Της Σοφίας Βούλτεψη*
Κορδώνονται και κομπορρημονούν τον τελευταίο καιρό Τσίπρας και Ζάεφ, επειδή τους πρότειναν, λέει, για το Νόμπελ Ειρήνης. Προφανώς έχουν ξεχάσει – ο Τσίπρας μάλλον δεν το έμαθε ποτέ – ότι το 1996 για Νόμπελ Ειρήνης είχε προταθεί και ο Γκλιγκόροφ! Για να μην θυμηθούμε ότι με το ίδιο βραβείο έχει τιμηθεί και ο Κίσινγκερ!
Και όπως θα δούμε παρακάτω, όλοι όσοι επιδίωξαν το συγκεκριμένο βραβείο, το έπραξαν για να ξεπλύνουν τα ανομήματά τους.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Όταν το 1945 το Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε στον Κορντέλ Χαλ, τον Αμερικανό υπουργό των Εξωτερικών που το 1939 εμπόδισε τον Ρούζβελτ να δεχθεί ένα πλοίο με χίλιους περίπου Εβραίους που ζητούσαν άσυλο στις ΗΠΑ (τελικά οι μισοί βρέθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης) το Νόμπελ εκείνο ονομάστηκε «Νόμπελ Ολοκαυτώματος». Αλλά με αυτό ο Χάλ ξέπλυνε την ντροπή του 1939.
Όταν το 1973 απονεμήθηκε στον Χένρι Κίσινγκερ, «για τις προσπάθειές του να σταματήσει ο πόλεμος στο Βιετνάμ» (ενώ αυτός… συνεχιζόταν), ονομάστηκε «Νόμπελ στα πραξικοπήματα», καθώς ο Κίσινγκερ ήταν γνωστός για τις απόψεις του υπέρ των βομβαρδισμών στην Καμπότζη και τη στήριξή του σε διάφορά πραξικοπήματα, μεταξύ των οποίων και η χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Εκείνη η βράβευση είχε προκαλέσει παραιτήσεις στην Επιτροπή των Νόμπελ, ενώ ο Βορειοβιετναμέζος ηγέτης Θο, που μοιράστηκε μαζί του το βραβείο, αρνήθηκε να το παραλάβει. Ενισχυμένος με ένα Νόμπελ Ειρήνης, ο Κίσινγκερ ενθάρρυνε και επικρότησε την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Τότε ήταν που ο Αμερικανός καθηγητής και ελληνιστής Τζορτζ Στάινερ είχε αρθρογραφήσει υπό τον τίτλο «Το σκάνδαλο του Βραβείου Νόμπελ», με σαφή αναφορά στην υπόθεση της Κύπρου. Αλλά και ο Κίσινγκερ χρειαζόταν το Νόμπελ για να ξεπλύνει τα ανομήματά του.
Όταν, το 1978, το Νόμπελ Ειρήνης μοιράστηκαν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μεναχέμ Μπέγκιν και ο Αιγύπτιος πρόεδρος Ανουάρ Σαντάτ για τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, όλοι έσπευσαν να θυμίσουν ότι ο Μπέγκιν υπήρξε αρχηγός σιωνιστικής οργάνωσης, καθώς και τις ευθύνες του για την βομβιστική επίθεση στο ξενοδοχείο «Βασιλιάς Δαυίδ» της Ιερουσαλήμ, τον Ιούλιο του 1946. Αλλά το Νόμπελ πέρασε σαν σφουγγάρι πάνω από το αμφιλεγόμενο παρελθόν του.
Όταν το 1991 η Αούνγκ Σαν Σου Κι, βραβεύτηκε ενώ βρισκόταν σε κατ' οίκον περιορισμό στη Μιανμάρ, ουδείς φανταζόταν πως σήμερα, ως ηγέτις της χώρας, θα ευθυνόταν για την σφαγή και τον εκτοπισμό των Ροχίνγια. Σε σημείο να υπάρχουν σκέψης για αφαίρεση του βραβείου! Τώρα, η Κι επικαλείται το βραβείο της…
Όταν το 1994 το Νόμπελ Ειρήνης μοιράστηκαν οι Γιτζάκ Ράμπιν, Σιμόν Πέρες και Γιασέρ Αραφάτ, για τις συνομιλίες του Όσλο, όλοι μίλησαν για βραβείο πολιτικής σκοπιμότητας, ενώ ξεσηκώθηκε σάλος τόσο για τον Αραφάτ, που θεωρείτο υπεύθυνος για σειρά αιματηρών επιθέσεων, όσο και για τον Ράμπιν για την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης στα παλαιστινιακά εδάφη, το 1987 και για τον Πέρες, που κατηγορήθηκε για τον βομβαρδισμό του χωριού Κανά στον Λίβανο. Αλλά χάρη σε ένα Νόμπελ Ειρήνης, ξεχάστηκαν τα έργα του πολέμου.
