Της Άννας Λυδάκη
Η πόλη κρύβει τα μυστικά της. Τα αποκαλύπτει μόνο σε εκείνον που θα αποφασίσει να βυθιστεί μέσα της. Σ' εκείνον που δεν μένει αμέτοχος παρατηρητής, αλλά που αναζητά το νόημα κάθε κτηρίου, κάθε μνημείου, κάθε γωνιάς… Σ' εκείνον που ανταλλάσσει κουβέντες με αγνώστους, που ζει την καθημερινότητα της πόλης με τους ρυθμούς που εκείνη ορίζει… Σ' εκείνον που με οξυμένες τις αισθήσεις δέχεται τα μηνύματα του τόπου και προσπαθεί να τα ερμηνεύσει.Τότε μόνο η πόλη φανερώνει τα μυστικά της. Και, όπως διαπιστώνουμε διαβάζοντας το βιβλίο του Νίκου Μπακουνάκη Ταξίδι στη Νέα Υόρκη, αυτό συνέβη με τον συγγραφέα: η πόλη του «εκμυστηρεύτηκε» πράματα και θαύματα…
Ο συγγραφέας πήγε εκεί το εαρινό εξάμηνο 2016-17 για να μελετήσει τα αρχεία του Στίβεν Κρέιν, που είχε έρθει στην Ελλάδα στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ως πολεμικός ανταποκριτής. Για τον σκοπό του ταξιδιού του ο Μπακουνάκης επισκέφθηκε βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια διαπιστώνοντας πως η πανεπιστημιακή ζωή εδώ συνδέεται με την εξωπανεπιστημιακή και την τέχνη: Στη βιβλιοθήκη Μόργκαν εκτίθενται τα αντικείμενα της Έμιλυ Ντίκινσον, τα βιβλία της, μια τούφα από τα μαλλιά της, τα χειρόγραφά της που «λειτουργούν ως έργο τέχνης με δύναμη αφηγηματική, μέσα από τον γραφικό χαρακτήρα, τα σβησίματα, τα περιθώρια…» Εδώ ετοιμάζεται και μια οσφραντική έκθεση, γι' αυτό και καταγράφουν μυρωδιές αντικειμένων.Στη βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης η ποιήτρια Λουίζ Γκλουκ απαγγέλλει…
Όμως, πέρα από τις μελέτες του, ο Μπακουνάκης έζησε στη Νέα Υόρκη και τις εμπειρίες του μας αφηγείται με έξοχο τρόπο στο παρόν βιβλίο. Σ' αυτό ανακαλύπτουμε μια πόλη, πουδεν περιγράφεται στους τουριστικούς οδηγούς, και ένα συγγραφέα που μπορεί να παρασύρει τον αναγνώστη σε νοητά ταξίδια.
Ο Μπακουνάκης πηγαίνει στα μικρά μουσεία της πόλης, εκεί που χτυπά η καρδιά της Νέας Υόρκης, συχνάζει στο μπαρ του WaverlyInnκαι πίνει ουίσκυ από σίκαλη (πώς να παραβλέψει τον Τζ. Ντ. Σάλιντζερ και τον Φύλακα στη σίκαλη;), τρώει σάντουιτς στο Katz, μιλά με τον Ντέιβιντ, τον Εβραίο από την Τασκένδη, που 25 ολόκληρα χρόνια επιδιορθώνει ωρολόγια και υποδήματα. Και τις ηλιόλουστες μέρες τον βρίσκουμε στο Πάρκο Μπράιαντ, το υπαίθριο αναγνωστήριο, να διαβάζει δωρεάν εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία.
Διαβάζοντας το βιβλίο είναι σαν να επισκεπτόμαστε μαζί του μικρά βιβλιοπωλεία, το μπακάλικο Barzini με είδη από διάφορες χώρες… τις κάβες του Μανχάταν, όπου βρίσκουμε τους αμπελώνες όλου του κόσμου, μέχρι και ρετσίνα από την Πάτρα. Στο Κουίνς βλέπουμε ταμπέλες με ελληνικό χρώμα: Titan, Elliniki Agora, καφές Venizelos…
Στην όπερα ο συγγραφέας συναντά την Εβραία Λόρνα, συγγραφέα και ηθοποιό, και τη Ρεβέκκα που μάταια περιμένει ένα λεωφορείο και του λέει πως το Σάββατο δεν ανάβει ούτε το φως?αφήνει αναμμένα τα φώτα από την Παρασκευή για να μπορεί την άλλη μέρα να διαβάζει.
Στους κινηματογράφους συνομιλεί με αγνώστους, καθώς στις συζητήσεις «παίρνεις μέρος, σχεδόν αυτόματα, σαν να παρασύρεσαι από ένα ρεύμα κοινωνικότητας... Ειδικά το φουαγιέ των Λίνκολν Πλάζα εμπνέει πολύ για αποκαλυπτικές συζητήσεις, ίσως λόγω της ατμόσφαιρας που δημιουργεί ένα ομοίωμα, σε φυσικό μέγεθος, του Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ…»
Πηγαίνει στα κονσέρτα του Αγίου Ιωάννη και τη μέρα που ευλογούν τα ζώα, ευκαιρίας δοθείσης, λαμβάνει και μια ευλογία για την 11χρονη γάτα του. Στην εκκλησία Saint John the Divine παρακολουθεί αναγνώσεις λογοτεχνικών έργων.Τη Μεγάλη Πέμπτη στον Άγιο Βαρθολομαίο όλο το εκκλησίασμα συμμετέχει «στη δραματουργία της τελετής του Νιπτήρος, όπου κάθε λέξη έχει το βάρος της, το νόημά της και, κυρίως, τη δύναμη για απελευθερωτική σκέψη και στοχασμό, ακόμη και ανακούφιση…»
Ο Μπακουνάκης ομολογεί πως πρώτη φορά νιώθει την ανάγκη να γράψει για μια πόλη. Ίσως επειδή «η Νέα Υόρκη είναι ποιητική πόλη. Ακόμη και ο κυνισμός της, που για μερικούς είναι μια πλευρά του επαγγελματισμού της, έχει τρυφερότητα». Αυτή την πόλη μας παρουσιάζει με μοναδικό τρόπο κι εμείς, μέσα από αυτό το γοητευτικό βιβλίο, ταξιδεύουμε μαζί του.
