεως φαίνεται, διότι και οι δύο θεωρούμε τον νόμο και την τάξη ως αναγκαίες προϋποθέσεις της ελευθερίας.

Επί του θέματος αυτού δεν θα επανέλθω.

 

*Ο Δημήτρης Κ. Κατσούδας είναι νομικός και πολιτικός επιστήμων. Διετέλεσε διευθυντής δυο γνωστών φιλελελεύθερων «δεξαμενών σκέψης», τού ΚΠΕΕ («Κέντρο Πολιτικής Έρευνας και Επιμόρφωσης») και τού «Φόρουμ για την Ελλάδα» και είναι σήμερα εκτελεστικός αντιπρόεδρος του «Κέντρου Φιλελεύθερων μελετών (ΚΕΦΙΜ). Υπήρξε πολιτικός σύμβουλος και λογογράφος τού Κων/νου Μητσοτάκη και, μεταξύ άλλων, γ.γ. Ευρωπαϊκών Υποθέσεων τού ΥΠΕΞ.