Είναι πολύ πιθανό προσεχώς η Τουρκία να απλώσει παντού το θέατρο της αντιπαράθεσης, πιέζοντας μέσω των προσφυγικών και μεταναστευτικών σε όλα τα μέτωπα ταυτόχρονα. Σε Έβρο, Βόρειο Αιγαίο, ακόμη και σε Καστελόριζο και Ρόδο, χωρίς να αποκλείεται και κάποια κίνηση για έρευνες νοτίως της Κρήτης.
Την εκτίμηση αυτή διατυπώνει στο liberal.gr ο Αφεντούλης Λαγγίδης μιλώντας για μια τακτική που, όπως έχει δείξει η εμπειρία, δανείζεται στοιχεία από την στρατιωτική επιχειρησιακή πρακτική.
«Αλλάζοντας κάθε τόσο το μέτωπο της αντιπαράθεσης, η Άγκυρα κρατά τον αντίπαλο εκτός ισορροπίας, προκειμένου να μην του επιτρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων», τονίζει ο Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστήμιου. Και επισημαίνει ότι μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει ρίξει το βάρος στον Έβρο και στα νησιά του Β.Αιγαίου, ωστόσο αν το μέτωπο των ροών μεταφερθεί ανατολικότερα, τότε η χώρα μας θα πρέπει να στρέψει την προσοχή της εκεί, διαμοιράζοντας τις δυνάμεις της, οι οποίες δεν επαρκούν για την φύλαξη ταυτόχρονα όλων αυτών των περιοχών.
Χαρακτηρίζει εύθραυστη την εκεχειρία στην Ιντλίμπ, αφού τα συμφέροντα Μόσχας και Άγκυρας στην Συρία ήταν και παραμένουν εντελώς διαφορετικά, αναδεικνύει ωστόσο και την οικονομική αιμορραγία που συνεπάγεται η διατήρηση αυτής της στρατιωτικής εκστρατεία, πολλώ δε μάλλον όταν η οικονομία της γείτονος δεν βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, όπως δείχνει η ισοτιμία της λίρας και άλλοι δείκτες. Επομένως, όπως λέει, η Άγκυρα δεν θα μπορεί εσαεί να συνεχίσει στο σημερινό μοτίβο, γι’ αυτό και θέλει μια γρήγορη λύση, την οποία όμως δεν καταφέρνει.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:
- Σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής παρενοχλεί ελληνικό σκάφος στη Λέσβο, Τούρκοι αστυνομικοί εμφανίζονται οργανωμένα να ρίχνουν δακρυγόνα κατά της ελληνικής πλευράς κοντά στο φυλάκιο των Καστανιών, οι φόβοι για πίεση στα νησιά αυξάνονται. Τι βλέπετε να συμβαίνει από εδώ και πέρα;
Τα πάντα είναι ανοικτά. Η Τουρκία έχει την πολυτέλεια να μεταφέρει την πίεση σε τρία διαφορετικά μέτωπα. Το πρώτο είναι ο Έβρος, το δεύτερο είναι τα νησιά του Β.Αιγαίου, δηλαδή Λέσβος, Χίος, Σάμος, που ούτως ή άλλως αισθάνονται την πίεση, μαζί ενδεχομένως με βραχονησίδες στο πέριξ χώρο. Και το τρίτο είναι το μέτωπο νοτιοανατολικά της Κρήτης και η Ανατολική Μεσόγειος. Σε αυτά τα μέτωπα η Άγκυρα έχει την ευχέρεια να μεταφέρει κατά το δοκούν την πίεση κατά της Ελλάδας.
Δεν αποκλείω επομένως η επόμενη κίνηση του Ερντογάν να είναι μεταφορά της έντασης στην Αν.Μεσόγειο, δηλαδή νοτίως της Κρήτης στην βάση του μνημονίου με την Λιβύη, αλλά πολύ πιθανό να δούμε εμφάνιση της πίεσης και αλλού. Δηλαδή ώθηση μεταναστών και προσφύγων, είτε παράλληλα, είτε συμπληρωματικά με όλα τα παραπάνω μέτωπα, προς νησιά που βρίσκονται ανατολικότερα της Κρήτης και τα οποία δεν συγκαταλέγονταν μέχρι σήμερα στο στόχαστρο των ροών, όπως το Καστελόριζο και η Ρόδος.
Σαν κίνηση θα έχει στόχο να στραφεί η προσοχή μας εκεί, χωρίς παράλληλα να έχουμε την δυνατότητα μεταφοράς και των απαραίτητων δυνάμεων. Όταν για παράδειγμα όλος ο στόλος βρίσκεται στο Β.Αιγαίο, προκειμένου να φυλάξει αυτές τις περιοχές, είναι δύσκολο με βάση και την υφιστάμενη ισορροπία δυνάμεων, αυτές να διαμοιρασθούν κατά τέτοιο αποτελεσματικό τρόπο σε όλα αυτά τα μέτωπα.
- Στην ουσία φοβάστε ένα «στρατιωτικού» τύπου χτύπημα σε πολλαπλά μέτωπα ταυτόχρονα, σωστά;
Ναι, ο φόβος είναι υπαρκτός. Και είναι σωστός ο όρος που χρησιμοποιείτε. Η μέχρι σήμερα τακτική της Τουρκίας να αλλάζει κάθε τόσο το μέτωπο αντιπαράθεσης με την Ελλάδα, δανείζεται πολλά στοιχεία από την στρατιωτική επιχειρησιακή πρακτική. Στόχος της είναι να “κρατά τον αντίπαλο εκτός ισορροπίας (“Keep the enemies off balance”, σύμφωνα με την ορολογία στα αγγλικά), προκειμένου να μην του επιτρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Εώς σήμερα η Ελλάδα έχει ρίξει το βάρος στον Έβρο και στα νησιά του Β.Αιγαίου, ωστόσο αν το μέτωπο μεταφερθεί ανατολικότερα, τότε η χώρα μας θα πρέπει να στρέψει την προσοχή της εκεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα άλλα μέτωπα.
