Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο Τζέιμς Κόμεϊ, ο πρώην διευθυντής του FBI τον οποίο απέλυσε ο πρόεδρος Τραμπ, στο βιβλίο του με τίτλο «Ανώτερη αφοσίωση» - την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του πούλησε 600.000 αντίτυπα- γράφει και τα εξής: «Περνάμε μία επικίνδυνη περίοδο στη χώρα μας με ένα πολιτικό περιβάλλον στο οποίο τα βασικά γεγονότα αμφισβητούνται, η βασική αλήθεια τίθεται υπό αμφισβήτηση, δεν ενδιαφέρει, το ψέμα γίνεται η φυσιολογική κατάσταση και η ανήθικη συμπεριφορά αγνοείται, δικαιολογείται ή ακόμα και επιβραβεύεται. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην πρωτεύουσα της χώρας μας και όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι ένα κίνημα που επηρεάζει ιδρύματα σε όλη την Αμερική και σε όλο τον Κόσμο».
Στο κλασικό βιβλίο «Τα κατά συνθήκην ψεύδη του πολιτισμού μας» (1883) ο Μax Nordau καταγράφει τη διαστρέβλωση της αλήθειας ως βασική αρχή της συνύπαρξής μας. Πρώτα αναλύει τις θρησκευτικές κατασκευές, τον γάμο που «θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά ψεύδη», τις απάτες του υλιστικού πολιτισμού μας και το ύψιστο ψέμα στο οποίο βασίζεται ο κόσμος των media: ότι εκφράζει τη λεγόμενη «κοινή γνώμη», ενώ στην πραγματικότητα, προσπαθεί να τη διαμορφώνει. Στο τέλος, αφιερώνεται σε «διάφορα μικρά ψεύδη» που συγκροτούν την ακατάσχετη ψευδολογία που ορίζει τον δημόσιο βίο και την ιδιωτική σφαίρα.
Ο Nordau έχει δίκιο. Η χρεοκοπία της συνύπαρξης είναι δεδομένη αν επιχειρήσουμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο, προτάσσοντας την αλήθεια ως μοναδική «τέχνη του βίου» στην καθημερινότητά μας. Όποιος έχει δει την ταινία «Liar liar» με τον Jim Carrey, θα θυμάται ότι ο πρωταγωνιστής κόντεψε να χάσει τη ζωή του επειδή για ένα 24ωρο, προσπάθησε να μην πει ούτε για μία φορά ψέματα...
Η νόρμα της συνύπαρξης «δια του ψεύδους» είναι απαραίτητη και για τον πολιτικό βίο. Ειδικά, όταν έχεις να διαλέξεις μεταξύ της βουλευτίνας Μεγαλοοικονόμου και του "επαναστάτη" βουλευτή Παπαχριστόπουλου. Από την άλλη, η αλήθεια είναι εξίσου αναγκαία, προκειμένου όλοι οι κατά συνθήκη ψεύτες να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Η οποία είναι πάντα αμείλικτη, χωρίς να υπολογίζει τις επικοινωνιακές συμβάσεις.
Σήμερα, ο Νίκος Βούτσης συγκαλεί την Επιτροπή Κανονισμού της βουλής, προκειμένου να συζητήσουν για την τροποποίηση διατάξεων του Κανονισμού η οποία θα επιτρέψει στον πρόεδρο των ΑΝΕΛ να παραμείνει επικεφαλής Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Θα το πετύχει; Μεταξύ υπεύθυνου νομικού κόσμου και ανεύθυνου "λαού", το αποτέλεσμα θα καλυφθεί με μία επιτηδευμένη αλλά ταυτόχρονα, εύπεπτη ψευδολογία.
Η διαφορά του από τους υπόλοιπους βρίσκεται στην διάθεση. Υπάρχουν πολιτικοί που περνούν από μερικά στάδια απόρριψης της αλήθειας, έως ότου φτάσουν στο ψέμα. Ο Αλέξης, δεν έχανε το χρόνο του με τέτοια χαζοδιλήμματα. Και γι αυτόν τον λόγο, η εξέλιξη και του ίδιου και του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ραγδαία.
Εν όψει εκλογών, δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει κάποια πολιτική ατζέντα αμοιβαίας εμπιστοσύνης με το εκλογικό σώμα. Το μοτίβο της ανταλλαγής μύθων, απατηλών προσδοκιών και φτηνών ανταλλαγμάτων θα επαναλαμβάνεται, με κάθε ευκαιρία. Μια σουρεαλιστική σχέση παροχολογίας, ψευδών ειδήσεων, προσωπικών επιθέσεων και παραγωγής φαντασιακών «ολογραμμάτων» για τους αντιπάλους. Μέχρι και πάλι, να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια απομάκρυνσης της κοινωνίας από την πραγματικότητα.
Δεν ξέρω αν ο Τσίπρας είναι αδίστακτος ή μοιραίος πολιτικός. Το βέβαιο είναι πως δεν είχε άλλο μέσο να βρεθεί στη εξουσία, εκτός από το ψέμα. Ψέμα για την νόρμα της πραγματικότητας, «αναγκαία σύμβαση» με την απαίτηση της κοινωνίας να ακούσει αυτό που ήθελε.
