Του Σάκη Μουμτζή
Εδώ και πολλές δεκαετίες η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης θεωρείται το γεγονός που δίνει στην εκάστοτε κυβέρνηση την ευκαιρία να παρουσιάσει τα επιτεύγματα της και τους μελλοντικούς στόχους της. Αν κοιτάξουμε ψύχραιμα, σε βάθος χρόνου, τις πρωθυπουργικές ομιλίες θα διαπιστώσουμε πως ουσιαστικά οι περισσότερες θα μπορούσαν να εκφωνηθούν και οποιαδήποτε άλλη χρονιά χωρίς να γίνει αντιληπτό αυτό. Γιατί σχεδόν όλες είχαν ένα γενικό πλαίσιο, με κοινότοπες αναφορές και εξαγγελίες μακρόπνοων στόχων.
Ίσως η μοναδική ομιλία πρωθυπουργού στην ΔΕΘ που είχε πολιτική βαρύτητα ήταν του Α. Παπανδρέου το 1985 που σηματοδότησε την οικονομική στροφή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ μετά την πρώτη καταστροφική τετραετία. Όλες οι υπόλοιπες θα μπορούσαν και να μην είχαν γίνει. Ούτως ή άλλως ουδείς τις θυμάται.
Το πρόβλημα βρίσκεται πως εδώ και πολλές δεκαετίες ολόκληρος ο κυβερνητικός μηχανισμός από τον Ιούλιο μήνα είναι προσανατολισμένος στην συγκεκριμένη πρωθυπουργική ομιλία, ώστε αυτή να περιέχει θετικά στοιχεία και ελπιδοφόρες εξαγγελίες. Συγχρόνως, μέσω των δημοσιογραφικών κύκλων, διοχετεύονται πληροφορίες για το τι θα πει ο πρωθυπουργός κι έτσι συντηρείται και αναπαράγεται αυτό το κλίμα της προσδοκίας.
Και επειδή σχεδόν όλες τις χρονιές δεν μπορούσε να ανευρεθεί κάτι το θεαματικό που να δικαιολογεί όλον αυτόν τον θόρυβο και την προσμονή, πολύ γρήγορα η πρωθυπουργική ομιλία στην ΔΕΘ περιέπεσε σε ανυποληψία και αφορούσε πλέον τον στενό κύκλο των «επαγγελματιών» της πολιτικής. Σε παρόμοια κατάσταση φαίνεται πως βρισκόμαστε και αυτές τις μέρες.
Οι περισσότεροι σχολιαστές σεναριολογούν πάνω στις προθέσεις του Α.Τσίπρα, ο οποίος δέσμιος των οικονομικών επιδόσεων της κυβέρνησης του ψάχνει απεγνωσμένα να βρει μια φωτεινή χαραμάδα για να την «πουλήσει» στο κοινό του. Είναι υποχρεωμένος κάτι να πεί. Και το δυστύχημα γι΄αυτόν είναι πως η αξιοπιστία του βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, κάτι που υπονομεύει εξ αρχής ο,τιδήποτε πρόκειται να εξαγγείλει.
Ο μέσος πολίτης ουδόλως ενδιαφέρεται αν ο πρωθυπουργός εξαπάτησε ή αυταπατήθηκε. Τον έχει καταγράψει στην συνείδηση του ως αναξιόπιστο πολιτικό που ανήλθε στην εξουσία επειδή υποσχέθηκε να ασκήσει εντελώς διαφορετική πολιτική από τους προκατόχους. Η δραματική επιδείνωση, επί της πρωθυπουργίας του, της καθημερινής ζωής των πολιτών, σχεδόν είκοσι μήνες μετά την νίκη του στις εκλογές, περιορίζει δραματικά τα περιθώρια της αισιοδοξίας που οφείλει να εκπέμπει-κατά τα ειωθότα- η συγκεκριμένη ομιλία.
Ίσως λοιπόν, είναι μια ευκαιρία η πολιτική τάξη της χώρας να επανεξετάσει όλο το θέατρο που παίζεται δεκαετίες τώρα με τα εγκαίνια της ΔΕΘ και τα όσα ακούγονται εκεί. Είναι μια ευκαιρία να σταματήσει αυτός ο πρωθυπουργικός ψυχαναγκασμός των ανούσιων απολογισμών και των ανεκπλήρωτων εξαγγελιών. Αν ένας πρωθυπουργός έχει να ανακοινώσει κάτι σοβαρό, μπορεί να το κάνει οποιαδήποτε στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος. Έτσι λειτουργούν τα σοβαρά κράτη. Και οι σοβαροί πρωθυπουργοί.
ΥΓ. Δεν ασχολούμαι με την κατάντια της ΔΕΘ, που δεν έχει τα χαρακτηριστικά ούτε της εμποροπανηγύρεως. Είναι μια διοργάνωση που συντηρούν αποκλειστικά τα κρατικά περίπτερα-κυρίως εγχώρια- και συνεπώς μέχρι να ληφθούν γενναίες αποφάσεις για την τύχη της, θα πρέπει η εκπροσώπηση του Ελληνικού Κράτους να εξαντλείται στο επίπεδο του Περιφερειάρχη- και πολύ είναι.
