Του Βασίλη Φασούλα*
Καμιά φορά ένα άρθρο αποτελεί παιγνίδισμα ιστοριών και πολιτιστικών περιόδων με σαφή στόχο το σήμερα. Άλλες φορές είναι μία γραφική προσχηματική πανωλεθρία, άλλες ένας καλλιεπής ειλικρινής προβληματισμός. Ελπίζω στο δεύτερο.
Το δημογραφικό δεν είναι καινούργιο θέμα, για την ακρίβεια απασχολούσε εξ αρχαιοτάτων χρόνων τους Έλληνες. Ο Αριστοτέλης στην Πολιτεία του αναφέρει ότι « Μίαν γαρ πληγήν ουχ' υπήνεγκεν η πόλις, αλλ' απώλετο δια την ολιγανθρωπίαν». Επίσης ο ιστορικός Πολύβιος (2ο αιώνας πΧ) τονίζει ότι η βασική αιτία υποδουλώσεως της Ελλάδας στους Ρωμαίους ήταν η «απαιδία και συλλήβδην η ολιγανθρωπία». Ο ανωτέρω στις «Ιστορίες» του περιγράφει γλαφυρά μία γηράσκουσα υλοκεντρική κοινωνία σχεδόν ίδια με την σύγχρονη παντοιοτρόπως θνήσκουσα Ελλάδα: «Στις μέρες μας παρατηρούμε σε όλην την Ελλάδα μία τέτοια πτώση της γεννητικότητος, μία τέτοια πληθυσμιακή μείωση, ώστε οι πόλεις να ερημώνουν και η γη να μένει ακαλλιέργητη χωρίς να υπάρχουν συνεχείς πόλεμοι ούτε επιδημίες… Από ματαιότητα, φιλαργυρία ή δειλία, οι άνθρωποι δεν θέλουν μήτε να νυμφευθούν μηδέ να αποκτήσουν τέκνα, ούτε να αποκτήσουν έστω νόθα τέκνα. Μόλις κρατούν ένα ή δύο για τους αφήσουν περιουσία και να τους εξασφαλίσουν μία ζωή με πολυτέλεια…».
Τον 3ο αιώνα μΧ, σχεδόν 500 ολόκληρα έτη μετά τον Πολύβιο, οι συνθήκες ήσαν, εκ νέου, σχεδόν πανομοιότυπες. Υπογεννητικότητα, μαλθακότητα, απόλυτη εξάρτηση και καθησυχασμός από την πολεμική μηχανή της Panx Romana. Το 267μΧ όμως, οι Έρουλοι, ένα σφριγηλό πολεμοχαρές σκανδιναυικό φύλο, εφορμά ανενόχλητο την Αθήνα. Οι κάτοικοί της πανικόβλητοι τους βλέπουν από τα τείχη και εγκαταλείπουν άρον άρον την πόλη. Φρίκη, θάνατος και κάψιμο παντού, μία βιβλιοθήκη μάλιστα την γλυτώνει τελευταία στιγμή, αφού ένας γέρος «σοφός» αξιωματικός συνιστά στους επιδρομείς να αφήσουν ανέπαφα τα βιβλία καθώς η ενασχόληση με αυτά καταντά τους Αθηναίους «απόλεμους και ακίνδυνους».
Τότε αναδεικνύεται η μορφή του Δεξίππου, Αθηναίου αριστοκράτη, συγγραφέως και ρήτορα, για δε τους συγγραφείς της αρχαιότητος που γνώριζαν το έργο του, «δεύτερος Θουκυδίδης» . Συγκεντρώνει 2.000 φοβισμένους και απειροπόλεμους Αθηναίους στα περίχωρα και με πύρινους λόγους τους πείθει να μαχηθούν: « Η πτώση της πόλεως, δεν πρέπει να σας συγκλονίζει, γιατί συχνά πόλεις εκυριεύθησαν….Πρέπει να δείξετε ότι το πνεύμα των Αθηναίων είναι πιο ισχυρό από την δυστυχία τους». Εν τέλει αν και λιγότεροι και σωματικά υποδεέστεροι, οι Αθηναίοι με φρόνημα και πίστη διώχνουν τους Ερούλους από την πόλη τους και την κερδίζουν ξανά.
