Του Δημήτρη Χριστοδουλάκη*
Πρόσφατα η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αλλά και ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος αποφάσισαν να αναμειχθούν στο θέμα του ονόματος των Σκοπίων και στις διαπραγματεύσεις που διεξάγει η κυβέρνηση.
Δεν περίμενα να συμβεί και κάτι διαφορετικό, το ζήτημα είναι μεν εξόχως πολιτικό αλλά αυτοί που λένε πως η θρησκεία δεν έχει σχέση με την πολιτική, ίσως δεν ξέρουν τι είναι η θρησκεία, όπως είχε πει και ο Μαχάτμα Γκάντι.
Εκείνο που μου έκανε εντύπωση, είναι η απαξίωση του κόσμου στην τελευταία αυτή παρέμβαση της εκκλησίας στα πολιτικά δρώμενα. Τέτοια περιφρόνηση δεν την περίμενα. Το περίμενα από τα ΜΜΕ που κυριολεκτικά έλουσαν τον κύριο Ιερώνυμο με χαρακτηρισμούς όπως οπισθοδρομικός και χομεϊνής. Το περίμενα και από την κυβέρνηση που κύκλοι της, έφτασαν να τον κατηγορήσουν πως αποφάσισε να συμπορευθεί με τη Χρυσή Αυγή.
Δεν το περίμενα από τον ίδιο τον λαό. Ο λαός δεν έδειξε να αντιδρά καθόλου στην παρέμβαση της εκκλησίας. Μία απέραντη σιωπή. Και να ξέρετε πως δεν υπάρχει πιο ταπεινωτική απάντηση από την περιφρονητική σιωπή.
Πρέπει να ήταν η πρώτη φορά που οι θέσεις της εκκλησίας αντιμετωπίστηκαν με τόση αδιαφορία. Περίεργο σκηνικό για έναν λαό που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο πως είναι στην συντριπτική του πλειοψηφία, βαθιά θρησκευόμενος.
Δεν ξέρω εάν αυτή η δυσπιστία οφείλεται στην απώλεια πίστης στον Θεό ή την απώλεια εμπιστοσύνη στην ιεραρχία της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Όσο και αν σας φανεί περίεργο, τείνω να πιστέψω πως η αλλαγή στάσης των Ελλήνων απέναντι στην εκκλησία, οφείλεται στον Αλέξη Τσίπρα. Αυτός ο άνθρωπος μου θυμίζει πολιτικό βρικόλακα. Όποιον αγγίζει - δαγκώνει, του απομυζά την αύρα απαξιώνοντας τον στα μάτια της κοινωνίας.
Στο αξίωμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, αυτήν την εποχή βρίσκεται ο Ιερώνυμος. Ένας πράος, ήσυχος, μετριοπαθής άνθρωπος χωρίς εντάσεις. Με αυτήν την λογική προσέγγισε και τον άθεο πρωθυπουργό μας. Προσπάθησε να αναδείξει τα σημεία που ενώνουν τους δύο άνδρες και όχι αυτά που τους χωρίζουν. Αυτή η προσέγγιση, δημιούργησε ένα πολύ καλό κλίμα ανάμεσα τους. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως ο κύριος Ιερώνυμος, προσπαθεί να φέρει τον Τσίπρα, κοντά στον Θεό. Θα έπρεπε ωστόσο να έχει καταλάβει, πως ο μόνος Θεός που ο Αλέξης θα μπορούσε να λατρέψει, είναι ο Θεός που ο ίδιος έχει δημιουργήσει και όχι ο Θεός που δημιούργησε εκείνον.
