Στις πιο θανατηφόρες πανδημίες που έχει δει ποτέ ο πλανήτης, συγκαταλέγεται αυτή του νέου κορονοϊού, όμως οι ειδικοί μας προειδοποιούν ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής ευνοεί την ανάπτυξη πανδημικών ιών εξαιτίας της αλλαγές της σχέσης μας με τα ζώα, αλλά και εξαιτίας των περιβαλλοντικών αλλαγών που συμβαίνουν.
Οι αναδυόμενες ασθένειες μας έχουν απασχολήσει αρκετά τα τελευταία χρόνια με την επιδημία του Έμπολα, του Ζίκα, του AIDS, του Δάγκειου αιμορραγικού πυρετού κλπ, όμως τώρα, οι επιστήμονες περιμένουν νέα είδη παθογόνων μικροοργανισμών να μεταπηδήσουν από τα ζώα στον άνθρωπο, δοκιμάζοντας τις αντοχές όλων, αλλά ιδίως των συστημάτων υγείας, τα οποία θα κληθούν να διαχειριστούν τις ασθένειες που θα φέρουν.
Η ανθρωπότητα μπήκε σε μια «εποχή πανδημιών» με πρώτη την επιδρομή του νέου κορονοϊού, επεσήμανε ο επικεφαλής του Εθνικού Ιδρύματος Υγείας των ΗΠΑ δρ Άντονι Φάουτσι, ο οποίος σε συνεργασία με τον επιδημιολόγο του Ινστιτούτου Ντέιβιντ Μόρενς, έγραψαν κοινή μελέτη για την πανδημία, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cell.
Οι δύο ειδικοί αναγνωρίζουν ως αιτία των ερχόμενων πανδημιών, την αποψίλωση των δασών, την έντονη αστικοποίηση και τη συγκέντρωση μεγάλου όγκου πληθυσμών στις πόλεις, τις υπαίθριες αγορές κρέατος αγρίων θηραμάτων και την περιβαλλοντική υποβάθμιση σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ήδη έχουμε δει τους δύο προηγούμενους κορονοϊούς, τον πρώτο SARS που μεταπήδησε στον άνθρωπο από τη μοσχογαλή και τον MERS που μεταδόθηκε από τις δρομάδες καμήλες και τώρα τον δεύτερο SARS, να ξεκινούν τις επιδημίες τους, να ακολουθούν επείγουσες ανακοινώσεις και να ακολουθεί η ασθένεια, ο θάνατος και ο πανικός. Στην ίδια λογική μπαίνουν οι ασθένειες που μεταδίδονται από κουνούπια, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο Δάγκειος πυρετός, η ελονοσία, αλλά και δολοφονικές γρίπες, όπως αυτή των πτηνών, των χοίρων κλπ.
Όπως βλέπουμε ολοένα και συχνότερα, το «φράγμα» που εμπόδιζε τις ζωονόσους να μεταπηδήσουν στον άνθρωπο «σπάει», όσο οι άνθρωποι έρχονται σε μεγαλύτερη επαφή με τα ζώα, είτε λόγω της εντατικοποίησης της κτηνοτροφίας (η περίπτωση πουλερικών και χοίρων), είτε λόγω της νέας τάσης που αναπτύσσεται ως δείγμα πλουτισμού με την αναζήτηση ολοένα και περισσότερο κρέατος από κυνήγι αγρίων ζώων.
Το κόστος και η πρόληψη
Ήδη μέχρι στιγμής, οι εκτιμήσεις των ειδικών ανεβάζουν το παγκόσμιο κόστος της COVID - 19 στα 5 τρισ. δολάρια από πλευράς απώλειας ΑΕΠ, στα οποία θα πρέπει να προστεθούν απώλειες της τάξης των 5-10 εκατ. δολαρίων από την απώλεια ζωών, και τις συνολικές απώλειες από τη νόσο να εκτιμώνται στο ιλιγγιώδες ποσό των 8-11,5 τρισ. δολ. διεθνώς.
Και στα ποσά αυτά δεν συνυπολογίζεται το κόστος από την συννοσηρότητα, την αύξηση της θνησιμότητας στο γενικό πληθυσμό εξαιτίας της διακοπής παρεχομένων υπηρεσιών από τα συστήματα υγείας σε χρονίως πάσχοντες, καθώς και τις απώλειες από κοινωνικές εκδηλώσεις που δεν πραγματοποιούνται ποτέ εξαιτίας των μέτρων κοινωνικής απόστασης.
Στον αντίποδα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι ετήσια προγράμματα ύψους 22-31,2 δισ. δολ, θα μπορούσαν να προλάβουν το ξέσπασμα νέων πανδημιών από ζωονόσους, εφαρμόζοντας:
- μέτρα ελέγχου του εμπορίου αγρίων ζώων αξίας 250-750 εκ. δολ,
- προγράμματα περιορισμού της μεταπήδησης ζωονόσων στον άνθρωπο ύψους 120-340 εκ. δολ.,
- προγράμματα έγκαιρης ανίχνευσης και ελέγχου νέων νόσων της τάξης των 217-219 εκ. δολ.,
- προγράμματα περιορισμού της μεταπήδησης ζωονόσων από βρώσιμα θηράματα ύψους 476-852 εκ. δολ.
- μείωση της αποψίλωσης των δασών στο μισό με 1,53 - 9,59 δισ. δολ και
- λήξη του εμπορίου κυνηγιού στην Κίνα ύψους 19,4 δισ. δολ.
Μάλιστα οι ίδιοι ειδικοί με σχετική δημοσίευσή τους στο επιστημονικό περιοδικό Science, εκτιμούν ότι τα μέτρα αυτά δεν κοστίζουν πάνω από το 2% του κόστους της ασθένειας COVID - 19, τη στιγμή που μπορούν να προλάβουν σημαντικά το ξέσπασμα μιας νέας επιδημίας, υπογραμμίζοντας ότι η ανάσχεση μιας πανδημίας πριν καν ξεκινήσει θα έχει τεράστια οφέλη.
