Ο Ερντογάν επιχειρεί να χτίσει ένα «τείχος» που να εμποδίζει την Ελλάδα να αναπτύξει τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου δηλώνει στο liberal.gr o Άγγελος Συρίγος προσθέτοντας ότι στόχος του πλέον είναι να μεταφέρει την αντιπαράθεση από την υφαλοκρηπίδα του Καστελόριζου στην Κρήτη. Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει, χρησιμοποιεί και την κυβέρνηση της Λιβύης και το «μνημόνιο συνεργασίας» που υπέγραψε.
Όπως αναφέρει ο καθηγήτής και βουλευτής της Ν.Δ. ο Ερντογάν πιστεύει ότι με αυτόν τον τρόπο, «ισχυροποιεί την θέση του στην Ανατολική Μεσόγειο» προσθέτοντας πως « Ακολουθεί την γνωστή τακτική στο να δημιουργεί «τετελεσμένα» ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν».
«Το καθεστώς Ερντογάν» προσθέτει «επιλέγει συνεχώς την επεκτατική πολιτική για να επιβιώσει και να ενισχύσει την θέση του» εκτιμώντας πάντως ότι πολύ δύσκολα θα πετύχει τον τελικό του στόχο. Εν τούτοις επιλέγοντας εκ νέου την ένταση διατηρεί τα θέματα στο προσκήνιο κάτι που τον ενδιαφέρει.
Η υποτιθέμενη συμφωνία με την Λιβύη παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας αναφέρει δεδομένου ότι «Η Τουρκία θέλει να οριοθετήσει με τη Λιβύη μια περιοχή με την οποία δεν γειτνιάζει γεωγραφικά».
Τέλος σημειώνει πως οι ενέργειες της κυβέρνησης είναι συγκεκριμένες τονίζοντας όμως πως ο δρόμος θα είναι και πάλι μακρύς. Η ελληνική διπλωματία, που έχει ήδη αφυπνιστεί με την ανάληψη της νέας κυβέρνησης, πρέπει να κινηθεί ταχύτατα.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Kύριε Συρίγο, τι ακριβώς έχει υπογράψει ο Ερντογάν με τη Λιβύη; Πόση αξία έχει αυτή συμφωνία τελικά;
Eίναι δύσκολο να γνωρίζει κάποιος ποιο είναι ακριβώς το περιεχόμενο της συμφωνίας του Τούρκου προέδρου Ερντογάν και του επικεφαλής της λιβυκής «κυβέρνησης εθνικής ενότητας» Φαγέζ αλ Σαράζ. Ξέρουμε ότι πρόκειται για ένα «μνημόνιο συνεργασίας» (Memorandum of Understanding). Το 2012 σε άρθρο του (Geostrategic Pulse) ο ναύαρχος Σιχάτ Γιαϊτζί είχε παρουσιάσει τους χάρτες με την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Μεσόγειο, εξαιρώντας τα ελληνικά τα νησιά. Προσέξτε όμως, στο διεθνές δίκαιο, σημασία έχουν πάντα αυτά που εμπεριέχονται σε μία συμφωνία και λιγότερο η περιγραφή της. Είναι βέβαια πρωτοφανές μία συμφωνία να ονομάζεται «μνημόνιο συνεργασίας». Τα «μνημόνια» δεν δεσμεύουν κανέναν στην πραγματικότητα. Αργά ή γρήγορα θα είμαστε σε θέση να ξέρουμε τι συμφωνήθηκε…
- Σας αιφνιδίασαν οι εξελίξεις;
Kοιτάξτε, η Λιβύη εδώ και χρόνια έχει επιστρέψει σε μία «πρωτόγονη» φάση διακυβέρνησης όπου οι φυλές ανταγωνίζονται στην διαχείριση της εξουσίας. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές κυβερνήσεις που βρίσκονται σε εμφύλιο. Η «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» με τον Φαγέζ αλ Σαράζ έχει έδρα την Τρίπολη και αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ. Στην ανατολική Λιβύη, με έδρα το Τομπρούκ, είναι ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ που υποστηρίζεται από τη Γαλλία, την Αίγυπτο, τα Εμιράτα, τη Ρωσία και εμμέσως από τις ΗΠΑ. Η Τουρκία δια μέσου του Κατάρ, χρηματοδοτεί την κυβερνήση του Αλ Σαράζ. Εκτός αυτού, έχει εξασφαλίσει στην διοίκηση της Τρίπολης μισθοφόρους τζιχαντιστές από τη Συρία και πολεμικό υλικό. Είναι φανερό ότι το αντάλλαγμα είναι η υπογραφή της συμφωνίας…
- Τι θέλει να κερδίσει ο Ερντογάν;
Η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει ένα κοινό δέλεαρ για Αίγυπτο και Λιβύη σε περίπτωση που γίνει αποδεκτός ο δικός της σχεδιασμός για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Θεωρεί ότι θα κερδίσουν, εις βάρος της Ελλάδας, περισσότερα οικόπεδα στα νότια τη Κρήτης. Ο Ερντογάν πιστεύει ότι με αυτόν τον τρόπο, ισχυροποιεί την θέση του στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακολουθεί την γνωστή τακτική στο να δημιουργεί «τετελεσμένα» ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν.
