Της Κατερίνας Μάρκου*
Υπολογίζεται ότι σήμερα σε ιδρύματα βρίσκονται περίπου 2.000 με 3.000 παιδιά. Παιδιά που έχουν εγκαταλειφθεί, που οι οικογένειές τους δεν μπορούν να φροντίσουν για οικονομικούς λόγους, που αφήνονται σε ιδρύματα λόγω αναπηρίας. Και φυσικά, παιδιά που έχουν πέσει θύματα εγκλημάτων από τις φυσικές τους οικογένειες.
Η προτεραιότητα της αναδοχής και της υιοθεσίας για παιδιά που έχουν στερηθεί προσωρινά ή οριστικά το οικογενειακό τους περιβάλλον έναντι της παραμονής σε ίδρυμα κατοχυρώνεται νομικά, με τη Διεθνή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού που κυρώθηκε από τη χώρα μας το 1992. Και επιστημονικά, όμως, έχει αποδειχθεί ότι η ιδρυματοποίηση έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες στον ψυχισμό και την ανάπτυξη των παιδιών.
Δυστυχώς, στη χώρα μας πρώτη επιλογή είναι συνήθως το ίδρυμα. Ο αριθμός των καταγεγραμμένων υιοθεσιών μειώνεται διαρκώς ενώ τα ποσοστά αναδοχής είναι πολύ χαμηλά, μόλις το 10% των παιδιών φαίνεται σύμφωνα με τα στοιχεία να πηγαίνει σε ανάδοχη οικογένεια κάθε χρόνο. Ιδανικά, τα παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις να μην περνούν καν από ίδρυμα ή, ακόμα χειρότερα, νοσοκομείο, όπως γίνεται τώρα μέχρι να βρεθεί κάποια θέση.
Έχουν περάσει 18 μήνες από τότε που η κ. Φωτίου ανήγγειλε το νομοσχέδιο για την αναδοχή και την υιοθεσία. Αντί για μια συνεκτική και ολοκληρωμένη στρατηγική για την παιδική προστασία, για πρώτη ίσως φορά στα χρονικά έχουμε την παραδοχή της απόλυτης κατάρρευσης του συστήματος παιδικής προστασίας. Έχουμε φτάσει στο σημείο όπου, σε σχέδιο νόμου, προβλέπεται ότι η αρμόδια κρατική υπηρεσία δικαιούται να δηλώνει εγγράφως την 'αδυναμία' της να επιτελέσει βασική της αρμοδιότητα, την κοινωνική έρευνα! Χωρίς παράλληλα να γίνεται οποιαδήποτε πρόβλεψη για ουσιαστική στήριξη των υπηρεσιών αυτών σε προσωπικό, τεχνογνωσία, εργαλεία.
Ένα από τα κυριότερα προβλήματα, η έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού και συντονισμού, δεν αντιμετωπίζεται. Αντί για τη δημιουργία ενός κεντρικού συντονιστικού φορέα, βλέπουμε ακόμα ένα Συμβούλιο, με γνωμοδοτικό και συμβουλευτικό ρόλο και καμία ουσιαστική αρμοδιότητα. Από τα πέντε μητρώα που υποτίθεται συστήνει το νομοσχέδιο, τα 4 ήδη υπάρχουν. Το Υπουργείο, αντί να λύσει τα θέματα αυτά με διοικητικές παρεμβάσεις, καθόταν με τα χέρια σταυρωμένα για τρία χρόνια.
Πουθενά δεν αναφέρεται, βέβαια, γιατί δεν λειτούργησαν όλοι αυτοί οι θεσμοί ή που οφείλονται οι κακές επιδόσεις της χώρας μας στην αναδοχή και τι έμαθε, τελοσπάντων, η Πολιτεία από τα υπάρχοντα ελλείμματα.
Σιωπή και για την πλατφόρμα e – pronoia, έργο της προηγούμενης κυβέρνησης, που η κ. Φωτίου εγκαινίασε με τυμπανοκρουσίες το Νοέμβριο του 2015. Ένα έργο που περιλαμβάνει τη λειτουργία ηλεκτρονικού φακέλου παιδιού αλλά και την ηλεκτρονική τήρηση και διαχείριση όλων των Μητρώων, η κυβέρνηση νομοθετεί σαν να μην υπάρχει.
Η δε υιοθεσία, θέμα που απασχολεί εκατοντάδες οικογένειες που περιμένουν 5 και 7 χρόνια για να υιοθετήσουν, περνά περίπου ως υποσημείωση.
Λίγα λόγια και για το θέμα που έχει λάβει τη μεγαλύτερη δημοσιότητα, τη δυνατότητα αναδοχής από ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης, άρα και ομόφυλα ζευγάρια. Η θέση της ΝΔ επί του θέματος είναι ξεκάθαρη. Οι κρίσιμες κοινωνικές συνθήκες όπως εκφράζονται σήμερα από τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας μας δεν επιτρέπουν την επεξεργασία ενός τέτοιου ζητήματος. Ούτε φυσικά το ανύπαρκτο σύστημα κοινωνικών υπηρεσιών μπορεί να υποστηρίξει τις περιπτώσεις αυτές. Απλά θα δηλώνει αδυναμία.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή είναι η άποψη της ΝΔ και προφανώς θα κριθούμε γι αυτή. Είναι, όμως, τουλάχιστον υποκριτικό να κουνάει το δάκτυλο ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν δεν έχει πείσει καν τους δικούς του βουλευτές και, φυσικά, τον «εκλεκτό» του εταίρο.
Η Νέα Δημοκρατία, σε ανύποπτο χρόνο τον Ιούλιο του 2016, είχε παρουσιάσει ολοκληρωμένη πρόταση για τη βελτίωση του καθεστώτος των εγκαταλελειμμένων παιδιών, της αναδοχής και της υιοθεσίας στην Ελλάδα, την οποία προσπαθεί να αντιγράψει, χωρίς βέβαια να το ομολογεί, το νομοσχέδιο της κυβέρνησης. Μια διαδικασία, δηλαδή, που θα μπορούσε να είναι συναινετική, με όφελος για την κοινωνία και, πρωτίστως, για τα παιδιά, δυναμιτίζεται άλλη μια φορά για επικοινωνιακούς λόγους.
Ο κόσμος έχει αντιληφθεί πια πως, για την κυβέρνηση δεν υπάρχει ούτε ιδεολογία, ούτε προοδευτισμός, ακόμα και για ένα τόσο κρίσιμο θέμα όπως η προστασία των παιδιών. Μόνο και πρώτο μέλημα είναι η επικοινωνιακή της διάσωση και ο αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης.
*Η κ. Κατερίνα Μάρκου είναι βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας.
