«Η συγγραφή είναι δημιουργία, χρειάζεται αυτονομία, ανεξαρτησία σκέψης, αυτάρκεια και πειθαρχία. Η συγγραφή απαιτεί όλες οι εσωτερικές συγκρούσεις, απολαύσεις, αναζητήσεις, διλήμματα του συγγραφέα να γίνουν εικόνες, λέξεις, συναισθήματα. Και είναι τέτοια η ένταση πολλές φορές που παρασύρομαι μέσα στο κάδρο και δεν θέλω να βγω.»
Κι όμως η Νεκταρία Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα πρωτίστως υπήρξε εκείνο που είναι: Κυτταρολόγος. Ώσπου άρχισε να αναπτύσσεται εν σπέρματι μέσα της το πρώτο βιβλίο. Τότε δεν γνώριζε καν ότι η ψυχή μας επιθυμεί να συναντήσει στους παραλλήλους της γραφής, έναν Αυγουστίνο που γεννήθηκε στη Μάλτα, κάποιον Γρηγόρη από τη Μάνη, μια Βενετσιάνα καλλονή, ατρόμητους μανιάτες πειρατές [Τα θεριά της Μεσογείου], τον Θόδωρο και την ταραχώδη ζωή του, έναν Βυζαντινό λόγιο της Αναγέννησης [ο Μεγάλος σοφός], τον Αρσένιο κάποτε στη Κίο, τον οποίο στη Λιόν τον φώναζαν Αρσέν και στην Αλεξάνδρεια τον είπαν μέγα ράφτη [Μετάξι]. Δεν ξέρει καν αν ήταν επιλογή της ο δρόμος του Μεταξιού ή αν αυθαιρετούσε στην πορεία ο Αρσέν ο ήρωάς της.
Η ίδια γεννήθηκε στην Σπάρτη, μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε Ιατρική στη Ρώμη. Ειδικεύτηκε στην Κυτταρολογία και αναγορεύτηκε διδάκτορας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εκεί παντρεύτηκε, γέννησε τα παιδιά της, είναι το ιατρείο και η ζωή της και κοιτάζοντας την Λίμνη ή ακούγοντας μουσική, συνάντησε τον κόσμο των ηρώων της.
«Ίσως και να επιδιώκω να χαθώ. Χρειάζομαι εκείνη τη μαγική πρώτη φράση. Η ιστορία είναι στο μυαλό μου», υποστηρίζει η Νεκταρία Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα στο Liberal.gr και μας μυεί στον μαγικό κόσμο των ηρώων της. Με λεπτομέρειες καθημερινότητας που είναι σημαντικές γιατί οι ιστορίες της ταξιδεύουν στην Ιστορία και στον χρόνο. Κάπως έτσι γεννήθηκαν κι αγαπήθηκαν πολύ τα βιβλία της «Γνωριμία με το Ζαγόρι», «Τα θεριά της Μεσογείου», «Ο μεγάλος σοφός» και το «Μετάξι» τώρα τελευταία.
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα
- Κυρία Ζαγοριανάκου, υπάρχει τελετουργία γραφής [συγκεκριμένος χώρος, χρόνος, συνήθειες] ή παντού μπορείτε να γράψετε εσείς;
Καμία τελετουργία. Χρειάζομαι τον υπολογιστή μου και χρόνο. Γράφω οπουδήποτε, ακολουθώ την ιδέα που εμφανίστηκε, που κατορθώνει να μου δημιουργεί συναισθήματα. Είναι πιθανό να εμφανιστεί κοιτώντας έναν πίνακα ζωγραφικής, περπατώντας στη λίμνη, ακούγοντας μουσική, διαβάζοντας ένα βιβλίο, ένα άρθρο.
Η συγγραφή είναι δημιουργία, χρειάζεται αυτονομία, ανεξαρτησία σκέψης, αυτάρκεια και πειθαρχία. Η συγγραφή απαιτεί όλες οι εσωτερικές συγκρούσεις, απολαύσεις, αναζητήσεις, διλήμματα του συγγραφέα να γίνουν εικόνες, λέξεις, συναισθήματα. Και είναι τέτοια η ένταση πολλές φορές που παρασύρομαι μέσα στο κάδρο και δεν θέλω να βγω.
- Για να ξεκινήσετε μια ιστορία, χρειάζεστε πλάνο, να ξέρετε και την αρχή και το τέλος της, ή αρκούν μια εικόνα ή η αρχική φράση;
Δεν έχω μπούσουλα, δεν με ενδιαφέρει να ακολουθήσω ένα δρόμο. Ίσως και να επιδιώκω να χαθώ. Χρειάζομαι εκείνη τη μαγική πρώτη φράση. Η ιστορία είναι στο μυαλό μου.