Θέλει επίσης, να αποκτήσει μία νομιμοποίηση παρέμβασης στην περιοχή. Να «χτίσει» ένα τείχος που να εμποδίζει την Ελλάδα να αναπτύξει τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου και να επαληθεύσει αυτό για το οποίο πασχίζει επί χρόνια: ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα βάσει διεθνούς συμφωνίας. Και φυσικά, να μεταφέρει το σημείο αντιπαράθεσης από την υφαλοκρηπίδα του Καστελλόριζου στην Κρήτη.
- Θέλει να μεταφέρει νέα διεκδίκηση συμφερόντων νοτίως της Κρήτης;
Φυσικά. Το καθεστώς Ερντογάν επιλέγει συνεχώς την επεκτατική πολιτική για να επιβιώσει και να ενισχύσει την θέση του.
- Μπορεί να το πετύχει;
Πολύ δύσκολα. Γιατί η Ελλάδα, βάσει του Δικαίου της Θάλασσας διαθέτει μία πραγματικότητα που δεν γίνεται να αλλάξει τα δεδομένα. Πρώτον την Κρήτη, δεύτερον το Καστελόριζο και τρίτον τα νησιά του Αιγαίου. Η υποτιθέμενη συμφωνία παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας. Η Τουρκία θέλει να οριοθετήσει με τη Λιβύη μια περιοχή με την οποία δεν γειτνιάζει γεωγραφικά. Επιδιώκει να στερήσει από τη Ρόδο, την Κάσο, την Κάρπαθο και την Κρήτη την υφαλοκρηπίδα τους. Θα αφεθεί σε αυτά τα νησιά μόνον αιγιαλίτιδα ζώνη εύρους 6 ν. μιλίων. Τα συγκεκριμένα νησιά είναι και πολλά και αξιόλογα από πλευράς μεγέθους και πληθυσμού. Είναι σαν να υπογράψει συμφωνία οριοθετήσεως η Γαλλία με τη Λιβύη αγνοώντας την Ιταλία, με το αιτιολογικό ότι η Σαρδηνία και η Σικελία που βρίσκονται ενδιαμέσως είναι νησιά, και συνεπώς δεν έχουν υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ…
- Τι έκανε η σημερινή κυβέρνηση για να αποτρέψει τις εξελίξεις;
Η δική μας κυβέρνηση έκανε αυτό που έπρεπε: κύρωσε εσπευσμένα στις αρχές Οκτωβρίου τις συμφωνίες με τις οποίες παραχωρήθηκαν τα ερευνητικά τεμάχια νοτίως της Κρήτης σε κοινοπραξία όπου συμμετέχουν η ExxonMobil, η Total και η ελληνική Energean. Έτσι κατοχυρώσαμε εγκαίρως τα δικαιώματά μας. Από εκεί και πέρα, δεν είχαμε ιδιαίτερα περιθώρια αντιδράσης γιατί η εξάρτηση της κυβερνήσεως Σαράζ από την Τουρκία είναι απόλυτη.
- Ποιες πρέπει να είναι οι αντιδράσεις της Ελλάδας; Μήπως έχουμε αργήσει πολύ;
Eίναι γεγονός ότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ με τις γειτονικές μας χώρες έπρεπε να μας είχε απασχολήσει από δεκαετίες. Παρόλα αυτά τώρα οφείλουμε να αντιδράσουμε πολύ πιο γρήγορα γιατί τα περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα.
Η Αθήνα ενημέρωσε το Παρίσι- ο πρωθυπουργός μίλησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Μακρόν και ζήτησε τη στήριξη της Γαλλίας και της Ευρώπης εν όψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ την Τρίτη στο Λονδίνο-, τη Ρώμη, έκανε διάβημα στον Τούρκο πρέσβη και απείλησε με απέλαση τον Λίβυο πρέσβη που εκπροσωπεί την κυβέρνηση της Τρίπολης στην Αθήνα. Αναμένουμε επομένως τις εξελίξεις εάν δεν ενημερώσει για το περιεχόμενο της δήθεν συμφωνίας. Καθυστερήσαμε όντως πάρα πολύ. Γιατί η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έκανε κάτι για να αποτρέψει τα σχέδια της Άγκυρας, ενώ τα γνώριζαν από τον Νοέμβριο του 2018.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, αν και είχε προσκληθεί στα Ύψαλα, αποφάσισε να μην πάει. Και η ελληνική αποστολή αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η απόφασή του να μην παραστεί στα εγκαίνια του αγωγού TANAP είχε γνωστοποιηθεί στην τουρκική πλευρά προτού γίνει γνωστή η υπογραφή της συμφωνίας με την Λιβύη. Μάλιστα, η Αθήνα είχε προειδοποιήσει ότι η ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπηθεί από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Δημήτρη Οικονόμου, στέλνοντας ακόμη ένα μήνυμα το οποίο έλαβαν οι Τούρκοι.
Από εκεί και πέρα, ο δρόμος θα είναι και πάλι μακρύς. Η ελληνική διπλωματία, που έχει ήδη αφυπνιστεί με την ανάληψη της νέας κυβέρνησης, πρέπει να κινηθεί ταχύτατα. Να προσεγγίσει την δεύτερη κυβέρνηση της Λιβύης, να συνεννοηθεί με την αιγυπτιακή κυβέρνηση (ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας σπεύδει ήδη στο Κάιρο για συνομιλίες) και να διερευνήσει τον τρόπο οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο. Τέλος, αν η Τουρκία τολμήσει να καταθέσει στον ΟΗΕ ως συμφωνία, το Μνημόνιο που υπέγραψε η Τουρκία με την Λιβύη, θα πρέπει να εξετασθεί και η προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης.