Σήμερα η Ελλάς βιώνει ένα απόλεμο φάσμα αφανισμού. Τα ανωτέρω αρχαία αποσπάσματα αποτυπώνουν την νυν πραγματικότητά μας πλήρως. Λύσεις για το δημογραφικό όπως η μετάγγιση πληθυσμού αλλά και η «ενσωμάτωση» προτείνονται. Τώρα που ο προαιώνιος εχθρός, η Τουρκία, είναι προ των πυλών (ante portas). Κατ'αρχάς είναι μία ευεξήγητη αντίδραση. Είναι όμως έλλογη; Είναι σώφρων;
Η βιασύνη, αποτελεί ή μετατρέπεται σε μορφή πνευματικής βίας, μια εξοντωτική άσκηση που την εκτελείς (αυτό)εκβιαστικά με την βεβαιότητα πως είναι πάντα ωφέλιμη και αναγκαία . Και είναι βεβιασμένη ενέργεια η πεποίθηση και ωσαύτως η πολιτική απόφαση τείνουσα στην απορρόφηση θρησκευτικά, κοινωνικά και πολιτισμικά παντελώς αλλότριων ανατολικών πληθυσμών, όπως είναι οι ανατολίτες μουσουλμάνοι, στην ίδια ακριβώς κατεύθυνση και λογική που ενσωματώθηκαν ελληνογενείς ή ελληνόδοξες ή γειτνιάζουσες με την Ελλάδα πληθυσμιακές ομάδες τα προηγούμενα έτη. Υπενθυμίζεται ότι η μόνη αντίστοιχη εμπειρία σε ανατολικούς πληθυσμούς αφορούσε τους, θρησκευτικά αδιάφορους, ινδικούς πληθυσμούς των Αθιγγάνων, οι οποίοι εδώ και εκατοντάδες έτη περιμένουμε να ενσωματωθούν. Και με τέτοιες καταστάσεις δεν μπορεί να αρκούμεθα μόνον σε ευχολόγια ούτε στην αλαζονεία του κυρίαρχου δυτικού πολιτισμού αλλά να βλέπουμε την πραγματικότητα και το εφικτό εντός ιστορικού χρόνου.
Η ενσωμάτωση μπορεί να έλθει μπορεί και όχι. Η αποτροπή δεν είναι το αντικείμενο του παρόντος άρθρου. Το αντικείμενο είναι πώς θα συνεχίσουμε να είμαστε ελληνική ευρωπαϊκή κοινωνία. Απλό : πρέπει να γεννάμε. Γιατί αν αποφασίσουμε ότι δεν χρειάζεται να γεννάμε αλλά να «απορροφάμε» τότε μιλάμε για διαχείριση του αφανισμού μας. Το να διαχειρίζεσαι όμως τον αφανισμό σου δεν σημαίνει ότι τον αποτρέπεις, σημαίνει ότι το πολύ πολύ να επιβιώσεις λίγα χρόνια ακόμη και να ευχηθείς καλή τύχη στους απογόνους σου.
Η αποθρησκευτικοποίηση, η γυναικεία χειραφέτηση, ο ατομοκεντρισμός, η ευμάρεια, η ευθυνοφοβία κοκ δεν ευνοούν την δημογραφική μας ανάταση. Δεύτερο λόγο έχουν τα οικονομικά. Δεν θα μας «ζωντανεύσει» μία οικονομική αναγέννηση, απλώς δεν θα μας αποτελειώσει. Επίσης σήμερα ο Δέξιππος που θα μας αλλάξει μυαλά όταν όλα μοιάζουν χαμένα , που θα μας επανεργοποιήσει την πίστη στην συνέχειά μας όταν η «πόλη θα έχει καταληφθεί», έχει συνήθως την μορφή μιας τηλεοπτικής οθόνης ή των social media. Η τηλεοπτική οθόνη και τα μέσα κοινωνικής δικτυώσεως ξέρουμε όμως όλοι τι προβάλλουν.
Μονδέλα, φελοί, αγράμματοι νάρκισσοι , σταδιοδρομιστές παντός είδους, αγόρια και κορίτσια που ζούν την ζωή τους χωρίς κανόνες και διάφορα άλλα που έχουν το γούστο τους αλλά όταν ποδηγετούν μία κοινωνία στην σαχλαμάρα δεν το έχουν.
Η προηγούμενη κυβέρνηση θέλησε να κάνει πολιτική προπαγάνδα διά καναλιών με θεμιτά και αθέμιτα μέσα. Δεν είναι η πρώτη φορά. Προσωπικώς θα ήθελα να δω στον κύκλο του βίου μου μία κυβέρνηση να πιέσει για μία καλύτερη τηλεόραση και ένα καλύτερο διαδίκτυο. Μία προπαγάνδα πολιτισμού και συνέχειας. Δεν τολμώ να αναφέρω την προπαγάνδα στην παιδεία, συνταγματικό πρόταγμα βέβαια, γιατί από δεκαετίες αυτή εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια της ολμέ και των ιδεολογικών της απολιθωματικών «αγωνιστών».
Ίσως σε μία τέτοια τηλεόραση η είδηση ότι η επιλογή της συζύγου ενός επιτυχημένου καλαθοσφαιριστή , αντί να ασχολείται «με την ζωγραφική, την ποίηση, την μόδα και τα άλογα» να επιμένει να γεννά και άλλα παιδιά, να είχε καλλίτερη τύχη από ανεκδοτολογίες και αποτυχημένα αστειάκια.
Η παραίτηση από την δημογραφική μας ανάταση είναι αυτοκτονική , η δε δημογραφική μας ανάταση δεν είναι ανέφικτη. Θέλει πολιτικές, θέλει παιδεία και ναι, θέλει κυβερνήτες.
*Ο κ. Βασίλης Φασούλας είναι δικηγόρος, Υπεύθυνος Οργανωτικού της Δημοκρατικής Ευθύνης
