Του Γιώργου Καραμπελιά
Ο Κώστας Γαβράς, σε παρουσίαση του νέου ογκώδους πονήματος του Γιάνη Βαρουφάκη, δήλωσε πως θα γυρίσει σε κινηματογραφικό έργο τον αγώνα του Γιάνη «ενάντια στο παγκόσμιο σύστημα», συνεπικουρούμενος και από τον Βασίλη Βασιλικό, ο οποίος επίσης συμμετείχε στη συγκεκριμένη εκδήλωση.
Ο Βασίλης Βασιλικός έγινε γνωστός στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για το βιβλίο του, «Ζ», που κυκλοφόρησε το 1966 και περιέγραφε τα γεγονότα της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη και την αποκάλυψη των ηθικών και φυσικών αυτουργών της, εξαιτίας και της επιμονής ενός νέου τότε ανακριτή, του Χρήστου Σαρτζετάκη. Αμέσως μετά, το 1969, στη διάρκεια της δικτατορίας, ο Κώστας Γαβράς μετέβαλε σε κινηματογραφικό έργο, με τεράστια κινηματογραφική επιτυχία, λόγω της δικτατορίας στην Ελλάδα, το βιβλίο του Βασιλικού. Ο Βασιλικός, ο Γαβράς και ο Σαρτζετάκης, εκείνη την εποχή, είχαν πραγματοποιήσει ένα σημαντικό έργο. Στη συνέχεια –όπως πάντα συμβαίνει στον κόσμο που ζούμε–, έδρεψαν από αυτήν τους τη στάση ως καρπούς, αναγνώριση και χρήμα. Ο ένας ανακηρύχθηκε και πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και δεν ήταν καθόλου χειρότερος, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, από αυτούς που ακολούθησαν.
Οι άλλοι δύο, σε πολύ προχωρημένη ηλικία πλέον –έχουν περάσει πάνω από πενήντα χρόνια από την υπόθεση Λαμπράκη και το βιβλίο του Βασιλικού–, επανέρχονται με ένα νέο «αφήγημα». Τότε, περιέγραψαν τον αγώνα του Λαμπράκη, τον τραγικό του θάνατο και τις προσπάθειες να αποκαλυφθούν οι συνθήκες της δολοφονίας του, σε μια χώρα που αγωνιζόταν να κατακτήσει στοιχειώδεις πολιτικές και κοινωνικές ελευθερίες, και σύντομα θα έπεφτε κάτω από τη μπότα της δικτατορίας. Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, έρχονται να περιγράψουν έναν άλλο «ηρωικό αγώνα», τον «αγώνα» ενός διεθνούς καμποτίνου να καταστρέψει τη χώρα του, πράγμα το οποίο κατόρθωσε να επιτύχει μέσα σε έξι μήνες!
Εξ ου, ίσως, και το αξιοσημείωτο του θέματος και της προσωπικότητας. Ποιος άλλος θα κατόρθωνε να αναδειχθεί, μέσα σε δύο ή τρία χρόνια, σε εθνική και διεθνή προσωπικότητα, έστω και αμφιλεγόμενη; Ποιος άλλος θα κατόρθωνε να φεσώσει εκατό δισεκατομμύρια ευρώ μια χειμαζόμενη χώρα; Ίσως, γι' αυτόν τον λόγο, και ο Costas Gavras – παρ' ολίγον πρόεδρος της Δημοκρατίας με τις ευλογίες του Τσίπρα, εάν δεν βαριόταν να ζει στην επαρχιακή Αθήνα– αποφάσισε πως αξίζει τον κόπο για μια ακόμα παγκόσμια επιτυχία!
Ο Γαβράς, πριν μερικά χρόνια, το 2005, γύρισε ένα όντως ωραίο έργο, Το τσεκούρι, όπου περιγράφει πώς ένας γιάπης, που κινδυνεύει η σταδιοδρομία του, εξοντώνει με ένα τσεκούρι όλους τους δυνητικούς ανταγωνιστές του! Πόσω μάλλον ο Γιάνης που εξόντωσε 10 εκατομμύρια Έλληνες, ενώ επιπλέον τον ζητωκραύγαζαν και τον είχαν εκλέξει και πρώτο βουλευτή.
Η πρώτη μου και μοναδική γνωριμία με τον περιβόητο Γιάνη έγινε στην Ξενοφώντος 4, στην Αθήνα, στον χώρο Πολιτικής και Πολιτισμού Ρήγας Βελεστινλής, όπου ήταν ομιλητής σε εκδήλωση που είχε πραγματοποιηθεί το 2013. Σε αυτή, ανάμεσα σε άλλα αξιοσημείωτα τα οποία δήλωσε –κορδακιζόμενος και ναρκισσευόμενος όπως πάντα–, υποστήριξε πως, εάν «ήταν για μία εβδομάδα υπεύθυνος της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, θα “έλυνε” το οικονομικό πρόβλημα της Ευρώπης» – διότι προφανώς, η Ελλάδα ήταν πολύ μικρή για τα μεγέθη του. Μέχρι τότε, ένιωθα μία αυθόρμητη απώθηση γι' αυτόν τον άνθρωπο, εξαιτίας της συμπεριφοράς του και του έντονου ναρκισσισμού του. Ωστόσο, επειδή είχα ακούσει τόσα και τόσα από τις χιλιάδες των θαυμαστών του, είχα αποφασίσει να παρακολουθήσω με προσοχή τα λεγόμενά του. Άρκεσε λοιπόν αυτή η απόφανσή του για να τον κατατάξω οριστικά στους αθεράπευτους ντενεκέδες που περιφέρονταν ανά τις πλατείες και τα κανάλια, κάνοντας κουρκούτι τα μυαλά των παραζαλισμένων από την απρόκλητη καταιγίδα των μνημονίων Ελλήνων. Την καταιγίδα που είχε πυροδοτήσει ο Γιωργάκης Παπανδρέου – έχοντας βεβαίως ως σύμβουλό του και τον Βαρουφάκη!
