Την αισιόδοξη πλευρά της κρίσης από τον κορονοϊό και της επιβεβλημένης απομόνωσης, που επιβάλλει, αναδεικνύει ο ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Παύλος Σακκάς. Χωρίς να παραγνωρίζει τα συμπτώματα άγχους που μπορεί να εμφανίσουν οι πολίτες εξαιτίας των συνθηκών απομόνωσης, εκτιμάει πως οι αντιδράσεις θα μειωθούν καθώς όπως λέει δεν υπάρχει αίσθημα αδικίας έναντι κάποιων, καθώς όλοι βρισκόμαστε στο «ίδιο καζάνι». Αντιθέτως, μέσα από αυτή την μεγάλη αναταραχή συνιστά να δούμε τις νέες ευκαιρίες.
Συνέντευξη στην Νικολέτα Μουτούση:
- Εκτιμάτε πως θα υπάρξουν ψυχολογικές παρενέργειες λόγω ιού;
Όλοι παρουσιάζουν άγχος, είναι γενικό φαινόμενο. Από εκεί και πέρα αρχίζει να μειώνεται. Στην αρχή της κρίσης υπάρχει μεγαλύτερη ένταση. Είναι η αντίδραση του αιφνιδιασμού, μετά αυτό φεύγει και ο κόσμος προσαρμόζεται. Έχω ασθενείς που τώρα εμφανίζουν αύξηση του άγχους.
Τους λέω πως γρήγορα θα περάσει. Ο άνθρωπος είναι προσαρμοστικό ζώο. Θα το ξεπεράσουμε. Είμαι αισιόδοξος ότι οι αντιδράσεις θα περιοριστούν. Οι αντιδράσεις είναι εντονότερες όπου υπάρχει το αίσθημα αδικίας. Γιατί εγώ να είμαι απομονωμένος όπως για παράδειγμα στο παρελθόν ως λεπρός και όλοι να κυκλοφορούν. Τώρα είμαστε όλοι στο ίδιο καζάνι. Ο κάθε πόλεμος τελειώνει, η καταιγίδα τελειώνει, το βασικό είναι να είμαστε εκεί όταν θα βγει το ουράνιο τόξο και να μην είμαστε στις απώλειες.
- Υπάρχουν αναφορές πως όσοι έχουν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά. Τι πιστεύετε;
Οι ψυχαναγκαστικοί είναι πιο ψύχραιμοι. Είναι αυτό που λένε ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. Αυτοί ούτως ή άλλως λάμβαναν υπερβολικά μέτρα απολύμανσης και καθαριότητας. Τώρα δίνουν οδηγίες σε άλλους να μην ανησυχούν. Δεν τους δίνει σπρωξιά ο κορονοϊός, να πέσουν στον γκρεμό.
- Και κατηγορίες όπως τα παιδιά;
Τα παιδιά έχουν τεράστιες ικανότητες προσαρμογής. Βλέπεις παιδιά που φύγανε από τη Συρία, πέρασαν τόσα και τώρα παίζουν. Οι ηλικιωμένοι έχουν μικρότερες δυνατότητες προσαρμογής σε κάτι καινούργιο. Αυτό που τους λέω είναι ότι θα δούνε με έκπληξη ανθρώπους που δεν σας δίνανε σημασία, τώρα να επικοινωνούν περισσότερο μαζί σας. Αυτό είναι που έχουν ανάγκη.
- Ποιες είναι οι διέξοδοι διαφυγής;
Εκτός από τα αρνητικά να ψάξουμε να βρούμε και τα θετικά. Καταρχήν είμαστε εκτός δουλειάς ή εκτός του καθημερινού τρεξίματος, άρα μπορούμε να βρούμε ευκαιρίες να κάνουμε πράγματα που αναβάλαμε.
Επίσης, είμαστε κλεισμένοι σε ένα σπίτι και μπορούμε να μάθουμε να συμβιώνουμε. Επόμενο είναι να δημιουργούνται εντάσεις, αλλά το ευτύχημα είναι ότι η πόρτα εξόδου παραμένει κλειστή. Θα αναγκαστούμε να βρούμε συμβιβασμούς και πεδίο συνεννόησης. Αυτό δεν ίσχυε μέχρι τώρα. Δεν το έχουμε ξαναζήσει στη δική μας γενιά και στη δική μας κοινωνική τάξη. Υπήρχε η δυνατότητα να ανοίξει κάποιος την πόρτα και να φύγει. Για ένα- δύο μήνες θα πρέπει να μάθουμε τα καλά και τα κακά, το ίδιο και τα παιδιά και όλες οι γενιές που συνοικούν στο ίδιο σπίτι.
- Υπάρχει κάτι άλλο θετικό από αυτή την κρίση;
Ο ιός μας οδηγεί στην απόλυτη συνειδητοποίηση ότι όλη η γη είμαστε ένα μικρό χωριό. Όλα ξεκίνησαν, όπως λέγεται, από ένα Κινέζο που έφαγε κάποια νυχτερίδα και αυτή η επιπόλαιη συμπεριφορά του κατάφερε να τινάξει τα χρηματιστήρια όλου του κόσμου στον αέρα, κάτι που δεν θα μπορούσε να το κάνει ούτε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Δημιουργείται πλέον η αίσθηση, όχι μόνο από θέμα αλληλεγγύης, αλλά γενικότερα να βλέπουμε τι κάνει ο διπλανός μας, δεν μπορεί να αγνοούμε. Εύκολα η φωτιά από το απέναντι χωριό μπορεί να φτάσει στο σπίτι μου και στη δική μου αυλή.
- Έρευνες λένε πως με τα μέσα της σημερινής εποχής είναι πιο εύκολος ο εγκλεισμός. Είναι έτσι;
Θα ζήσουμε κι εμείς όσα έλεγαν για το μέλλον, την απόλυτη κυριαρχία της εικονικής πραγματικότητας. Μέσα σε λίγες μέρες είμαστε όλοι σε ένα κομπιούτερ, σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι ιστοσελίδες έχουν μεγαλύτερη επισκεψιμότητα για να ενημερωθούν.
Όλη η εκπαίδευση έχει μπει τώρα στην τηλε-εκπαίδευση. Εμείς στο πανεπιστήμιο και εγώ προσωπικά δεν τολμούσαμε να πούμε ότι δεν είναι υποχρεωτικές οι παρουσίες των φοιτητών και μπορούν να παρακολουθούν μέσω διαδικτύου το μάθημα από το σπίτι. Τώρα ίσχυσε αυτό, όπως και η τηλεργασία. Ξαφνικά πάμε μπροστά χρόνια, με θύματα βέβαια αλλά πρέπει να προσαρμοστούμε.
Κάτι ανάλογο συνέβη με τα capital controls, όπου όλοι άρχισαν να χρησιμοποιούν τα ΑΤΜ. Ένα κακό, έφερε κάτι καλό. Πρέπει να δούμε τις ευκαιρίες που μας δίνει αυτή η μεγάλη αναταραχή.
