Του Ιωάννη Σ. Θεοδωράτου*
Η επίσημη επίσκεψις του Tayyip Erdogan στην Ελλάδα θα ήταν φρόνιμο να είχε μετατεθεί για κάποια άλλη ευνοϊκή συγκυρία αντί να πραγματοποιηθεί κατά την παρούσα περίοδο. Χωρίς περιστροφές εκτιμάται ότι ο ευρισκόμενος σε κατάσταση εντόνου γεωστρατηγικής πιέσεως Τούρκος πρόεδρος, επέλεξε να επισκεφθεί την Αθήνα με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών οι οποίες υπαγορεύονται από το νέο δόγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Συμφώνως με αυτό επιδιώκεται η σύναψις διμερών σχέσεων με γνώμονα ποια χώρα πρέπει να θεωρείται εχθρική, φιλική ή εταίρος, υπό του πρίσματος της νέο-οθωμανικής τουρκικής γεωστρατηγικής αντιλήψεως.
Την ίδια περίοδο όμως η Τουρκία θεωρεί ότι ΗΠΑ, μαζί με το Ισραήλ και τις κουρδικές οργανώσεις ΡΚΚ και YPG/PYD έχουν συμπήξει μια στρατηγική σχέση, σε βάρος των συμφερόντων της στην ευρυτέρα περιοχή της Μέσης Ανατολής. Συνεπώς η Αθήνα εμφανίζεται να υποδέχεται τον ευρισκόμενο υπό στενή πολιορκία Erdogan σε μια συγκυρία, κατά την οποίαν πολύ πιθανό να κληθεί ή να βολιδοσκοπηθεί να δώσει απαντήσεις σε επίπεδο κορυφής από τις οποίες θα καταγραφεί σε ποια κατηγορία εκ των τριών υπάγεται. Λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό επίπεδο των σχέσεων που με πολύ κόπο έχουν οικοδομηθεί ιδιαιτέρως στο στρατιωτικό επίπεδο με το Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ, τίθεται ευλόγως το ερώτημα της χρησιμότητος αλλά και της σκοπιμότητος της επισκέψεως του ανωτάτου πολιτειακού άρχοντος της γείτονος στην χώρα μας.
Ας μην λησμονούμε ότι ο Erdogan συνεχίζει να προωθεί την αναθεωρητική νέο-οθωμανική γεωστρατηγική κατά της Ελλάδος και της Κύπρου προς δυσμάς εργαλειοποιώντας για τον σκοπό αυτό τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και τις ροές κυρίως λαθρομεταναστών και δευτερευόντως προσφύγων. Η συνεχής άσκησις γεωστρατηγικού bullying κατά των Αθηνών με υπερπτήσεις, με παραβιάσεις, με εμπλοκές μαχητικών, με εκδόσεις παράνομων ΝΟΤΑΜ και σειρά άλλων προκλητικών ενεργειών αμφισβητήσεως της ελληνικής κυριαρχίας δεν έχει μειωθεί ή ανασταλεί. Αδιάψευστος μάρτυρας είναι οι καταγραφές των αρμοδίων υπηρεσιών. Όμως υπάρχει και μια άλλη διάστασις στην επίσκεψη του παραϊσλαμιστού προέδρου – δεδηλωμένου οπαδού των θέσεων των Αδελφών Μουσουλμάνων – που δεν πρέπει με τίποτα να υποτιμηθεί ή να παραγνωρισθεί. Τα τελευταία έτη και εξ αφορμής της αντιϊσραηλινής ρητορικής του Τούρκου προέδρου, έχει προστεθεί στην επικοινωνιακή (τουλάχιστον) φαρέτρα του και η ανάληψις καθηκόντων προστασίας των απανταχού μουσουλμάνων. Από την Ευρώπη μέχρι την Αφρική και την Ασία, ακόμη και την Αμερική (βλ. Βενεζουέλα), οι νεοχαλιφατικές τάσεις του Erdogan έχουν αρχίσει να προβληματίζουν αναφορικώς με του μεσομακροπροθέσμους επιδιωκομένους σκοπούς. Στην χώρα μας διαβιεί ένας σημαντικός αριθμός μουσουλμάνων νομίμων και μη, ο οποίος εκτιμάται ότι βρίσκεται στο στόχαστρο της νέας «επιθέσεως φιλίας» απόρροια της παραϊσλαμιστικής τακτικής του. Άρα κάθε επίσκεψις στην Ελλάδα – η οποία καταλήγει συνήθως στην Θράκη και σε προσευχή σε τζαμί – λαμβάνει πλέον και τα προαναφερόμενα ειδικά χαρακτηριστικά, τα οποία οφείλουν να γνωρίζουν οι αρμόδιοι φορείς και υπηρεσίες.