Τώρα πλέον, σε έναν νέο ρόλο, μεταβλήθηκε σε επαναστάτη: ικανός σε μία εβδομάδα να... απαντήσει στο ζήτημα της ανάδυσης της Κίνας ως νέου παγκόσμιου οικονομικού πόλου, ανάδυση η οποία και προκαλεί την κρίση της Δύσης! Ο Γιάνης θα το έλυνε και αυτό σε μία εβδομάδα!
Προφανώς, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι ο ίδιος, ούτε τα άθλια κανάλια τα οποία τον επεδείκνυαν καθημερινά, μαζί με άλλους ήρωες αντίστοιχου διαμετρήματος –Κατρούγκαλους και κομπανία–, ούτε βέβαια ο αγράμματος νεαρός που γοητεύτηκε από την ευφράδειά του και τον ανακήρυξε Τσάρο της Οικονομίας. Δυστυχώς, το ζήτημα αφορά την παρακμή των Ελλήνων που ήταν ενθουσιασμένοι με τον Βαρουφάκη και τις τεράστιες ικανότητές του!
Μετά από τόσα παθήματα, με τις καταστροφές που έχει επισωρεύσει ένας άνθρωπος σαν τον Βαρουφάκη, θα έπρεπε να κρύβεται και να αποφεύγει να κυκλοφορεί στην Ελλάδα, όπου εξάλλου θα έπρεπε τον περιμένει το ειδικό δικαστήριο και η φυλακή. Και όμως, εμφανίζεται και ως πολιτική προσωπικότητα, η οποία πιθανώς θέλει να διεκδικήσει και την ψήφο των πολιτών, επιθυμώντας να εξοντώσει και τον «ευεργέτη» του, πρωθυπουργό, που τον ανέδειξε – εμφανιζόμενος πια ως ο ανένδοτος απέναντι στον «προσκυνημένο» Τσίπρα.
Το δε κερασάκι στην τούρτα είναι η μεταβολή, από τον Γαβρά –με την συνεπικουρία του Βασιλικού– «του ταγκό ενός γελοίου» σε κινηματογραφικό έργο... μετά το «Ζ»!
Καθώς τα τελευταία χρόνια επαναλαμβάνω μονόχορδα και κατ' εξακολούθηση πως οι Έλληνες βρίσκονται σε παρακμή, και σε αυτήν πρωτοπορούν όλες οι ελίτ της χώρας –εκτός από τις ελάχιστες περιπτώσεις όσων έχουν αποσυρθεί από τον δημόσιο βίο–, πολλοί φίλοι θεωρούν πως πρόκειται για υπερβολή και εμμονή του γράφοντος. Δυστυχώς, όμως, η πένα μου κοκκινίζει ήδη γι' αυτά που είναι υποχρεωμένη να γράψει, πόσο μάλλον εάν τολμούσε να γράψει όλα όσα θα έπρεπε. Και μόνη μας παρηγοριά είναι πως μια ανάλογη αθλιότητα χαρακτηρίζει όλες τις ελίτ της Δύσης: έχουν σαν πρόεδρο τον Τραμπ και θαυμάζουν, μαζί με τον Κώστα Γαβρά και τον Αντόνιο Νέγκρι, τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Το δυστύχημα, πάντως, είναι πως όσα είπε ο Σόιμπλε για τον Βαρουφάκη, ότι «δεν μπορεί να τον πάρει στα σοβαρά», αντανακλούν πάνω στη σύγχρονη Ελλάδα που έγινε για άλλη μια φορά καταγέλαστη. Στην Ισπανία, εξάλλου, η El Pais εισήγαγε τη λέξη kolotumba για να χαρακτηρίσει τη στάση του προέδρου της Καταλονίας μετά το πρόσφατο δημοψήφισμα, λέγοντας πως εμπνέεται από το παράδειγμα του Τσίπρα.
Αν κάποτε ο Τσόρτσιλ έλεγε πως «οι ήρωες πολεμούν ως Έλληνες», σήμερα οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να εισαγάγουν μια νέα λέξη στο λεξιλόγιό τους, το varoufakis ως συνώνυμο του γελοίου – κάτι που, ευτυχώς για μας και δυστυχώς γι' αυτούς, αφορά και τους ίδιους!
