Του Λέανδρου Ρακιντζή*
Η παραίτηση του κ. Ν. Σακελλαρίου από πρόεδρος του ΣΤΕ για τους λόγους που ο ίδιος επικαλέστηκε με δημόσιες δηλώσεις του, μου θύμισε κατ' αναλογία το εξής περιστατικό από τους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου το 1908, όταν στο Μαραθώνιο εισήλθε πρώτος στο στάδιο ο Ιταλός Petri, αλλά λίγα μέτρα πριν τον τερματισμό κατέρρευσε από εξάντληση, δεν νίκησε, αλλά αποθεώθηκε από τους θεατές και η μνήμη του σώζεται ακόμα.
Μια δικαστική σταδιοδρομία πάνω από σαράντα χρόνια μοιάζει με ένα μαραθώνιο ζωής, όπου ο δικαστής αγωνίζεται να απονείμει δίκαιο κατά συνείδηση ενάντια σε πλήθος αντιξοότητες, προσωπικό κόπο, συνεχή μελέτη και ενημέρωση, όταν δε μάλιστα οι αποφάσεις του έχουν και πολιτικές προεκτάσεις εμπλέκεται σε πολιτικές διαμάχες, που καθένας ερμηνεύει τις δικαστικές αποφάσεις ανάλογα με το κομματικό του πιστεύω και συμφέρον με αποτέλεσμα να ασκείται μια τεράστια δημόσια και όχι μόνο πίεση στον δικαστή και κάποια στιγμή ο δικαστής λέει μέχρις εδώ και παραιτείται μετά καταγγελιών [repudium], εάν έχει το σθένος.
Δεν γνωρίζω τα εσωτερικά του ΣΤΕ, αλλά η δήλωση του κ. Σακελλαρίου, ότι δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντα του για τους λόγους που αναφέρει και παραιτείται δείχνει δικαστικό ήθος.
Η παραίτηση του κ. Σακελλαρίου και οι κατόπιν αυτής διάφορες δηλώσεις κυρίως του κ. Υπουργού Δικαιοσύνης ανέδειξαν για μια ακόμα φορά τη θέση των πολιτικών κυρίως της παρούσας κυβερνήσεως, που παρά τις δηλώσεις τους δεν αναγνωρίζουν τη Δικαιοσύνη ως ισότιμη των άλλων λειτουργιών του Κράτους, δεν σέβονται και δεν εκτελούν τις αποφάσεις της παρά μόνον όταν τους συμφέρει, οπότε εκθειάζουν προς στιγμή και τον συγκεκριμένο δικαστή, που αποκτά έτσι κομματικά πρόσημα, που εξαρτάται από την ευσυνειδησία του ιδίου, εάν και πως θα τα εξαργυρώσει.
Άλλωστε αυτό θα διαφανεί κατά τις προσεχείς προαγωγές στις κενές θέσεις της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων .Για αυτό επιβάλλεται στη προσεχή αναθεώρηση του Συντάγματος, να αναθεωρηθεί και το άρθρο 90 παρ.5 περί του τρόπου προαγωγής της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων και να μη εξαρτάται από την εκάστοτε πολιτική κατάσταση, που θα επιδιώκει να έχει φιλική προς αυτή ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων για τέσσερα τουλάχιστον έτη.
Ο Μέγας Ναπολέων είπε, ότι κάθε στρατιώτης έχει στο γυλιό του τη στραταρχική ράβδο, έτσι κάθε νέος δικαστής έχει προοπτική, εάν είναι τυχερός και έχει σωστό πολιτικό αισθητήριο να γίνει πρόεδρος ανωτάτου δικαστηρίου, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα γίνεται με αξιοκρατικά και όχι πολιτικά κριτήρια, γιατί διαφορετικά θα κομματικοποιηθεί η δικαιοσύνη.
Τα προβλήματα της δικαιοσύνης είναι πάρα πολλά και δύσκολα θα επιλυθούν, γι' αυτό απαιτείται σωστή μελέτη των προβλημάτων όχι από θεωρητικούς και συνδικαλιστές, αλλά δικαστικούς λειτουργούς, που έχουν ταλαιπωρηθεί από τις δυσλειτουργίες της. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι, ότι οι πολιτικοί που λόγω του φόβου του πολιτικού κόστους η λόγω ιδεοληψίας δεν επιλύουν ορισμένα προβλήματα, που είναι της αποκλειστικής τους αρμοδιότητας και ευθύνης, αλλά προσπαθούν να τα επιλύσουν μέσω της δικαιοσύνης, ώστε να μην επωμισθούν το κόστος η να έχουν άλλοθι και όταν δεν το επιτυγχάνουν κατηγορούν τη δικαιοσύνη, ότι παρεμβάλλει εμπόδια στο έργο τους. Επιπλέον, όταν η δικαιοσύνη έχει εκδώσει κάποιες μη αρεστές σ' αυτούς αποφάσεις ανατρέπουν με νομοθετικές παρεμβάσεις τις συνέπειες.
Συνεπώς η σωστή λειτουργία της δικαιοσύνης αποτελεί ουκ άνευ στοιχείο για τη σωστή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, κι' αυτό εξαρτάται κυρίως από τους ίδιους τους δικαστικούς λειτουργούς με το ήθος τους, την αμεροληψία τους και τη συναίσθηση ευθύνης του λειτουργήματός τους.
* Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