Μεταξύ των στόχων του Erdogan περιλαμβάνεται και η προώθησις του Turkish Stream, ως πολιορκητικού κριού στον τομέα της ενεργείας, απότοκος της ρωσοτουρκικής στρατηγικής συνεργασίας. Θα ήταν σοβαρό σφάλμα να υπάρξει αποδοχή μιας τέτοιας προτάσεως, όπως επίσης – και θα πρέπει να τονιστεί μετ' επιτάσεως – κάθε πιθανή εξαγγελία-ιδέα προς διερεύνηση για μείωση της εκατέρωθεν στρατιωτικής παρουσίας στην Θράκη.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ως θερμός υπέρμαχος του δικαιωματισμού, είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια προσφάτου συζητήσεως στην Βουλή εμφατικώς ότι: «… εμείς είμαστε με τις ζέβρες και όχι με τα λιοντάρια». Ωστόσο η παροχή οποιασδήποτε μορφής υποστηρίξεως και βήματος προβολής στον πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο οποίος αποτελεί την εκπεφρασμένη επιτομή του αναθεωρητικού νέο-οθωμανισμού, δεν συνάδει με την υποστήριξη προς τις ζέβρες. Κάθε επαφή με τον Erdogan που οικοδομεί την πρώτη παραϊσλαμιστική «δημοκρατία» δεν μπορεί να αποβαίνει σε βάρος των εθνικών συμφερόντων με την αιτιολογία της ανάγκης για διαρκή συζήτηση που οδηγεί στον κατευνασμό. Τα εθνικά συμφέροντα προηγούνται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – τα οποία επικαλείται ανερυθριάστως ο Erdogan– διότι τα τελευταία εργαλειοποιούνται σε βάρος των πρώτων. Αυτό το γνωρίζει κάθε ηγέτης που συνειδητώς επιλέγει να ταχθεί με τη δύναμη του λέοντος απορρίπτοντας την λογική της αυτοφινλανδοποιημένης ζέβρας.
Σε επίπεδο στρατηγικής η αντιμετώπιση της πολυεπιπέδου τουρκικής απειλής οφείλει να λάβει συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ένα από αυτά εκτιμάται ότι πρέπει να είναι η επικαιροποιημένη προσαρμογή της εθνικής γεωστρατηγικής στο πλαίσιο μιας περιφερειακής πολιτικής ανασχέσεως σε συνεννόηση με το Τελ Αβίβ, την Λευκωσία και πιθανώς με το Κάιρο, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Η νέα «εγκάρδια συνεννόηση» μεταξύ Μόσχας, Αγκύρας και Τεχεράνης συγκροτεί έναν πολιορκητικό κριό με στόχο την θραύση του κρηπιδώματος (σ.σ. Rimland) γεγονός που μπορεί να απειλήσει ζωτικά γεωπολιτικά αγγλοσαξονικά συμφέροντα. Ο «λέων» Erdogan προσδοκά να απολαύσει λεία, την οποίαν ελπίζει να του προσφέρει ως έπαθλο η διαπραγμάτευσις την οποία ασκεί ως νέος «επιτήδειος ουδέτερος» στην οποίαν επιδίδεται ταυτοχρόνως με την Μόσχα και την Ουάσιγκτον, στηριζόμενος επί της αναμφισβητήτου γεωστρατηγικής αξίας της Ανατολίας. Έλεγχος εδαφών εκτός συνόρων, καταπάτηση συνθηκών, κυριαρχικών δικαιωμάτων άλλων κρατών, προνομιακή και αυθαίρετη ερμηνεία του διεθνούς δικαίου και κυρίως οι ενεργειακοί πόροι στην Μεσόγειο συγκροτούν το κυρίως μενού της νέο-οθωμανικής λείας. Συνεπώς η Ελλάς δεν μπορεί να καταγραφεί ως μελλοντικός εταίρος, εάν αυτός είναι ο στόχος της καθόλα «υπόπτου» επισκέψεως του Τούρκου προέδρου σε αυτήν την γεωπολιτική συγκυρία…
Θα ήταν μέγιστο σφάλμα εάν λόγω της φθινούσης τάσεως που εμφανίζει το γεωπολιτικό δυναμικό της χώρας μας (σ.σ. Την οποίαν μπορούμε και πρέπει να αντιστρέψουμε), αποδεχθούμε για ιδεοληπτικούς ή άλλους λόγους την υιοθέτηση του δόγματος «είμαστε με τις ζέβρες». Σε μια τέτοια μη αποδεκτή περίπτωση εκτιμάται ότι η επιχειρούμενη αυτοφινλανδοποίησις της πατρίδος θα μας οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην ατραπό της σταδιακής μετατροπής μας σε λεία, γεγονός που δεν διαλάθει της προσοχής ιστορικών εχθρών αλλά και όψιμων φίλων.
Συμπερασματικώς η επίσκεψις Erdogan θα πραγματοποιηθεί υπό το κράτος της ανάγκης εκ μέρους της Τουρκίας προκειμένου να ασκηθεί νέα πίεση προς την ελληνική ηγεσία, εν όψει εκτιμάται μιας νέας παρελκυστικής τακτικής, γεγονός που θα έπρεπε εκ προοιμίου να έχει αποτραπεί και η επίσκεψις να μετατεθεί σε άλλον χρόνο. Διαπραγματευόμαστε από θέση ισχύος επιλέγοντας το που, το γιατί όπως και το πότε.
* Ο κ. Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος είναι Δημοσιογράφος-Αμυντικός Αναλυτής.