Όταν, τον Αύγουστο του 1996, ο τότε πρόεδρος των Σκοπίων Κίρο Γκλιγκόροφ είχε προταθεί από τον Αμερικανό καθηγητή Ουίλλιαμ Νταν του πανεπιστημίου του Πίτσμπουργξ ως υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης – «επειδή με την μετριοπαθή πολιτική του απέτρεψε την επέκταση του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία στη χώρα του και την οδήγησε, το 1991, στην εθνική ανεξαρτησία» - στην Ελλάδα, που αντιμετώπιζε ήδη τον σκοπιανό αλυτρωτισμό, όλοι είχαν μιλήσει για «Νόμπελ Αλυτρωτισμού». Αλλά μια πρόταση για Νόμπελ εξαφανίζει κάθε επεκτατική δράση.
Όταν το 2001 το Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε στον τότε γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, ονομάστηκε αμέσως… «Νόμπελ Γενοκτονίας» - λόγω της αδυναμίας του Ανάν να αποτρέψει τις σφαγές στη Σομαλία και στη Βοσνία. Ειδικά όσον αφορά στη Σομαλία, ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μπροστά στα μάτια του ΟΗΕ. Ξεπλύθηκε και η σφαγή στη Σομαλία χάρη στο Νόμπελ!
Όταν το 2008 το βραβείο απονεμήθηκε στον διεθνή μεσολαβητή, πρώην Πρόεδρο της Φιλανδίας, Μάρτι Αχτισαάρι, «για την μακρά θητεία του στη διεθνή διαμεσολάβηση», πολλοί μίλησαν για «Νόμπελ προτεκτοράτου», καθώς ο Αχτισαάρι ήταν ο εμπνευστής του Σχεδίου για το Κοσσυφοπέδιο, που επιβλήθηκε άνωθεν και όχι ως αποτέλεσμα της διαμεσολάβησής του.
Κατηγορήθηκε ότι έκλεισε τα μάτια μπροστά στην επιστροφή του UCK στην περιοχή. Η Σερβία είχε από την πρώτη στιγμή κατηγορήσει τον Φινλανδό διαπραγματευτή ότι έφτιαξε ένα σχέδιο με το οποίο συμφωνούσαν μόνο οι Αλβανοί και ότι πήγε στις συνομιλίες με το Σχέδιο έτοιμο στην τσέπη του. Από την πλευρά της η Τουρκία έσπευσε να διακηρύξει την υποστήριξή της στο Σχέδιο, ενώ οι ΗΠΑ το βρήκαν «δίκαιο και ισορροπημένο». Αλλά με ένα Νόμπελ ο κόσμος ξέχασε τους Ουτσεκάδες!
Όταν το 2009 το Νόμπελ απονεμήθηκε στον Μπαράκ Ομπάμα, δεν είχε κλείσει ούτε χρόνο στην προεδρία των ΗΠΑ και δεν είχε τίποτε να επιδείξει προς την κατεύθυνση της ειρήνευσης. Αντίθετα, μόλις εννέα ημέρες νωρίτερα είχε εγκρίνει την ανάπτυξη επιπλέον 30.000 Αμερικανών στρατιωτών στο Αφγανιστάν. Έτσι, ονόμασαν το βραβείο «Νόμπελ δημοσίων σχέσεων». Προσθέστε σε όλα αυτά ότι ο Ομπάμα στην ομιλία του κατά την παραλαβή του Νόμπελ ανέφερε 44 φορές τη λέξη «πόλεμος». Αλλά χάρη στο Νόμπελ, μπορείς να μιλάς για τον πόλεμο και να νομίζουν ότι μιλάς για την ειρήνη.