Πειθαρχώ όμως στο να δημιουργήσω εικόνες, να μεταφέρω τον αναγνώστη στο κάδρο. Θέλω να μάθει τι τρώνε, πώς τρώνε, πώς ντύνονται, πώς κοιμούνται, πώς ταξιδεύουν, πώς φλερτάρουν οι ήρωες. Η καθημερινότητα στις δικές μου ιστορίες είναι σημαντική. Είναι οι λεπτομέρειες που τις έχει ανάγκη και ο δικός μου ψυχισμός ώστε να ενταχθεί σε μια εποχή.
- Ποιο βιβλίο σας γράφτηκε με πιο παράξενο και αλλόκοτο τρόπο;
Το πρώτο. Έβγαζα φωτογραφίες, έγραφα κείμενα και δεν ήξερα ότι μάζευα υλικό για ένα βιβλίο. Έκανα εκπληκτικές εκδρομές με τα παιδιά μου, και τους έδειχνα όσα μάθαινα για ένα τόπο μαγικό, πίσω από το βουνό, την Παρωραία ή αλλιώς Ζαγόρι.
- Υπάρχουν συγγραφικές εμμονές; Θέματα στα οποία επανέρχεστε, τεχνικές που χρησιμοποιείτε και ξαναχρησιμοποιείτε, γρίφους κι αινίγματα που προσπαθείτε μια ζωή γράφοντας να επιλύσετε;
Το ταξίδι, η ιστορία, τα ανθρώπινα ένστικτα, η φιλία, η προδοσία, ο έρωτας, ο φθόνος, η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό, οι εξαρτήσεις. Ναι όλα αυτά είναι εμμονές. Ερωτήσεις που δεν έχουν απαντηθεί πλήρως. Σε κάθε ηλικία κοιτάς με εντελώς διαφορετική ματιά όλα όσα απασχολούν, ταλαιπωρούν και διαμορφώνουν τον ανθρώπινο ψυχισμό.
- Τι πρέπει να έχει μια ιστορία για να γίνει ιστορία σας;
Ταξίδι. Είναι κομμάτι του είναι μου.
- Ένας ήρωας ή μια ηρωίδα για να γίνει ήρωάς σας ή ηρωίδα σας;
Πρέπει να έχουν ψεγάδια. Να αυτοσαρκάζονται. Να είναι γεμάτοι ερωτήματα που ψάχνουν απαντήσεις. Να αγαπούν τη μόρφωση, σε όλες της τις μορφές και εκδοχές.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι σαγηνευτικοί. Στο τελευταίο μου βιβλίο ο κύριος ήρωας ήταν δειλός. Οι ήρωες εμφανίζονται μόνοι τους, ακάλεστοι κι εγώ τους καλοδέχομαι, τους φιλεύω καλούδια για να μου αποκαλύψουν τα πιο βαθιά τους μυστικά! Τους προσέχω, τους κουβαλώ μαζί μου, τους στήνω μπρος μου συνεχώς.
- Ποιος ήρωας ή ποια ηρωίδα σας έφτασαν ως εσάς με τον πιο αλλόκοτο τρόπο;
Ο Αρσέν. Άγγιζα με θαυμασμό ένα μεταξωτό μαντήλι.
- Το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε και σας εντυπωσίασε;
Ο Δον Κιχώτης.
- Υπάρχει βιβλίο που μπορείτε να πείτε ότι σας άλλαξε τη ζωή ή βιβλίο στο οποίο συχνά επιστρέφετε;
Η Bίβλος.
- Αγαπημένοι σας συγγραφείς και ποιητές;
Είναι πολλοί. Ανάλογα με την εποχή, τις συγκυρίες το ενδιαφέρον μου γιγαντώνεται για συγκεκριμένες ιστορίες και συγγραφείς. Θα σας πω όμως ότι επιστρέφω πάντα σε βιβλία που έχω διαβάσει. Και κάθε ανάγνωση είναι διαφορετική.
- Κατά την διαδικασία της συγγραφής, ακούτε μουσική, έχετε ανάγκη από απόλυτη σιωπή, διαβάζετε άλλα βιβλία ή ποιητές, καταφεύγετε σε εικαστικά έργα;
Μου αρέσει να ακούω μουσική. Μου αρέσει να γράφω κοιτώντας τη θάλασσα. Μου αρέσουν τα μουσεία και κάθε μορφή έκθεσης, είτε ζωγραφικής είτε γλυπτικής. Περνώ χρόνο κοιτάζοντας τα εκθέματα και πολύ συχνά γράφω για όλα όσα βλέπω και νιώθω.
- Να αναφερθούμε σε εκείνο που γράφετε σήμερα;
Όταν θα τελειώσει θα τα πούμε όλα. Έχει ταξίδι ακόμη. Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
