Του Επαμεινώνδα Κορώνη*
Από τον Τραμπ και τον Μπολσονάρο μέχρι την εκλογή του Μπόρις Τζόνσον στην πρωθυπουργία της Μεγάλης Βρετανίας, είναι φανερό ότι ο λαϊκισμός έχει αρχίσει να κερδίζει μάχες σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Αρκετοί προβλέπουν ενδυνάμωση της Λεπέν στην Γαλλία και απομάκρυνση και της Γερμανίας από την ψύχραιμη πολιτική της Μέρκελ. Είναι όμως τα πράγματα τόσο άσχημα;
Η εκλογή του Τζόνσον δεν ήταν έκπληξη σε μία χώρα η οποία μαστίζεται και από την οικονομική κρίση της μεσαίας τάξης, την υποβάθμιση της δημόσιας υγείας και την εγκληματικότητα των αστικών κέντρων. Αυτή η εικόνα συνοδεύεται και από ένα έντονο αντιευρωπαϊκό συναίσθημα. Ωστόσο κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η εκλογή του Μπόρις είναι η αρχή του τέλους του. Όπως αναλύουν πάρα πολλοί θεωρητικοί του λαϊκισμού, πολλές φορές οι λαϊκίστικες εξάρσεις οι οποίες επικρατούν σε κάποιες χώρες είναι προσωρινές και πολύ συχνά οδηγούν στην δημιουργία ορθολογικών και φιλελεύθερων αντανακλαστικών. Στην Ελλάδα για παράδειγμα στην οποία ζήσαμε για τεσσεράμισι χρόνια το φαινόμενο του λαϊκισμού με τον Αλέξη Τσίπρα, το εκλογικό σώμα αντέδρασε θετικά επιλέγοντας πλέον ένα ορθολογικό τεχνοκράτη για την ηγεσία της χώρας.
Τι είναι ο δημοφιλής Μπόρις Τζόνσον για τους Βρετανούς; Είναι η προέκταση της επιλογής του Brexit και η θυμική απόφαση των Βρετανών να έρθουν με σύγκρουση με το ευρωπαϊκό κατεστημένο αλλά και την οικονομική πραγματικότητα που δεν τους ικανοποιεί. Όπως έγινε και στις ΗΠΑ πολύ σύντομα οι Βρετανοί θα διαπιστώσουν ότι ο Μπόρις πέρα από ενδιαφέρουσες ιδέες δεν έχει λύσεις και πέρα από όμορφα λόγια δεν μπορεί να οδηγήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο σε μια καλύτερη μέρα. Ήδη δεν έχει δώσει απαντήσεις για το πως Θα αντιμετωπίσει το θέμα της φιλοευρωπαϊκής Σκωτίας, την μείωση του ΑΕΠ λόγω brexit κσι τα καθημερινά θέματα. Οι ΗΠΑ συνειδητοποιούν αργά και προοδευτικά ότι δεν είναι οι Μεξικάνοι μετανάστες το κύριο πρόβλημα. Τα τείχη που υψώνουν οι μερκαντιλιστές και οι οπαδοί του προστατευτισμού θα αποδειχθούν γυάλινα και μάταια αλλά και θα παράγουν δυσαρέσκεια.
Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν το μέλλον του Μπόρις και ως τον πιθανό πρόλογο στην αναγέννηση των φιλελευθέρων δημοκρατών ή την ευκαιρία να ανασυνταχθούν οι ορθολογικοί συντηρητικοί. Ψυχραιμία λοιπόν, ο πόλεμος ενάντια στους λαϊκιστές συνεχίζεται.
* Ο Επαμεινώνδας Κορώνης είναι Reader στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και Διευθυντής του Institute of Leadership Development.