Βραβεία πολιτικής σκοπιμότητας
Τον Ιανουάριο του 2012, ο Νορβηγός νομικός Φρέντρικ Χέφερμελ, συγγραφέας του βιβλίου «Η διαθήκη του Νόμπελ», άσκησε σκληρή κριτική στη νορβηγική επιτροπή, υποστηρίζοντας πως το βραβείο ειρήνης εκφυλίστηκε όταν δόθηκε σε ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως ο Κινέζος αντιφρονών Λιού Σιαομπό (2010), σε αγωνιστές για το περιβάλλον όπως ο Αλ Γκορ (2007), σε πολιτικούς όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα (2009), ακόμη και σε φιλάνθρωπους όπως η Μητέρα Τερέζα (1979).
Τότε, το Ίδρυμα Νόμπελ είχε αποφανθεί ότι «το Ίδρυμα δεν θεωρεί ότι οι αποφάσεις που έλαβε η νορβηγική επιτροπή Νόμπελ συνιστά παρέκκλιση από τις επιθυμίες που είχε εκφράσει ο Άλφρεντ Νόμπελ».
Πλην όμως, το θέμα είχε τεθεί.
Και δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με Νόμπελ Ειρήνης πολιτικής σκοπιμότητας. Ένα είδος κολυμπήθρας του Σιλωάμ…
Από την κολυμπήθρα του Σιλωάμ θέλουν να περάσουν και την Συμφωνία των Πρεσπών όσοι – πριν καν στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών με τις οποίες έγιναν οι Σλάβοι Μακεδόνες και η βουλγαρική γλώσσα… μακεδονική – έσπευσαν να προτείνουν τους Τσίπρα και Ζάεφ για το βραβείο.
Ανάμεσά τους – για να μην ξεχνιόμαστε – και η διεθνής πολιτική επιθεώρηση «Foreign Policy», που διατύπωσε την πρόταση ήδη από τις… 16 Ιουνίου 2018! Ιδού τι έγραφε, αποκαλώντας μάλιστα τους Τσίπρα και Ζάεφ «γνήσιους ειρηνοποιούς»:
«Για όσους είναι εγκλωβισμένοι σε διενέξεις ταυτότητας, η συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων --αν δεν καταψηφιστεί στο ελληνικό κοινοβούλιο-- αποτελεί ένα πρότυπο. Η συμφωνία αποδεικνύει ότι, αντιστοίχως δισεπίλυτες διενέξεις για πολύ ευαίσθητα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με καλή θέληση και τη λογική. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να γίνει πραγματικότητα αν οι λαφυραγωγοί στα Σκόπια ή την Αθήνα καταφέρουν να εκτροχιάσουν τη συμφωνία. Γι' αυτό και είναι απαραίτητο ο κόσμος να υψώσει το ανάστημά του και να υποστηρίξει τις προσπάθειες δύο γνήσιων ειρηνοποιών, οι οποίοι έχουν επενδύσει χρόνο και έχουν ρισκάρει πολιτικά για να επιτύχουν μια σοβαρή και απαιτητική συμφωνία ώστε να ξεπεραστεί μία διένεξη δεκαετιών. Στην περίπτωση αυτή, δεν είναι καθόλου πρώιμο να μιλάμε για Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης».
Σημειώστε ότι τον Μάρτιο του 2015, για πρώτη φορά από το 1901, χρονιά της πρώτης απονομής, η νορβηγική επιτροπή είχε υποβαθμίσει τον πρόεδρό της σε απλό μέλος, καθώς οι αντίπαλοί του της συντηρητικής πτέρυγας συγκέντρωσαν την πλειοψηφία των εδρών της επιτροπής.
Ο λόγος για τον Θόρμπγερν Γιάγκλαντ, πρώην πρωθυπουργός της Νορβηγίας με το Εργατικό Κόμμα, τη θέση του οποίου πήρε η Κάσι Κούλμαν Φίβε, μία πρώην επικεφαλής του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος.
Ο Γιάγκλαντ είχε επικριθεί για επιλογές του, όπως αυτές του Κινέζου αντικαθεστωτικού Λιου, του προέδρου Ομπάμα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την απονομή του Νόμπελ στον Λιου, οι σχέσεις Κίνας- Νορβηγίας είχαν «παγώσει».
Σε όλα αυτά προσθέστε ότι τα μέλη της επιτροπής διορίζονται από το κοινοβούλιο της Νορβηγίας με βάση τις κοινοβουλευτικές έδρες των κομμάτων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στα κάγκελα
Το 2012 το Νόμπελ Ειρήνης είχε απονεμηθεί στην ΕΕ για τον ρόλο της στην εξασφάλιση της Ειρήνης τις τελευταίες έξι δεκαετίες, με τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ να ανακοινώνει ότι επιθυμεί να στείλει ένα μήνυμα στην Ένωση να διασφαλίσει αυτά που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής και να προχωρήσει μπροστά.