Ωστόσο, οι στενές σχέσεις του Τσίπρα με τον Ιερώνυμο, δεν φαίνεται να έκαναν καλό στην εκκλησία. Ο μακαριστός Χριστόδουλος είχε πει στους νέους «ελάτε όπως είστε» και αποθεώθηκε. Υπάρχει ωστόσο τεράστια διαφορά μεταξύ του «έλα όπως είσαι» του Χριστόδουλου με το «έλα όποιος και αν είσαι» του Ιερώνυμου. Ο Χριστόδουλος είπε στους νέους να μην δώσουν σημασία στην εξωτερική τους εμφάνιση όταν πρόκειται να πάνε στην εκκλησία και να προσευχηθούν. Εάν θέλουν να βρεθούν κοντά στον Θεό, τους είπε να μην ντραπούν για το σκουλαρίκι στα αυτί, το σκισμένο παντελόνι ή την κοντή φούστα. Αντίθετα ο Ιερώνυμος έκανε το λάθος να πει στον Αλέξη «αν θέλεις να έρθεις κοντά μου στον ναό για να βγάλεις φωτογραφίες και να καθησυχάσεις τους πασόκους ψηφοφόρους σου. Έλα και μη ντραπείς».
Δεν είναι το ίδιο.
Περισσότερο με αλισβερίσι μοιάζει αυτή η προσέγγιση παρά με κάτι άλλο. Ακόμα και ο τρόπος που για χάρη του Ιερώνυμου, ο Τσίπρας άδειασε τον πρώην υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη, σχετικώς με τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών, βγήκε αρνητικά στην κοινωνία. Τον ίδιο αρνητικό αντίκτυπο στα μάτια των πιστών, θα έχει και η προχθεσινή επιλογή του Τσίπρα να ενημερώσει για το Μακεδονικό τον Ιερώνυμο, αφήνοντας τα κόμματα να βρίσκονται ακόμη στο σκοτάδι.
Διαρκώς λοιπόν, ο Ιερώνυμος ζητά από τον Τσίπρα, να παρεμβαίνει για να λύσει Θεολογικές διαφορές μεταξύ των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της εκκλησίας. Και ο Τσίπρας βεβαίως του κάνει τη χάρη, αναδεικνύοντας τον δικό του σπουδαίο ρόλο. Αν μακαριότατε κύριε Ιερώνυμε, αισθάνεσαι πως ένας άθεος μπορεί να λύσει τα εκκλησιαστικά ζητήματα, τότε εσύ υποβαθμίζεις την αξία της εκκλησίας και όχι ο άθεος.
Το πρόβλημα από την όλη υπόθεση, είναι πως με τα καμώματα της ιεραρχίας της εκκλησίας, ο κόσμος στρέφεται μακριά από αυτήν. Με όλα όμως τα προβλήματα και τις δυσκολίες που περνάμε αυτήν την εποχή, δεν νομίζω πως είναι η καλύτερη ώρα να απομακρυνθούμε από την πίστη μας.
Η πίστη στον Θεό, αν μη τι άλλο, οδηγεί τον άνθρωπο στην τήρηση κάποιων πανανθρώπινων αξιών που τις ονομάζουμε «ήθη» και έχουν ως σκοπό τη συνοχή της κοινωνίας. Δεν ξέρω εάν η δική μας κοινωνία είναι αρκετά ώριμη να διατηρήσει αυτά τα ήθη στηριζόμενη αποκλειστικά και μόνο στην κοινωνιολογική τους σημασία. Αυτά συμβαίνουν στις σκανδιναβικές χώρες που ο πολιτισμός τους είναι, όσο και αν δεν το παραδεχόμαστε, πολύ πιο προχωρημένος από τον σύγχρονο δικό μας. Η αθεΐα είναι ένα λεπτό στρώμα πάγου πάνω απ' το οποίο μπορεί να περάσει ένας άνθρωπος, αλλά ένας ολόκληρος λαός, ίσως και να πνιγεί.
Ο Ντοστογιέφσκι, στο έργο του «Αδελφοί Καραμαζώφ», είχε πει: «Αν δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται». Εγώ θα πω πως στην δική μας κοινωνία, αυτήν τη στιγμή, ίσως…
* Ο κ. Δημήτρης Χριστοδουλάκης είναι Μαθηματικός, MSc Information Systems.
Φωτογραφία: intimenews.gr
