Δεδομένο πρέπει να θεωρείται ότι τους επόμενους ένα με δύο μήνες, ο Ερντογάν θα δοκιμάσει τα αντανακλαστικά μας, αποστέλλοντας ερευνητικό σκάφος στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλώνει στο liberal.gr ο Μάνος Καραγιάννης από το King's College London, θεωρώντας σίγουρο ότι η αποδοκιμασία της Τουρκίας από την Ευρώπη δεν πρόκειται να την αποθαρρύνει, όπως φαίνεται και από τις πρώτες της αντιδράσεις.
Στο απευκταίο σενάριο, που τα διπλωματικά μέσα δεν φέρουν αποτέλεσμα, και παραβιαστούν οι εθνικές κόκκινες γραμμές, ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Αμυντικών Σπουδών, τονίζει ότι η ελληνική αντίδραση πρέπει να είναι δυναμική. «Η ελληνική πλευρά πρέπει να αποβάλλει το φοβικό σύνδρομο που την διακατέχει μετά την ήττα του 1974», λέει με νόημα και προσθέτει ότι «αν η αποτροπή αποτύχει, η Ελλάδα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να βγει χαμένη από μια αναμέτρηση, ο ελληνικός λαός δεν αντέχει νέα Ίμια».
Σχολιάζοντας την ανάγκη εκσυγχρονισμού του αμυντικού μας δόγματος, επισημαίνει ότι αυτό παραμένει ανησυχητικά στάσιμο, και ότι η Ελλάδα πρέπει να γίνει λιγότερο προβλέψιμη για τον αντίπαλο που έχει επίγνωση της χαοτικής φύσης του πολέμου, φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα την πρόσφατη άσκηση Πυρπολητής, που όπως λέει «είχε για άλλη μια φορά ως βασικό σενάριο την ανακατάληψη νησίδας». «Η κρίση των Ιμίων δεν μας δίδαξε τίποτα τελικά; Ανακατάληψη σημαίνει ότι έχουμε χάσει ήδη το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού», αναφέρει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι χρειάζεται άμεσα να εισάγουμε στο αμυντικό μας δόγμα, έννοιες, όπως ευελιξία, αιφνιδιασμός και επιθετική δράση.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Σχολιάστε μας το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής για την τουρκική προκλητικότητα. Θα λέγατε ότι ήταν ακόμη πιο ξεκάθαρο υπέρ των ελληνικών θέσεων, απ'' ότι ίσως αρχικά φανταζόμασταν ;
Υπάρχει μια ξεκάθαρη αποδοκιμασία της τουρκικής πλευράς που σίγουρα συνιστά θετική εξέλιξη. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αντιλαμβάνονται ότι το διακύβευμα δεν είναι απλά τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Το σημαντικότερο είναι η διατήρηση της συνοχής της ΕΕ. Για αυτό τον λόγο, ακριβώς, υποστηρίζει τις ελληνικές θέσεις η Ολλανδία που δεν συγκαταλέγεται στους παραδοσιακούς μας υποστηρικτές. Κάθε έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και την Κύπρο θα λειτουργήσει συσπειρωτικά για την ΕΕ, δεδομένης και της επικείμενης αποχώρησης της Βρετανίας.
- Μήπως τελικά αποδειχθεί ότι ο Ερντογάν έπαιξε και έχασε; Το λέω γιατί το τελευταίο 48ωρο, εκτός από το καταδικαστικό ανακοινωθέν της ΕΕ, είχαμε ακόμη τρία «χτυπήματα» κατά της Τουρκίας. Το ψήφισμα από την Γερουσία των ΗΠΑ για την Γενοκτονία των Αρμενίων, την έγκριση από το Κογκρέσο των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τους S-400, ενώ ταυτόχρονα φαίνεται ότι ο στρατηγός Χάφταρ ετοιμάζεται να μπει στην Τρίπολη. Τι μας δείχνουν όλα αυτά;
Όλα αυτά μπορεί να σημαίνουν και πολλά αλλά και τίποτα ! Είναι αλήθεια ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις διέρχονται μια περίοδο έντασης εξαιτίας της σταδιακής αυτονόμησης της Τουρκίας από τις επιλογές της Δύσης. Η αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας από το Κογκρέσο είναι μια μεγάλη επιτυχία του αρμενικού λόμπι στις ΗΠΑ που δημιουργεί μια επιπρόσθετη πηγή έντασης ανάμεσα στις δύο χώρες.
Σε ότι αφορά στην προέλαση του δυνάμεων του Στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ προς την Τρίπολη, εκτιμώ ότι είναι καθαρά θέμα χρόνου η ανατροπή της κυβέρνησης του Φαγέζ αλ Σαράζ. Μια τέτοια εξέλιξη θα σημάνει το τέλος της τουρκικής επιρροής στην πολύπαθη χώρα.
