Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης
Ένα σημείο της προ ημερών συνέντευξης του Πάνου Καμμένου προκαλεί ερωτήματα, αφού δεν συνδέεται με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας και τον αφορούν. Μίλησε για μια υπόθεση για την οποία είχε ενημερωθεί από το ΥΠΕΞ σχετικά με το Ιράν χωρίς να προχωρήσει σε διευκρινίσεις. Η αναφορά του συνδέθηκε με τον πρώην βουλευτή των ΑΝΕΛ που εμφανίζεται στην έρευνα της ΕΥΠ, αλλά θέμα Ιράν δεν έχει ανακύψει. Άλλωστε η χώρα αυτή ήταν ένας εκ των προορισμών των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και το πρώτο εξάμηνο του 2015 και μετέπειτα. Όπως και η Βενεζουέλα...
«Αναζητήσαμε χρήματα και στο Ιράν» είχε δηλώσει τον περασμένο Ιανουάριο ο Γιάννης Δραγασάκης θέλοντας να αναδείξει την αγωνία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ να βρει χρήματα για να πληρώσει το 2015 τις συντάξεις. Την περίοδο δηλαδή που δημοσιεύματα έφεραν τον πρωθυπουργικό εξάδελφο και γενικό γραμματέα του ΥΠΕΞ, Γιώργο Τσίπρα να έχει μεταβεί στο Ιράν σε ένα ταξίδι αστραπή.
Ιράν και Βενεζουέλα ήταν δύο χώρες για τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε εξ αρχής ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η δεύτερη ήταν χώρα προορισμός και προτού ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει τη διακυβέρνηση. Η πρώτη ήρθε στο προσκήνιο από την αρχή της διακυβέρνησης, αφού εκτιμήθηκε πως μπορεί να συμβάλει οικονομικά στην προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα και των στελεχών του να χορέψουν πεντοζάλη στις αγορές. Τρεις ήταν άλλωστε οι χώρες από τις οποίες ζητήθηκαν χρήματα, Ρωσία, Ιράν και Κίνα. Από καμία δεν προέκυψε κάτι χειροπιαστό. Ούτε φυσικά και από τη Βενεζουέλα.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε στη συνέχεια την πολιτική των μνημονίων συνεργασίας για τη προμήθεια φθηνού πετρελαίου. Ο Γιώργος Τσίπρας τον Αύγουστο του 2015 μετέβη στην Βενεζουέλα. Σε ένα εξαήμερο επίσημο ταξίδι στο οποίο υπέγραψε μνημόνια και συμφωνίες συνεργασίας στους τομείς της ενέργειας.
Τον επόμενο χρόνο, ένα επίσημο ταξίδι του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα έγινε στο Ιράν. Τον Φεβρουάριο του 2016 μετέβη στη χώρα, όπου μετά τη συμφωνία για τα πυρηνικά υπήρξε μερική άρση του εμπάργκο, υπογράφοντας με τη σειρά του μνημόνια συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας
Ακολούθησε τον Μάιο του 2016 νέα επίσκεψη του Γιώργου Τσίπρα στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο χωρών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε δύο πετρελαιοπαραγωγές χώρες με προβλήματα στις διεθνείς σχέσεις τους και με καθεστώτα τα οποία έχουν προκαλέσει και προκαλούν κυρώσεις και εμπάργκο από τις ΗΠΑ αλλά και από την Ε.Ε.
Η υπόθεση του Ιράν
Η αναφορά του πρώην υπουργού Εθνικής Άμυνας, προέδρου των ΑΝΕΛ και συγκυβερνήτη του Αλέξη Τσίπρα σε υπόθεση σχετικά με το Ιράν συνδέεται με το θέμα ενός έλληνα «εφοπλιστή» που το καλοκαίρι του 2015 έχοντας μεταβεί στην Τεχεράνη συνελήφθη. Πρόκειται για τον Δημήτρη Κάμπη το όνομα του οποίου απασχολεί κυρίως της αμερικανικές αρχές από το 2013 έχοντας κατηγορηθεί για σπάσιμο του εμπάργκο.
Ο Δήμητρης Κάμπης φέρεται να αγόρασε 8 τάνκερς με τις ΗΠΑ να υποστηρίζουν πως αυτό έγινε με χρήματα του Ιράν. Αφού ξέσπασε η μπόρα και αφού οι αμερικανοί δέσμευσαν περιουσιακά του στοιχεία στις ΗΠΑ ζητώντας και την επιβολή σε βάρος του κυρώσεων διεθνώς, ο Δημήτρης Κάμπης φέρεται να πούλησε τρία από τα 8 δεξαμενόπλοια.
Μια πράξη για την οποία η ιρανική κυβέρνηση που φέρεται να είχε χρηματοδοτήσει το εγχείρημα δεν είχε λάβει γνώση. Η σύλληψη του στην Τεχεράνη έγινε με το που πάτησε το πόδι του στη χώρα. Πέρασε αρκετό διάστημα μέχρι να μεταβεί στην ελληνική πρεσβεία. Χωρίς διαβατήριο και χωρίς τη δυνατότητα να φύγει από τη χώρα. Η υγεία του επιβαρύνθηκε και η οικογένειά του πίεσε την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Το ΥΠΕΞ ασχολήθηκε με το θέμα. Και στα τέλη Οκτωβρίου ο Δημήτρης Κάμπης επέστρεψε στην Ελλάδα ευχαριστώντας την ηγεσία του υπουργείου για τις αθόρυβες προσπάθειες που εκείνο είχε κάνει.
