Του Γιάννη Μαντζίκου
«Ημέρα μιας ηρωικής νίκης! Είναι ημέρα μιας όμορφης νίκης, μιας πραγματικά δημοφιλούς νίκης», φώναξε μετά την επανεκλογή του ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο. Με την αντιπολίτευση απούσα και τον κρατικό μηχανισμό να λειτουργεί υπέρ του, κανείς ουσιαστικά δεν αμφέβαλλε για το αποτέλεσμα. Ο διάδοχος του Ούγκο Τσάβες έλαβε (επισήμως) ποσοστό 67,7%, κερδίζοντας έτσι τη δεύτερη θητεία του στο τιμόνι της χώρας. Ο επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής ανέφερε ότι ο Μαδούρο συγκέντρωσε περισσότερες από 5,8 εκατομμύρια ψήφους σε σύγκριση με το 1,8 εκατομμύριο που ανακοινώθηκε ότι έλαβε ο σημαντικότερος αντίπαλός του, που κατέβηκε στις εκλογές, Χένρι Φαλκόν (21,2%).
Αναμφίβολα, πάντως, ο μεγάλος νικητής των εκλογών ήταν η αποχή των ψηφοφόρων. Η εκλογική επιτροπή εκτιμά ότι η συμμετοχή ανήλθε στο 46,1% και ήταν αισθητά μειωμένη από το 80% των προηγούμενων εκλογών, το 2013. H αντιπολίτευση υποστήριξε, μάλιστα, ότι το πραγματικό ποσοστό της προσέλευσης κυμάνθηκε περίπου στο 30%, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έκκληση της Δημοκρατικής Ενότητας (του μεγαλύτερου συνασπισμού της αντιπολίτευσης) για μποϊκοτάζ.
«Ολοι στη Βενεζουέλα γνωρίζουν τι συνέβη», τόνισε o Ενρίκε Καπρίλες, ο οποίος είχε χάσει με μικρή διαφορά από τον Μαδούρο στις τελευταίες κάλπες (2013) και τώρα βγήκε εκτός προεδρικής κούρσας, αφού του επιβλήθηκε στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων για 15 χρόνια, λόγω δικαστικής καταδίκης. Από την άλλη, αυτοί που έσπασαν το εμπάργκο και έλαβαν μέρος στις εκλογές, όπως ο Φαλκόν και ο ευαγγελικός πάστορας Χαβιέ Μπερτούτσι, έκαναν λόγο για παράνομη διαδικασία και ζήτησαν να διεξαχθεί εκ νέου η ψηφοφορία. O Φαλκόν είπε ότι έλαβε 142.000 καταγγελίες για παραβιάσεις του εκλογικού νόμου, ενώ κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση ότι παραβίασε το Σύνταγμα τοποθετώντας πάγκους με υποστηρικτές και υλικό του κυβερνώντος κόμματος σε 13.000 σημεία κοντά σε εκλογικά κέντρα όλης της χώρας.
Τα δύσκολα έπονται...
Για τον ίδιο τον Μαδούρο πρόκειται πάντως για πύρρειο νίκη, καθώς μπροστά του έχει ένα βουνό προβλημάτων, από τη διεθνή κοινότητα, η οποία δεν αναγνωρίζει στην συντριπτική της πλειονότητα το αποτέλεσμα, μέχρι τα άνευ προηγουμένου προβλήματα των πολιτών.
Πρώτα απ'' όλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες καταδίκασαν τη διαδικασία της Κυριακής, κάνοντας λόγο για «φάρσα» που οργανώθηκε για να δικαιολογηθεί η «στέψη» του επικεφαλής μιας «δικτατορίας», αναμένεται να σφίξουν τη θηλιά στον Μαδούρο. Η αμερικανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να επιβάλει νέες κυρώσεις στον τομέα του πετρελαίου της Βενεζουέλας, στο οποίο το Καράκας οφείλει το 95% των εσόδων του από εξαγωγές και αποτελεί το 25% του ΑΕΠ της χώρας. Παρότι o Mαδούρο κατηγορεί τον ξένο παράγοντα για τα προβλήματα της χώρας, η αλήθεια είναι ότι η κρατική εταιρεία πετρελαίου, η PDVSA, πνέει τα λοίσθια. Το κάποτε διαμάντι της Βενεζουέλας αδυνατεί να αποπληρώσει ομόλογα και εταιρείες εξόρυξης, οι οποίες απειλούν με κατασχέσεις σε εγκαταστάσεις της σε νησιά της Καραϊβικής. Χαρακτηριστικό είναι εξάλλου ότι τα διυλιστήρια λειτουργούν στο 40% της δυνατότητάς τους, λόγω έλλειψης συντήρησης, την ώρα που η ημερήσια παραγωγή έχει πέσει κατά 400.000 βαρέλια το 2017.
Ως εκ τούτου η χώρα αντιμετωπίζει βαθιά οικονομική κρίση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα ελλείψεις τροφίμων (πρόσφατα αποχώρησε η εταιρεία δημητριακών Kellog''s), ελλείψεις φαρμάκων, διακοπές νερού και ηλεκτροδότησης. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι η κοινωνία είναι καζάνι που βράζει, οπότε το ερώτημα που τίθεται είναι τι μορφή αντίδρασης θα αντιμετωπίσει ο Μαδούρο στο μέλλον.
Το ευκταίο (για τις ΗΠΑ) ενδεχόμενο πραξικοπήματος φαντάζει δύσκολο, με δεδομένο ότι τα υψηλότερα σε βαθμό στελέχη του στρατού παραμένουν πιστά στο καθεστώς, οπότε το μόνο πιθανό σενάριο στον ορίζοντα αυτή τη στιγμή είναι οι μαζικές διαδηλώσεις. Αλλωστε, το τελευταίο κύμα διαδηλώσεων από τον Μάρτιο ώς τον Ιούλιο του 2017, με πάνω από 100 νεκρούς, ταρακούνησε συθέμελα το καθεστώς...
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Τρίτης 22 Μαΐου.
