Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Στην Ελλάδα ζούμε ένα ενδιαφέρον παράδοξο. Έξω από την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου στέκεται ένας πολιτικός που είναι θερμός θιασώτης της οικονομικής ελευθερίας, των αγορών, του ελευθέρως επιχειρείν. Κι όμως, είναι αυτός ο πολιτικός που εκφράζει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τον σύγχρονο φιλελευθερισμό, ένα “μετα-φιλελευθερισμό” που ιεραρχεί ψηλά, αν όχι δίπλα στο αίτημα για ελευθερία, την κοινωνική συνοχή.
Την ώρα που το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της χώρας τουϊτάρει για να στοχοποιήσει έναν υποψήφιο βουλευτή της ΝΔ και τα στελέχη του ασχολούνται 48 ώρες τώρα με το αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μια σατιρική εκπομπή, βεβήλωσε τα σύμβολα του ΠΑΣΟΚ με το να πιάσει στα χέρια του ένα σημαιάκι του πάλαι ποτέ κραταιού κινήματος και ιστορικού αντιπάλου της ΝΔ, ο ίδιος από την Ελευσίνα περιέγραψε ένα κράτος-πρότυπο για όλες τις δυτικές, καπιταλιστικές χώρες.
Μετά το 2008 και την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος κάθε νουνεχής φιλελεύθερος αισθάνεται την ανάγκη να επαναπροσδιορίσει την παραδοσιακή του σχέση με την οικονομική ελευθερία. Οι αγορές δεν αποδείχθηκαν τόσο σοφές και το ελεύθερο εμπόριο δημιούργησε πλούτο αλλά έφερε και αρκετή οδύνη στις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Η φτώχεια με ντικενσιανούς όρους, η αδυναμία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας για μεγάλες ομάδες των πληθυσμών, η κακή παιδεία που έχει γίνει η μοίρα του φτωχού έχουν δημιουργήσει προβλήματα από τα οποία δεν μπορούμε να αποστρέφουμε το πρόσωπο και να μην βλέπουμε πως αυτά συνδέονται με την άνοδο δυνάμεων που αμφισβητούν ευθέως τη Δημοκρατία.
Η δημόσια υγεία και παιδεία πρέπει να είναι οι αδιαπραγμάτευτοι πυλώνες σταθερότητας κάθε κοινωνίας. Η λειτουργία μιας επιθεώρησης εργασίας κέρβερου στο πλευρό των εργαζόμενων και όχι ως εστία διαφθοράς για να εκβιάζονται οι επιχειρηματίες με την ταυτόχρονη κατάργησε αναχρονιστικών μέτρων προστασίας της εργασίας που το μόνο που καταφέρνουν είναι η εξασφάλιση της καριέρας των συνδικαλιστών είναι η πιο αποτελεσματική κρατική ρύθμιση και η μόνη που χρειάζεται. Από κοντά και η κατοχύρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και όλα τα υπόλοιπα μέτρα του προγράμματος.
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη το κοινωνικό κράτος το υπερασπίζεται ένας φιλελεύθερος, θερμός φίλος της οικονομικής ελευθερίας καθιστώντας με αυτό τον τρόπο την ύπαρξη των κεντροαριστερών κομμάτων δύσκολη για τα ίδια. Πολλώ μάλλον δε όταν αυτά έχουν την έννοια να υπερασπίζονται αποκλειστικά τα χάρτινα σημαιάκια τους και να ασχολούνται νυχθημερόν αν και με ποιον θα συγκυβερνήσουν.
Θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε πως θα εξελιχθεί στο εξής η ελληνική περίπτωση. Όχι μόνο στο πεδίο της οικονομίας αλλά και της θεωρίας. Μένει να δούμε αν ο μετα-φιλελευθερισμός του Κυριάκου Μητσοτάκη θα ορίσει όχι μόνο τον ελληνικό τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και την κοινωνίας αλλά και την αντίληψή μας για τα πράγματα.