Ουδείς γνωρίζει πως τελικά προέκυψε αυτή η εξέλιξη. Η αναφορά του Πάνου Καμμένου στον πρώην βουλευτή του κόμματός του και στο θέμα του Ιράν φωτογραφίζει τη συγκεκριμένη υπόθεση.
Μια υπόθεση για την οποία υπήρξαν πολλές παρεμβάσεις. Εθνικοί… ευεργέτες που εντάχθηκαν στο άρμα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ βρίσκοντας διεξόδους στα προβλήματα των επιχειρήσεών τους με την τάση να δηλώνουν πως διαθέτουν διασυνδέσεις στο Ιράν αλλά και στις αραβικές χώρες πίεσαν για την επιστροφή του εν λόγο «εφοπλιστή-επιχειρηματία» καθηγητή οικονομικών.
Άλλωστε το πρόσωπο αυτό συμμετείχε σε όλες τις συναντήσεις που γινόνταν μια περίοδο σε προάστιο των Αθηνών παρουσία και εφοπλιστών που στη συνέχεια επίσης αντιμετώπισαν προβλήματα με τις ΗΠΑ. Αλλά και με επιχειρηματίες που ήθελαν να προωθήσουν στο Ιράν υλικό συνδεδεμένο και με την υγεία των πολιτών της χώρας.
Η σχέση με το Ιράν
Η σχέση με το Ιράν δεν διαταράχθηκε. Κάθε άλλο. Ελάχιστο διάστημα πριν την επιστροφή του Δ. Κάμπη στην Ελλάδα η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είχε δείξει τις καλές της προθέσεις. Η Ελλάδα έβαλε βέτο σε απόφαση της Ε.Ε. που αφορούσε μια ιρανική τράπεζα.
Πιο συγκεκριμένα, το φθινόπωρο του 2016 η τότε κυβέρνηση δεν συντάχθηκε με την πρόθεση της Ε.Ε. να ανανεώσει τις κυρώσεις στην ημικρατική τράπεζα Bank Saderat. Μια τράπεζα που από το 2007 οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει ότι χρηματοδοτεί οργανώσεις όπως η Χεσμπολάχ στο Λίβανο και η Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.
Ένα δημοσίευμα της Wall Street Journal τον Νοέμβριο του 2016 αφορούσε ακριβώς αυτή την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης. Η οποία ελήφθη παρά τις θέσεις των ΗΠΑ και τις Ε.Ε και παρά το γεγονός πως ήδη από το 2015 οι ΗΠΑ προειδοποιούσαν με κυρώσεις για τυχόν συνεργασία με την εν λόγω τράπεζα.
Η ελληνική πλευρά πάτησε σε απόφαση του δικαστηρίου της Ε.Ε. που έκανε λόγο για ελλιπή στοιχεία ως προς τις δραστηριότητες της τράπεζας. Έλαβε την απόφαση όμως την ώρα που Γαλλία Γερμανία και οι υπόλοιπες χώρες επιχειρούσαν να βρουν σε συνεργασία με τις ΗΠΑ τις απαραίτητες αποδείξεις.
Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ διατήρησε σχέσεις με το Ιράν καθ' όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας. Και είναι χαρακτηριστικό πως τον Ιανουάριο του 2020 ο Αλέξης Τσίπρας σε συνάντηση του με τον Ιρανό πρέσβη κατήγγειλε τις ΗΠΑ για το χτύπημα που προκάλεσε το θάνατο του Ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί.
Βενεζουέλα, Ιράν και άλλες χώρες
Σε κάθε περίπτωση η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε δείξει έντονο ενδιαφέρον για το Ιραν και τη Βενεζουέλα. Για δύο χώρες που μεταξύ τους διατηρούν ένα υψηλό επίπεδο συνεργασίας και σχέσεων.
Από την εποχή του Τσάβεζ και στη συνέχεια του καθεστώτος Μαδούρο, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας αποτέλεσε προνομιακό συνομιλητή του ΣΥΡΙΖΑ. Η στάση του τελευταίου ήταν ιδιαίτερα θετική απέναντι σε μια κυβέρνηση που είχε εναντίον της την διεθνή κατακραυγή και επιχειρούσε να εμφανιστεί ως συνεχιστής της μπολιβοριανής επανάστασης έχοντας οδηγήσει τη χώρα στην οικονομική καταστροφή και την κατάρρευση.
Το Ιράν είναι βασικός προμηθευτής και υποστηρικτής του καθεστώτος Μαδούρο. Με πετρέλαιο, υλικά εξόρυξης αλλά και με τρόφιμα μέσα από μια διαδικασία που όμως πλέον αντιμετωπίζει προβλήματα μετά τη σύλληψη του τραπεζίτη του Νικολάς Μαδούρο στις αρχές του προηγούμενου μήνα.
Από την πλευρά του το Ιράν βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Η στάση του και γενικότερα τα όσα συμβαίνουν στα στενά του Ορμούζ προκαλούν κινδύνους φτάνοντας συχνά ένα βήμα πριν τη σύρραξη. Οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας όμως αποδυναμώνουν σταδιακά τη θέση της χώρας. Και είναι χαρακτηριστικό πως ήδη εμφανίζονται αντιδράσεις και στο εσωτερικό της.
Το κοινό χαρακτηριστικό των δύο χωρών, αυτό της κάθετης δομής διοίκησης και της επιβολής της σιωπής δια του φόβου έχει αρχίσει να ραγίζει. Και αυτό αποτελεί πρόβλημα για τα όσα έχουν διαδραματιστεί τα προηγούμενα χρόνια και σε ορισμένες περιπτώσεις συνεχίζονται.