Τότε, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ανέβει στα κάγκελα. Έτσι, στις 10 Δεκεμβρίου 2012, την ώρα που ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς βρισκόταν στο γεύμα με τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες (Μέρκελ, Ολάντ, Μόντι, Σουλτς, Κένι) και υπογράμμιζε στην ομιλία του την ανάγκη να διασφαλιστεί η κοινωνική ειρήνη, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις θυσίες των Ελλήνων πολιτών και στην έκρηξη της ανεργίας, η οποία, όπως είχε πει «απειλεί την κοινωνική συνοχή, είναι κάτι που μπορεί να προκαλέσει φαινόμενα πολιτικού εξτρεμισμού και αν συνεχιστεί μπορεί να πλήξει την υπόλοιπη Ευρώπη», το κόμμα του κ. Τσίπρα εξέδιδε δηλητηριώδη ανακοίνωση.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, «η ειρήνη και η δικαιοσύνη δεν είναι τα αστραφτερά έπαθλα των πολιτικών σκοπιμοτήτων. Είναι το πολυτιμότερο αγαθό για την ανθρωπότητα και όχι «δωράκι» που μπορεί να χαρίζεται για να εξευμενίζεται η επιθετικότητα των στρατιωτικών μονάδων ταχείας επέμβασης, ούτε η αναλγησία που επιδεικνύουν οι κυρίαρχες δυνάμεις της Ε.Ε. έναντι των κοινωνικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων και η οποία καθημερινά διογκώνεται»!
Και στις 11 Δεκεμβρίου 2012, ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα, έλεγε: «Οι εξελίξεις δεν είναι ραγδαίες μονάχα στη χώρα μας. Είναι ραγδαίες και σε όλη την Ευρώπη. Την ώρα που κάποιοι καμαρώνουν για ένα Νόμπελ ειρήνης που πήρε η Ε.Ε. - προφανώς γιατί ξέχασε τις ιδρυτικές αρχές της αλληλεγγύης και προχωρά με βία στη φτωχοποίηση εκατομμυρίων ανθρώπων - την ώρα αυτή η γειτονική Ιταλία, που είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομικά δύναμη της Ευρώπης, βρίσκεται κυριολεκτικά στο χείλος της αβύσσου. Η Ελλάδα δηλαδή έχει μετατραπεί σε μια έρημο χώρα, έρημη γη, κοινωνική έρημο. Μετά απ' όλα αυτά, νομίζω ότι μετά το Νόμπελ Ειρήνης ίσως σειρά έχει και το Νόμπελ Οικονομίας για τους ιθύνοντες αυτού του εγκλήματος, αυτού του κοινωνικού εγκλήματος στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, γιατί και οι άλλες χώρες ακολουθούν»…
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ειρωνευτεί και το Νόμπελ του Ομπάμα: Σε ψήφισμα της Κεντρικής Επιτροπής του για τη Συρία (στις 3 Σεπτεμβρίου 2013), υπό τον γενικό τίτλο «Όχι στον πόλεμο, Καμιά συμμετοχή – Καμιά Διευκόλυνση», ανέφερε:
«Ο βραβευμένος με το Νόμπελ ειρήνης Πρόεδρος Ομπάμα δεν μπορεί να πείσει ούτε την πλειοψηφία της κοινής γνώμης στη χώρα του για την ανάγκη διεξαγωγής στρατιωτικής δράσης στη Συρία» … «Μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα παλέψει για το οριστικό κλείσιμο των Νατοϊκών βάσεων και την απομάκρυνση –απεμπλοκή της χώρας μας από το ΝΑΤΟ».
Σήμερα, ο Τσίπρας περιμένει πώς και πώς μπας και του απονείμουν το Νόμπελ, για να βουτήξει και αυτός στην κολυμπήθρα του Σιλωάμ.
Όπως και όλοι οι προηγούμενοι πρωταγωνιστές των αμφιλεγόμενων Νόμπελ, δεν τον ενδιαφέρει αυτό καθαυτό το βραβείο. Απλά το χρειάζεται ως ελαφρυντικό στοιχείο όταν θα έλθει η ώρα να λογοδοτήσει για την Μακεδονία…
*Η κα Σοφία Βούλτεψη είναι βουλευτής Β'' Αθηνών, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