Σκεφτείτε ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν μεταφερθεί στον Έβρο απομυζούν στην ουσία μονάδες όλης της επικράτειας. Είναι επίσης δεδομένο ότι κάποια στιγμή θα αρχίσει να εμφανίζεται κόπωση μετά από τις παρατεταμένες «επιχειρήσεις» στον Έβρο, γεγονός που η Τουρκία το γνωρίζει. Ήδη, με την έκδοση παράνομης Navtex για άσκηση έρευνας και διάσωσης χθες σε σημείο νότια της Κρήτης, η Άγκυρα μετέφερε την ένταση ανατολικότερα, γεγονός που θα συνεχίσει να κάνει. Δηλαδή να απλώνει το θέατρο της αντιπαράθεσης παντού.
Σκεφτείτε επίσης ότι οι συγκεντρωμένοι πρόσφυγες και μετανάστες εντός της Τουρκίας είναι από 3,5 εκατομμύρια έως και 6 εκατομμύρια σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Άγκυρας. Δηλαδή δεν χρειάζεται να εισρεύσουν στην Τουρκία οι πρόσφυγες από την Ιντλίμπ για να εντείνει ο Ερντογάν την πίεση στον Έβρο, στα νησιά του Β.Αιγαίου ή όπου αλλού αυτός θελήσει. Έχει την κρίσιμη μάζα προσφύγων για να τους διοχετεύσει μέσω μιας «απόβασης» στα ελληνικά νησιά. Το κάνει ήδη, ακόμη και ξεσηκώνοντάς τους με την βία, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες.
- Επομένως η πίεση αυτή θα εντείνεται όσο δεν ικανοποιούνται τα αιτήματα του Ερντογάν προς την Ευρώπη, όπως η αναθεώρηση της συμφωνίας για το μεταναστευτικό που έθεσε χθες σε συνομιλία του με την Α. Μέρκελ;
Ναι και θα συνεχίσει στην ίδια τακτική εφόσον η ευρωπαϊκή αντίδραση παραμείνει διαχειρίσιμη από πλευράς Ερντογάν. Και αυτό καθώς δεν ακουμπά η Ευρώπη την ουσία του προβλήματος, που μεταφράζεται σε οικονομικές, αλλά και πολιτικές κυρώσεις εναντίον της Άγκυρας.
- Κάντε μας μια αποτίμηση μετά την εκεχειρία που συμφώνησαν Πούτιν και Ερντογάν στο Συριακό μέτωπο. Πόσο εύθραυστη είναι;
Ασφαλώς και είναι εύθραυστη. Πάγιος στόχος της Ρωσίας από τότε που ενεπλάκη στην Συρία είναι η παραμονή για ένα διάστημα, έστω μεταβατικό, του καθεστώτος του Άσαντ. Ναι μεν η Μόσχα θεωρεί ότι η παραμονή του δεν μπορεί να συνεχιστεί εσαεί, ωστόσο μεταβατικά η παρουσία του είναι απαραίτητη, προκειμένου να μην υπάρξει παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, αλλά και διχοτόμηση ή τριχοτόμηση από τρίτες δυνάμεις, όπως η Τουρκία, ενδεχομένως και το Ιράν. Στον αντίποδα η Άγκυρα ενδιαφέρεται για τον έλεγχο περιοχών που θα εξασφαλίσουν την αποτροπή της εδαφικής συνέχειας των κουρδικών περιοχών που βρίσκονται ανατολικά του Ιντλίμπ. Μιλάμε για εντελώς αντίθετες επιδιώξεις μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας.
- Επομένως να αναμένουμε ότι και αυτή η εκεχειρία θα διαρκέσει λίγο;
Θα είναι μια ακόμη βραχύβια εκεχειρία. Με βάση όσα δείχνει η εμπειρία από παλαιότερες εκεχειρίες, έτσι και αυτή μάλλον δεν θα κρατήσει, ακριβώς επειδή οι δύο πλευρές έχουν εντελώς αντίθετα συμφέροντα. Η Συρία θέλει να ενσωματώσει την Ιντλίμπ στην επικράτεια της, ενώ η Τουρκία θέλει να το κρατήσει υπό τον δικό της έλεγχο. Και αυτό που βλέπουμε είναι ότι Ερντογάν θέλει να κερδίσει χρόνο, έχοντας ίσως το βλέμμα του στραμμένο και στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο, προσδοκώντας ενδεχομένως σε μεγαλύτερη στήριξη από μια επόμενη αμερικανική κυβέρνηση.
Βάλτε πάντως στην εξίσωση και τον παράγοντα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία. Η εκστρατεία στην Συρία μεταφράζεται καθημερινά σε δαπάνη απαραίτητων πόρων για την λειτουργία της τουρκικής οικονομίας, η οποία δεν βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, όπως δείχνει η ισοτιμία της λίρας και άλλοι δείκτες. Η Άγκυρα δεν θα μπορεί εσαεί να συνεχίσει στο σημερινό μοτίβο, θέλει μια γρήγορη λύση, την οποία όμως δεν καταφέρνει να πετύχει. Η αποτυχία της αυτή και η ταυτόχρονη απουσία μιας νέας συμφωνίας με την Ευρώπη για το μεταναστευτικό, είναι που οξύνουν τις πιέσεις προς την Ελλάδα.
