Τελικά ήταν μία κανονική μεσολάβηση η πρωτοβουλία του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, να επικοινωνήσει με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.
Το μεγάλο μυστήριο, που παραμένει αναπάντητο από το Μέγαρο Μαξίμου και την επίσημη Ουάσιγκτον, είναι η απάντηση που έδωσε στον «φίλο Ντόναλντ» ο «φίλος Ταγίπ». Διίστανται οι απόψεις των Ελλήνων και Αμερικανών αξιωματούχων, αλλά όποιοι στοιχηματίσουν ότι ακόμα παίζει το παιγνίδι του εκβιασμού, θα κερδίσουν.
Ποια είναι η απάντηση, λοιπόν…
Ο διευθυντής της Καθημερινής Αλέξης Παπαχελάς που μετέδωσε την πληροφορία για το δεύτερο τηλεφώνημα, δεν αποκάλυψε περισσότερα. Σημασία έχει ότι ο κ. Τραμπ τηλεφώνησε ξανά στον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος δικαιούται να «χαμογελά», διότι φαίνεται ότι άκουσε κάποιες κουβέντες από τον Αμερικανό Πλανητάρχη, που δικαιώνουν την πολιτική που ασκεί η κυβέρνησή του, αλλά και την επιμονή του στο διάλογο -και όχι στη «διπλωματία των κανονιοφόρων»-, ως τη μόνη οδό ειρηνικής διευθέτησης, των ελληνοτουρκικών προβλημάτων.
Το βασικό συμπέρασμα από τη μεσολαβητική προσπάθεια του κ. Τραμπ, είναι ότι ο Ερντογάν δέχεται διάλογο μόνο υπό τη συνέχιση του εκβιασμού, που επιχειρεί σήμερα στην περιοχή του Καστελόριζου. Αυτή φαίνεται ότι είναι η αντιπρότασή του. Διάλογος, αλλά και συνέχιση της παραβατικής δραστηριότητάς της κατοχικής δύναμης, από το Καστελόριζο μέχρι την κυπριακή ΑΟΖ.
Ο πρώτος λόγος της ανάληψης δράσης από την Ουάσιγκτον, ήταν η κατάσταση επί του…εδάφους. Βρισκόμαστε ενώπιον μίας εξαιρετικά δυσάρεστης και επικίνδυνης κατάστασης. Οι Ένοπλες Δυνάμεις δύο χωρών-μελών του ΝΑΤΟ βρίσκονται στο χείλος του πολέμου και ο κίνδυνος για καταστροφή της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ είναι άμεσος.
Ο δεύτερος λόγος είναι η νέα κατάσταση πραγμάτων, στην Ανατολική Μεσόγειο, τις τελευταίες 48 ώρες. Δυνάμεις χωρών της περιοχής διεξάγουν ασκήσεις, σε σημείο που ο καθένας αντιλαμβάνεται, πολύ περισσότερο οι διπλωμάτες στο Βερολίνο και στην Ουάσιγκτον, ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα αντιτουρκικό μέτωπο σε στρατιωτικό επίπεδο.
Το βασικό ερώτημα που τέθηκε ανάμεσα στους αξιωματούχους είναι εάν η Αμερική και ο συγκεκριμένος πρόεδρος, με τα άσχημα του και τα όποια καλά του, επιθυμούν ένα πόλεμο μεταξύ δύο συμμάχων τους μέσα στην προεκλογική περίοδο. Πρόκειται για συνταγή εκλογικής καταστροφής για τον κ. Τραμπ.
Προφανώς αυτό που τονίστηκε στον Αμερικανό Πρόεδρο είναι ότι δύο μήνες πριν τις προεδρικές στην Αμερική, θα σκάσει στα χέρια του ένα θερμό επεισόδιο ακόμα και ένας κανονικός πόλεμος.