- Το γεγονός ότι το κείμενο της Συνόδου Κορυφής καταδικάζει τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, θα αποθαρρύνει τον Ερντογάν; Το ρωτώ γιατί η Τουρκία προαναγγείλει γεωτρήσεις στην επίμαχη περιοχή από τις αρχές του 2020...
Δεν θα τον αποθαρρύνει τελείως, αλλά υπάρχει ένα σαφές μήνυμα που δεν είναι εύκολο να αγνοήσει η Άγκυρα στους σχεδιασμούς της. Από εκεί και πέρα, είναι δεδομένο ότι μέσα στους επόμενους ένα με δύο μήνες, η τουρκική ηγεσία θα δοκιμάσει τα αντανακλαστικά της ελληνικής πλευράς. Η αποστολή ενός ερευνητικού σκάφους στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη.
- Μήπως εκτός από τον διπλωματικό μαραθώνιο, πρέπει να περάσουμε και σε «στρατιωτικά μηνύματα», όπως υποστηρίζουν κάποιοι, και αν ναι, ποια μπορεί να είναι αυτά;
Η αλήθεια είναι ότι η Αθήνα έχει στείλει ορισμένα στρατιωτικά μηνύματα, αλλά ίσως δεν επαρκούν στην παρούσα φάση. Η ελληνική πλευρά πρέπει να αποβάλλει το φοβικό σύνδρομο που την διακατέχει μετά την ήττα του 1974.
Η άσκηση «Πυρπολητής», που διεξήχθη προχθές, είχε για άλλη μια φορά ως βασικό σενάριο την ανακατάληψη νησίδας. Η κρίση των Ιμίων δεν μας δίδαξε τίποτα τελικά; Ανακατάληψη σημαίνει ότι έχουμε χάσει ήδη το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Η Ελλάδα πρέπει να γίνει λιγότερο προβλέψιμη για τον αντίπαλο που έχει επίγνωση της χαοτικής φύσης του πολέμου.
Το αμυντικό μας δόγμα δεν εξελίσσεται και παραμένει ανησυχητικά στάσιμο. Παρά τον αποτρεπτικό του χαρακτήρα, το δόγμα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα και να αποκτήσει άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Για αυτό τον σκοπό πρέπει να υιοθετηθούν αρχές όπως η ευελιξία (flexibility), ο αιφνιδιασμός (surprise) και η επιθετική δράση (offensive action).
- Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί στο χειρότερο σενάριο, δηλαδή τι αντανακλαστικά θα δείξει η κυβέρνηση αν η Τουρκία πραγματοποιήσει τις απειλές της, και στείλει ερευνητικό πλοίο πλησίον (ή ακόμη και εντός) των ελληνικών τεμαχίων νοτίως της Κρήτης;
Σε ένα τέτοιο απευκταίο σενάριο θα έχουν παραβιαστεί οι εθνικές κόκκινες γραμμές και η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιδράσει. Πιστεύω ότι σε αυτό το θέμα υπάρχει μια σχεδόν καθολική ομοφωνία. Αν χρειαστεί, ο «στόλος πρέπει να βγει και να πυροβολήσει» γιατί αυτό επιτάσσει το εθνικό καθήκον.
- Μέχρι σήμερα πάντως η παρουσία ενεργειακών κολοσσών στα νερά της Κύπρου, δεν έχει αποθαρρύνει την Τουρκία, όπως αρχικά ανέφεραν αρκετοί αναλυτές. Μήπως κάνουμε διαφορετική ανάγνωση της πραγματικότητας απ' αυτήν που ισχύει;
Η υπόθεση εργασίας είναι ότι οι ενεργειακοί κολοσσοί που θα δραστηριοποιηθούν στην Ανατολική Μεσόγειο θα λειτουργήσουν ως το μακρύ χέρι εθνικών κυβερνήσεων. Η πρόσφατη αποστολή της ιταλικής φρεγάτας στην Κύπρο νομίζω ότι επιβεβαιώνει αυτή την άποψη. Η σύγκληση ενεργειακών συμφερόντων με μεγάλες ή περιφερειακές δυνάμεις μπορεί να παρέχει μια, έστω μικρή, ασπίδα προστασίας στην ελληνική πλευρά.
- Τελικά, αντέχουμε νέα Ιμια;
Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι η διαχείριση της κρίσης στα Ίμια από την τότε πολιτική ηγεσία ήταν πρόχειρη και ερασιτεχνική. Τίποτα δεν δούλεψε καλά εκείνο το μοιραίο βράδυ. Η Τουρκία κατέλαβε εθνικό έδαφος, τρεις δικοί μας άνθρωποι σκοτώθηκαν και καταρρακώθηκε το εθνικό φρόνιμα.
Η θεωρία των γκρίζων ζωνών απέκτησε υπόσταση και ξεκίνησε η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε δεκάδες νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Αν η αποτροπή αποτύχει, η Ελλάδα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να βγει χαμένη από μια αναμέτρηση. Ο ελληνικός λαός δεν αντέχει νέα Ίμια.