Τα παραπάνω, λοιπόν, μαζί με την ισχυρή παρέμβαση του Ισραήλ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ανάγκασαν τον κ. Τραμπ να τηλεφωνήσει πρώτα στον κ. Μητσοτάκη και μετά στον Ταγίπ Ερντογάν, και ξανά στον Έλληνα πρωθυπουργό. Πρέπει επίσης να καταγραφεί ως ένα γεγονός ότι οι Αμερικανοί πρέσβεις στην Αθήνα και την Άγκυρα και η πρέσβειρα στη Λευκωσία, έκαναν καίριες παρατηρήσεις και εισηγήσεις στους προϊσταμένους τους. Και έχουμε και το ρόλο της Ομογένειας. Ο κ. Τραμπ γνωρίζει ότι απογοήτευσε τους Ελληνοαμερικανούς οπαδούς του. Τους συγκλόνισε, εκτός όλων των άλλων, και η άρνησή του να παρέμβει για το θέμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Η επικοινωνία με τον Έλληνα πρωθυπουργό περιγράφεται ομαλή. Έγινε σε πολύ φιλικό κλίμα χωρίς εκπλήξεις -διότι ο Τραμπ μας έχει συνηθίσει στις «εξυπνάδες» που καταλήγουν σε γκάφες. Επειδή δεν έχει γνώσεις Ιστορίας και προσπαθεί πάντα να κάνει επίδειξη, άνευ λόγου και αιτίας, μπορεί να προσβάλει τους συνομιλητές του. Στη διάρκεια της συνομιλίας χρειάστηκε να ακούσει μία μεγάλη ιστορική αλήθεια από τον κ. Μητσοτάκη.
Ο κ. Τραμπ φέρεται να ρώτησε ευθέως τον Έλληνα Πρωθυπουργό, για το τι επιθυμεί να πράξει από την πλευρά του. Αξίζει να θυμίσουμε τη δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ, ότι ένας ξένος ηγέτης του τηλεφώνησε και του είπε ότι μόνο εσύ μπορείς να σταματήσεις τον Ερντογάν. Είναι και αυτός ένας λόγος για τα τηλεφωνήματα. Οπότε ρώτησε ευθέως τον κ. Μητσοτάκη: Τι θέλετε να κάνω;
Ο πρωθυπουργός του απάντησε και μάλιστα του θύμισε ότι προσπάθησε δύο φορές να συνεννοηθεί με τον κ. Ερντογάν, μία φορά στη Νέα Υόρκη και μία φορά στο Λονδίνο, αλλά δεν τα κατάφερε, διότι προφανώς ο Τούρκος ηγέτης απαιτεί «τα πάντα όλα».
Αναφορικά με τη συνομιλία του κ. Τραμπ με τον Ερντογάν, οι δικές μου πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν ήταν τόσο καλή. Και αυτή φέρεται να ήταν η αιτία του δεύτερου τηλεφωνήματος. Άλλωστε φαίνεται και από το αποτέλεσμα. Ο κ. Τραμπ ζήτησε από τον Έλληνα πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Τουρκίας αποκλιμάκωση και διάλογο. Γνωρίζουμε ότι ακόμα και χθες η Αθήνα, σε συνεννόηση με την Αμερική, προσπάθησε να βρει τρόπο συνεννόησης με την Άγκυρα. Όμως στο μήνυμα που έστειλε το Μαξίμου στο Προεδρικό Μέγαρο της Άγκυρας, δεν ελήφθη απάντηση. Εκτός αν θεωρηθεί απάντηση η επέκταση της navtex μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου.
Ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε τον πρόεδρο της Αμερικής ότι είναι θετικός στις προτάσεις του υπό τον όρο ότι θα αποσυρθούν όλες οι δυνάμεις από την περιοχή και θα τερματιστούν όλες οι προκλήσεις. Η απάντηση του κ. Ερντογάν ήταν ότι θα συνεχίσει τις έρευνες και δεν θα αποσύρει τις δυνάμεις του. Αυτά μέχρι τη στιγμή, που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Διότι μπορεί το επόμενο χρονικό διάστημα να αλλάξει γνώμη, όπως έπραξε και τον περασμένο μήνα όταν του τηλεφώνησε η Καγκελάριος Μέρκελ.
Τι θα μπορούσαμε περιμένουμε απ’ εδώ και πέρα από τον κ. Τραμπ; Όπως αναφέρουν πηγές του Κογκρέσου, έχει πολλές επιλογές για να επαναφέρει στην τάξη τον Ερντογάν. Η πιο εύκολη είναι η αποστολή μίας επιστολής στους Αμερικανούς νομοθέτες, με την οποία θα ζητά την ενεργοποίηση των κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400. Αν σεβαστεί τον σχετικό νόμο CAATSA, ο κ. Τραμπ μπορεί και να επανεκλεγεί με άνεση…
* Ταυτόχρονη δημοσίευση στο Liberal.gr και στο Hellasjournal.com
